Είναι καλλιέργεια αρχαιότατη και καλλιεργούνται κυριως για τα σπέρματα τα οποία καταναλώνονται ώς όσπρια και ως κτηνοτροφή. Καλλιεργούνται επίσης και ως χλωρά λίπανση η οποία μόνη της ή μαζί με πρόσμιξη άλλων φυτών, χρησιμοποιείται ώς κτηνοτροφή. Τα σπέρματα των κουκιών είναι πλούσια σε λευκώματα, αμυλο και φωσφορικά άλατα.
Προκειται για μονοετή πόα ύψους μέχρι και 1,20 μέτρα με όρθιο βλαστό απλό ή διακλαδιζόμενο, τομής τετραγωνικής με φύλλα εναλασσόμενα , πτερωτά έχοντα στην βάση τους ανα δύο οδοντωτά παράφυλλα και 1 εως 3 ζεύγη φυλλαρίων μεγάλων πλατιων . Τα άνθη είναι λευκά και ο λοβός μήκους 5 έως και 20 εκατοστών, σαρκώδης , μελανίζων κατα την ωρίμανση.
Οικολογία των κουκιών
Εμφανίζουν σχετική ευπάθεια στο ψύχος. Η αντοχή τους στις χαμηλές θερμοκρασίες εξαρτάται απο τις ποικιλίες αλλα και τον χρόνο σποράς. Μεταξυ των ποικιλιών, υπάρχουν αυτές που απαιτούν χρόνο λιγότερο απο 100 ημέρες και αυτές που απαιτούν χρονο μεγαλύτερο απο 250 ημέρες
Εδαφος. Δεν έχουν εδαφικές προτιμήσεις ως προς την ποσοτικη παραγωγή. Αξιοποιούν ακομα και ξηρά-πτωχά εδάφη αρκεί να λαμβάνουν τις απαιτούμενες φροντίδες. Oπως όλα τα όσπρια, τα προς την διατροφή του ανθρώπου καλλιεργουμενα κουκιά εξαρτώνται ποιοτικως απο το έδαφος και το οικολογικό εν γένει περιβαλλον της περιοχής στην οποία καλλιεργούνται. Σε εδάφη γόνιμα και υγρά πρέπει να αποφεύγεται η καλλιεργεια των κουκιών για καρπό διότι αναπτύσσουν αυτά βλάστηση η οποία είναι επιζήμια για την καρποφορία.
Σπορά. Καταλληλότερος χρόνος προς διενέργεια της σποράς είναι το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Nοεμβρίου. Η σπορά των κουκιών για παραγωγή καρπού γίνεται κατα κανόνα σε γραμμές προς τον σκοπό να διευκολυνεται το σκάλισμα. Προκειμένου περι μικρών εκτάσεων και μεγαλόσπερμων ποικιλιών, διενεργείται η σπορά σε αβαθή αυλάκια με το άροτρο και τοποθέτηση του σπόρου ωστε να επικαλύπτεται με χώμα . Επί της γραμμής τα φυτά πρέπει να απέχουν 20 εκατοστά και τα διαστήματα μεταξύ των γραμμών πρέπει να είναι 80 εκατοστά. Το βάθος σποράς πρεπει να κυμαίνεται γύρω στα 6 εκατοστά ενώ βαθύτερες σπορές δημιουργούν δυσχέρειες ανάδυσης των φυταρίων .
Συγκαλλιεργεια. Για παραγωγή χλωρής μάζας τα κουκιά συγκαλλιεργούνται με σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, τριφύλλι.
Λίπανση. Συνίσταται η προσθήκη Ρ2Ο 5 και Κ2Ο σε ποσότητα 6 κιλών ανά στρέμμα. Το λίπασμα διασκορπίζεται πρίν απο την άροση και ενσωματώνεται στο έδαφος. Η λίπανση με μικρές ποσότητες αζώτου κατα την σπορά σε εδάφη πτωχά, βοηθάει την άναπτυξη πλουσιότερου ριζικού συστήματος των φυταρίων και συνεπώς την καλύτερη εγκατάσταση τους.
Σκαλίσματα. Νωρίς την άνοιξη πρέπει απαραιτήτως να γίνεται ένα ίσως και δύο σκαλίσματα προς καταστροφή των ζιζανίων με τσάπες ή με σκαλιστήρια.
Ωρίμανση και συγκομιδή
Η άνθηση και η ωρίμανση λοβών άρα και η ωρίμανση των κουκιών κλιμακώνεται σε μεγαλο χρονικό εύρος τόσο ώστε να μή ν παρέχουν όλα τα άνθη, λοβούς. Σε περιόδους βροχερές και σε γόνιμα εδάφη συνίσταται το κορυφόλογημα διότι αφενός μεν αναστέλλεται η ανάπτυξη νεώτερων ανθέων, επισπεύδεται η ωρίμανση των λοβών. Η συγκομιδή των κουκιών γίνεται είτε με τα χερια είτε με την θεριζοαλωνιστικη μηχανή μετά απο την προσθηκη των κατάλληλων εξαρτημάτων.
Αποδόσεις
Μπορεί να επιτευχθεί αποδοση γύρω στα 500 κιλά ανά στρέμμα και αναλογία αχυρου προς καρπό 1 προς 1. Λαμβανόμενων υπόψη των πολλαπλών ωφελημάτων και των πολύτιμων ιδιοτήτων των κουκιών καθώς επίσης και του γεγονότος οτι όταν αυτοί σπέρνονται το φθινόπωρο, η ανάπτυξη τους συμπίπτει με τις βροχοπτώσεις , καθίσταται προφανής η σημασία της περαιτέρω έντασης και επέκτασης της καλλιέργειας των κουκιών.
