Η εξάρτηση από ουσίες ή αλκοόλ είναι ένα φαινόμενο που έχει λάβει τρομερές διαστάσεις πλέον στις μέρες μας. Πρόκειται για ένα ψυχο-κοινωνικό φαινόμενο. Οι ρίζες του δηλαδή αναζητώνται στη δυσλειτουργία που παρουσιάζει σήμερα ο θεσμός της οικογένειας και οι σχέσεις μεταξύ των μελών της, σε ψυχολογικούς και ιδιοσυγκρασιακούς παράγοντες του κάθε ατόμου και σε κοινωνικούς παράγοντες, στη δομή και λειτουργία δηλαδή της σύγχρονης κοινωνίας.
Τα στάδια για την εξάρτηση από μια ουσία είναι τέσσερα: Πειραματισμός, Ενεργός αναζήτηση, Ενασχόληση, Εξάρτηση. Η σταδιακή αυτή «είσοδος» στο χώρο της εξάρτησης κάνει το χρήστη να μην αναγνωρίζει αμέσως το πρόβλημα, παρά μόνον όταν η ζωή του έχει αρχίσει σε πολλά επίπεδα να αποσυντονίζεται και να διαλύεται, ή όταν πλέον το σώμα του δίνει τα πρώτα σήματα «συναγερμού».
Στην Ελλάδα οι ουσίες από τις οποίες εξαρτώνται οι χρήστες είναι κυρίως η ινδική κάνναβη, το αλκοόλ, η ηρωίνη, η κοκαϊνη και τα ψυχότροπα χάπια.
Υπάρχουν θεραπευτικά προγράμματα «ψυχικής απεξάρτησης» (θεραπευτικές κοινότητες) από φορείς όπως το ΚΕΘΕΑ, 18ΑΝΩ και τον ΟΚΑΝΑ, αλλά και προγράμματα υποκατάστασης και συντήρησης από τον ΟΚΑΝΑ (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη).
