* Η παγκόσμια ημέρα ποίησης ξεκίνησε από την Ελλάδα. Ήταν μια πρόταση του ποιητή Μιχαήλ Μήτρα προς την Εταιρεία Συγγραφέων το 1998. Πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO ήταν το 2000 ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος μετέφερε εκεί την ιδέα, η πρόταση έγινε δεκτή και ο πρώτος λαμπρός εορτασμός έγινε το 2001 στην Ελλάδα.
* Πριν από λίγο καιρό ένα Ελληνικό τηλεοπτικό συνεργείο βρέθηκε στη βιβλιοθήκη της Σουηδικής Ακαδημίας που απονέμει τα Νόμπελ λογοτεχνίας. Σ’ ένα τραπεζάκι υπήρχαν εκτεθειμένα βιβλία της Κικής Δημουλά στα Ελληνικά, Αγγλικά, Γερμανικά και Γαλλικά. Αυτό θεωρήθηκε σημάδι ότι η Ελληνίδα ποιήτρια συζητιέται για το τρίτο Ελληνικό Νόμπελ στην ποίηση.
* Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι στην Ελλάδα εργάζονται στον Πολιτισμό. Κάνουν θέατρο, μουσική, κινηματογράφο, εικαστικές τέχνες, βιβλίο, φεστιβάλ, καλλιτεχνικές Σχολές κλπ. Τόσοι έχουν καταγραφεί, αλλά είναι πολύ περισσότεροι.
* Αν και περιφρονημένος στην Ελλάδα, ο πολιτισμός συμμετέχει με 2,8% στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Α.Ε.Π.). Το οικονομικό βάρος του πολιτισμού στην Ελλάδα είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη και συγκρίνεται μόνο με αυτό της Γαλλίας, είναι πάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
* Η Κίνα αυξάνει τις δημόσιες επενδύσεις στον πολιτισμό κατά 23% τον χρόνο με τη πρόβλεψη η συμμετοχή του πολιτισμού στο ΑΕΠ της να φτάσει από 2,5% που είναι σήμερα στο 5% ή 6% το 2015.
* Τα υποψήφια βιβλία για τα εφετινά βραβεία του στις κατηγορίες βιβλίου για παιδιά που αφορούν τις εκδόσεις του 2012, ανακοίνωσε ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Για το βραβείο σε συγγραφέα εφηβικού ή νεανικού μυθιστορήματος προτείνεται η Αγρινιώτισσα συγγραφέας Βησσαρία Ζορμπά – Ραμμοπούλου με το έργο της «Σελίδες ενός έφηβου χειμώνα» από τις Εκδόσεις Πατάκη.
* Στο πλαίσιο της έκθεσης «Δημοτική Πινακοθήκη: Ιστορία ενός θεσμού» ο Δήμαρχος Πειραιά Βασίλειος Μιχαλολιάκος βράβευσε συγγραφείς που είτε ζουν και εργάζονται στον Πειραιά είτε ανέδειξαν μέσα από το έργο τους την πόλη και τους ανθρώπους του Πειραιά. Την Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2013, μεταξύ άλλων βραβεύτηκε και ο Παναιτωλιώτης ποιητής, δοκιμιογράφος και συγγραφέας Δημήτρης Πιστικός για το έργο και την προσφορά του στα νεοελληνικά Γράμματα.
* Η Biblionet καταγράφει 1.763 τίτλους Ελληνικών ψηφιακών βιβλίων. Το «Βήμα» μιλάει για «70 εκδότες που κυκλοφορούν έστω και έναν τίτλο σε μορφή e-book». Ο αριθμός αυτός φαίνεται μεγάλος για τα Ελληνικά δεδομένα. Πάντως, στην Ευρώπη, συνολικά, οι πωλήσεις e-books δεν ξεπερνούν ακόμα το 1% των συνολικών πωλήσεων στο χώρο του βιβλίου. Αυτό βέβαια θ’ αλλάξει. Τα ηλεκτρονικά βιβλία δεν έχουν όγκο και βάρος, μια ολόκληρη βιβλιοθήκη μεταφέρεται εύκολα σε μία συσκευή και είναι οικολογικά.
* «Οι λαμπρές διάνοιες ήταν ανέκαθεν σπάνιες. Καθήκον μας είναι να τους δίνουμε φωνή και χώρο στα έντυπα», λέει ο 83χρονος Ρόμπερτ Σίλβερς, επί πενήντα χρόνια διευθυντής σύνταξης του περιοδικού New York Review of Books. Το λογοτεχνικό περιοδικό του θεωρείται το πιο ισχυρό έντυπο λόγου και σκέψης στον αγγλόφωνο κόσμο. Ιδρύθηκε το 1963 και πουλάει 143.000 αντίτυπα σε κάθε έκδοση. Το 9% των αναγνωστών αγοράζει το περιοδικό στην ηλεκτρονική του έκδοση, η οποία κοστίζει το ίδιο με την έντυπη.
* Συγγενείς νεκρών κορυφαίων Ελλήνων συγγραφέων πωλούν τα αρχεία τους στο εξωτερικό, αποκαλύπτει στα «Νέα» ο καθηγητής Γιάννης Βασιλακάκος. Βιβλιοθήκες, χειρόγραφα, άγνωστη αλληλογραφία, προσωπικά αντικείμενα κλπ, κάνουν φτερά, επειδή δεν υπάρχει καμία μέριμνα του Ελληνικού Δημοσίου να διαφυλάξει την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Χειρόγραφο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη δημοπρατήθηκε στο Λονδίνο πριν μερικά χρόνια έναντι ευτελούς ποσού. Το κράτος δεν παρέχει καμία εγγύηση για τη φύλαξή τους, ακόμα και αν εκχωρηθούν δωρεάν σε αυτό!…
* Το σπίτι που γεννήθηκε ο Κωστής Παλαμάς (εγκαταλειμμένο έτσι κι αλλιώς) στην Πάτρα είναι προς πώληση. Τιμή που ζητούν οι νόμιμοι δικαιούχοι: 1.600.000 ευρώ.
* Ο Ian Jack ζει στο Λονδίνο, αρθρογραφεί στην εφημερίδα Guardian και διευθύνει το διασημότερο και μακροβιότερο λογοτεχνικό περιοδικό στον κόσμο με τον τίτλο Granta, το οποίο εκδίδεται πλέον και στα Ελληνικά. Το περιοδικό, λέει ο Ian Jack «δεν είναι “λογοτεχνικό” – αν ήταν, θα είχε σβήσει – αλλά δέχεται οποιαδήποτε κείμενα υψηλής γραφής με λογοτεχνικό ύφος».
* «Πρέπει να διαβάζουμε με το νου και όχι με τα μάτια» λέει ο ζωγράφος Δημήτρης Αληθεινός. Και: «Ο ζωγράφος όπως και ο δάσκαλος πρέπει να έχουν άποψη. Τα υπόλοιπα που δίνουν, είναι απλώς πληροφορίες».
* «Ένας σοβαρός αναγνώστης δεν είναι κάποιος που διαβάζει για μισή ώρα και ξαναπιάνει το βιβλίο μία εβδομάδα αργότερα στην παραλία. Οι σοβαροί αναγνώστες την ώρα που διαβάζουν δεν απασχολούνται από τίποτε άλλο. Βάζουν πρώτα τα παιδιά για ύπνο και μετά διαβάζουν». Αυτό ισχυρίζεται ο Αμερικανός συγγραφέας Φίλιπ Ροθ σε συνέντευξή του στη Γαλλική εφημερίδα Le Monde.
* Από το 1974 και όλα αυτά τα χρόνια καταγράφεται ένα σταθερό ποσοστό αναγνωστών 8% που διαβάζουν δέκα βιβλία το χρόνο. Το ποσοστό όμως αυτό μειώνεται ολοένα και περισσότερο, χωρίς να γίνεται τίποτα για την ανακοπή τουλάχιστον αυτής της μείωσης…
* Ο Νίκος Μπακουνάκης στο «Βήμα» καταθέτει μια μαρτυρία για τον Παύλο Μάτεσι. Τον είχε ρωτήσει πώς θέλει να τον θυμόμαστε. Η απάντησή του: “Σαν αυτό που είπε ο Φόρστερ για τον Καβάφη: Ένας κύριος με ψαθάκι, ακίνητος, με μία στάση ελαφρώς λοξή ως προς τον άξονα του κόσμου. Αυτό θα προτιμούσα. Αλλά χωρίς ψαθάκι. Και καθόλου κύριος».
* Ο Νίκος Καββαδίας (ένας από τους εκπροσώπους κι αυτός της ποιητικής γενιάς του ’30, όπως και ο Γιώργος Σεφέρης) εργαζόταν το 1954 σε καράβι μικρών αποστάσεων, με το οποίο ταξίδεψε ο Σεφέρης. Τόσο κατά την υποδοχή των ταξιδιωτών, όσο και σε όλο το ταξίδι, ο Σεφέρης δεν μίλησε καθόλου στον Καββαδία. Γεγονός που πίκρανε πολύ τον ποιητή των «μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων».
* «Ένα λογοτεχνικό περιοδικό ή θα είναι νεανικό, επαναστατικό και ανατρεπτικό ή άλλως δεν θα έχει λόγο ύπαρξης» λέει ο εκδότης του «Μανδραγόρα» Κώστας Κρεμμύδας.
* «Οι εκδότες εκδίδουν πια λιγότερους τίτλους. Το εκδοτικό τοπίο μεταβάλλεται. Λογοτεχνικά και βιβλιολογικά περιοδικά κλείνουν. Πρέπει όμως να πιστέψουμε ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου» λέει ο Μάκης Τσίτας ιδρυτής του ηλεκτρονικού περιοδικού για το βιβλίο «Διάστιχο».
* «Τα λογοτεχνικά περιοδικά είναι ο φυσικός χώρος της λογοτεχνίας. Μ’ αυτά μεγάλωσαν γενεές επί γενεών αναγνωστών και μέσα σ’ αυτά τα φυτώρια πρωτοπαρουσιάστηκαν και ανατράφηκαν συγγραφείς και ποιητές μεγάλου μεγέθους» γράφει ο Ντίνος Σιώτης στην «Ελευθεροτυπία». Σημειώνει ότι στην Ελλάδα είναι περίπου 50 λογοτεχνικά περιοδικά, στην Αμερική 1.000, τα περισσότερα εκ των οποίων εκδίδονται από πανεπιστήμια.
* Ο Γιάννης Μπασκόζος στο «Βήμα» γράφει: «Κλείνουν ένα – ένα τα έντυπα περιοδικά λόγου. Σημειώνει ονομαστά περιοδικά που ανέστειλαν την κυκλοφορία τους (Διαβάζω, λέξη, Κ, Ίνδικτος, Index, Πλανόδιον, Νέα Συντέλεια κ.α.) ενώ άλλα (Νέα Εστία, Δέντρο, Οδός Πανός, Εντευκτήριο κ.α.) αραίωσαν τις εκδόσεις τους. Λόγω κρίσης; Λόγω διαδικτύου; Θα δείξει.
* Με καθυστέρηση… 55 χρόνων επέστρεψε στη Δημόσια βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης ένα βιβλίο μαζί με 100 δολάρια. Ο αναγνώστης είχε δανειστεί το βιβλίο στις 10 Απριλίου του 1958. Τα αρχεία της βιβλιοθήκης δεν έχουν τόσο παλιό αρχείο για να διαπιστωθεί ποιος ήταν ο αναγνώστης…
* Ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Δονάτος Παπαγιάννης ρώτησε 300 φοιτητές του να πουν τι ξέρουν για τη μάχη του Μαραθώνα και στην αίθουσα επικράτησε νεκρική σιγή. Την κατάσταση έσωσε η Συλβάνα, Αλβανικής καταγωγής. Το μάθημα αφορούσε σε προχωρημένο εξάμηνο του Τμήματος Δημόσιας Διοίκησης… Ερώτημα: Από ποιο Λύκειο αποφοίτησαν αυτοί οι φωστήρες; Ερώτημα δεύτερο: Τι συμβαίνει με την Ελληνική νεολαία;
* Στο βιβλίο του «ο άντρας που ήξερε ν’ αγαπάει» ο Γερμανός συγγραφέας Μάρτιν Βάλζερ αφηγείται τον έρωτα του 73χρονου Γκαίτε για τη 19χρονη Ουλρίκε φον Λεβέτσβο. Ο γέροντας Γκαίτε έχει ν’ αντιπαλέψει με το αίσθημα της γεροντικής αδυναμίας του, με την κακεντρέχεια του κοινωνικού περιβάλλοντος, αλλά και της ίδιας της οικογένειάς του. Βλέπεις; «Ο έρωτας χρόνια δεν κοιτά»…
* «Στην Ελλάδα ελάχιστοι, τέσσερις ή πέντε δεκάδες είναι οι συγγραφείς που ζουν από το συγγραφικό εισόδημά τους. Οι υπόλοιποι (δεν είναι περισσότεροι από 1500 – 2000 σε όλη την Ελλάδα, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εταιρείας Συγγραφέων) πληρώνουν για να είναι συγγραφείς, καθώς καταβάλλουν υποχρεωτικά εισοφορές στον ΟΑΕΕ.», γράφει ο Γιάννης Μπασκόζος στο «Βήμα» και καταλήγει: «Υπάρχουν πολλοί συγγραφείς που δεν έχουν και δεν πρόκειται να πάρουν σύνταξη. Το καθεστώς των τιμητικών συντάξεων έχει κολλήσει και φυσικά δε μπορεί να καλύψει τους πάντες».
Τύμπανο 2 / Μάρτιος 2013
