Η πολιτική παίρνει στον τάφο μαζί της και τις εφημερίδες
Άγνωστο πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα γενικώς, ειδικώς όμως για το πώς θα εξελιχτούν τα πράγματα στον Τύπο, είναι μάλλον ξεκάθαρο. Συνοψίζοντας τις προγνώσεις και οργανώνοντας έναν κωδικό που θα τις παρουσιάζει όλες σαν μία, θα μπορούσε να πει κανείς ότι: Μαζί με την παλιά πολιτική που καταρρέει και μαζί με τη νέα πολιτική που θα γεννηθεί, θα καταρρεύσει το ισχύον μοντέλο ενημέρωσης και θα γεννηθεί (παράλληλα με την πολιτική) ένα νέο.
Το μεγάλο ζητούμενο θα υπέχει θέση αρχής: Η νέα πολιτική και η νέα ενημέρωση να ΜΗΝ διαπλέκονται, όπως πριν, η νέα εποχή της πολιτικής να μην ταυτίζεται με τη νέα εποχή της ενημέρωσης. Διότι: Η κρίση της οικονομίας είναι βασικά κρίση της Διεθνούς και, φυσικά, της εγχώριας πολιτικής. Η δε κρίση της πολιτικής είναι κρίση του Τύπου. Και το αντίστροφο. Ο Ελληνικός Τύπος (Αθηναϊκός και Επαρχιακός) που βιώνει την χειρότερη κρίση της Ιστορίας του, δεν καταρρέει εξ αιτίας οικονομικών προβλημάτων, αλλ’ εξ αιτίας της βίαιης αποσύνδεσης του Τύπου από την Πολιτική, την οποία νομοτελειακά η πραγματικότητα επιβάλλει. Άρα η πρόγνωση για μια νέα εποχή του Τύπου είναι αφενός εφικτή, αφετέρου διατυπώσιμη: Ο νέος (έντυπος και ηλεκτρονικός) Τύπος δεν ΘΑ μπορεί να έχει την ελάχιστη διασύνδεση με την άσκηση της πολιτικής, πρέπει να βρει τα αυτογενή του στοιχεία και να λειτουργήσει επιτέλους ανεξάρτητα, όπως ανώριμα μεν, αποφασιστικά δε, προδιαγράφει το Διαδίκτυο.
Αλλά τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι τα προνόμια που απολάμβανε ο μέχρι χθες κρατικοδίαιτος και παρασιτικός Τύπος, δεν έχουν πια καμία δυνατότητα διαιώνισης. Η ταχυδρομική ατέλεια για τις συνδρομητικές εφημερίδες και τα περιοδικά, οι υποχρεωτικές δημοσιεύσεις διακηρύξεων δημοσίων έργων ή ισολογισμών εταιρειών, η κρατική διαφήμιση και άλλα επιμέρους προνόμια και προνομιάκια που κόστιζαν αμέσως ή εμμέσως στο Δημόσιο Ταμείο μερικά δις ευρώ συνολικά ετησίως, θα εκλείψουν, όχι γιατί το θέλει αυτή η κυβέρνηση ή η προηγούμενη ή η επόμενη, κανείς δεν το θέλει, θα εκλείψουν, επειδή ΔΕΝ μπορεί να γίνει αλλιώς, ιστορικά έκλεισε αυτός ο κύκλος, η εξάρτηση ήταν δομικό ζήτημα του παλιού συστήματος, η απεξάρτηση είναι δομικό ζήτημα του νέου συστήματος.
Άμεση συνέπεια του γεγονότος; Το λουκέτο. Από τη μια. Η πλειοψηφία των έντυπων τίτλων θα εξαφανιστούν. Ναι, δυστυχώς, δεν έχουν ν’ αφήσουν και πολλά πίσω τους για να τα θυμούνται οι επόμενες γενιές. Από την άλλη, θα εμφανιστεί ο κίνδυνος μονοπώλησης των ειδήσεων (και, κυρίως, διακίνησης των ιδεών) από υδροκέφαλα Μέσα Ενημέρωσης. Κάπου ανάμεσα στα δύο θα κινηθεί η ιστορική πρόκληση να γίνει επιτέλους ένα σωστό τοπικό έντυπο – αντίσταση στην σοβαρή αυτή πιθανότητα, σκέψη όμως που έχει δύο σκέλη:
Η διάσωση, πρώτον, της εμπειρίας και της γνώσης του χώρου είναι θεμελιακή προϋπόθεση. Η ενεργοποίηση, δεύτερον, της τοπικής κοινωνίας που δεν επιθυμεί να χάσει τις φωνές της, άρα θα στηρίξει τις υγιείς τοπικές δυνάμεις προς την κατεύθυνση αυτή. Αυτές οι δύο συνθήκες είναι αδιαπραγμάτευτες. Χωρίς τη μία από τις δύο, η κοινωνία θα βυθιστεί στο ανέκφραστο, αλλ’ αυτό γεννά την επιθετικότητα και μετά έρχεται η βαρβαρότητα.
Οι λίγες πια εφημερίδες που θα συνοδεύσουν την πολυπόθητη ανάκαμψη της χώρας, σε τίποτα δεν θα ομοιάζουν με τις γνωστές, αφού μοναδική χρηματοδότησή τους θα είναι ο οβολός του αναγνώστη και, εν μέρει, η τοπική εμπορική διαφημιστική αγορά. Όμως για να δοθεί ο πολύτιμος αυτός οβολός, απαιτούνται απίστευτα σκληρές και επίπονες επιλογές, αβάσταχτες για τους κακομαθημένους εκδότες και δημοσιογράφους, όχι όμως και για όσους έχουν ήδη πιει ολόκληρο το ποτήρι με το δηλητήριο…
