Κατηγορούσε τους πολιτικούς που άλλα λένε κι άλλα κάνουν. Ποιος αμφισβητεί αυτή την πραγματικότητα; Ουδείς! Ούτε ο φίλος μου. Ήταν δε οργίλος με την ψευτιά των πολιτικών. Των τωρινών και των παλιών. Και των μελλοντικών βεβαίως.
Έδειχνε δε να υποφέρει απ’ αυτό. Δεν το σήκωνε το πετσί του. Δείχνοντας την εκτίμησή του στη δική μου σταθερότητα (το είπε, διότι είχε ανατρέξει στα δημοσιευμένα γραπτά μου των τελευταίων είκοσι χρόνων, χωρίς να εντοπίσει καμία λογική ανακολουθία σ’ αυτά) με ρώτησε εμφατικά:
– Εσύ αλλάζεις γνώμη;
– Και βέβαια!
Του απάντησα “καπάκι”, χωρίς ν’ αφήσω κενό για άλλη σκέψη στο κεφάλι μου.
Κόπηκε η φόρα του. Δε βόλευε το συλλογισμό του αυτό.
Κατάλαβα τη δυσκολία του και, απαλά, μπήκα σε μια περιοχή που δεν ήταν το θέμα της συζήτησης, ήταν όμως υποβοηθητικό κεφάλαιο, ήταν ένα θέμα ορολογίας, ας πούμε:
– Κι εσύ έχεις αλλάξεις απόψεις. Το ξέρω. Αλίμονο αν δεν αλλάζαμε απόψεις. Αλίμονο αν δεν άλλαζε απόψεις ο πολιτικός. Αλί και τρισαλί αν έμενε καρφωμένος στις ιδεοληψίες και τις φαντασιώσεις της νιότης του. Τι παναπεί “άλλα έλεγε όταν ήταν στην αντιπολίτευση και άλλα λέει μόλις μπήκε στην εξουσία”; Όχι, φίλε μου, η ιδιοτέλεια που εννοείς, δεν είναι η μόνη εξήγηση για τις kolotoumbes…
– Τι είναι; Ο πατριωτισμός;
– Μη βιάζεσαι! Μπορεί να είναι, μπορεί και να μην είναι ο πατριωτισμός! Οφείλω όμως πριν απ’ όλα μιαν απάντηση στην ερώτηση που έκαμες. Ρώτησες αν αλλάζω γνώμη. Σου είπα “βεβαίως”, αλλά θα πρέπει να ξηγηθώ…
– Δε μπορώ να φανταστώ…
– Σου λέω κάτι οικείο: Γεννήθηκα σ’ ένα περιβάλλον, όπου δε μπορούσε να είμαι παρά μόνο χριστιανός. Μέχρι και ψάλτης έγινα στην εκκλησία. Μετά, άνοιξαν τα μάτια μου, διάβασα, ανακάλυψα την Ελληνικότητά μου, θύμωσα που μου έδωσαν οδηγό τις Δέκα Εντολές του Μωυσή και μου απέκρυψαν τα 147 Δελφικά Παραγγέλματα. Επαναστάτησα. Άλλαξα γνώμη. Κι από χριστιανός Ρωμιός έγινα Έλληνας. Δεν ήταν η μόνη kolotoumba που έκαμα. Όταν έγινα φοιτητής, διάβασα τους μεγάλους θεωρητικούς των προηγούμενων εποχών κι έγινα κομμουνιστής. Τι καλύτερο θα γινόμουν το 1974, μετά την πτώση της Χούντας; Μετά, άνοιξαν πάλι τα μάτια μου, διάβασα, παρατήρησα τον κόσμο γύρω μου, ανακάλυψα την ουτοπία του Μαρξ και του Έγκελς, θύμωσα με τα χρόνια που τους αφιέρωσα. Επαναστάτησα πάλι. Κι άλλαξα γνώμη. Ο κομμουνισμός ήταν τόσο κοντά στον χριστιανισμό που δεν κατάλαβα την παγίδα αμέσως… Κι έτσι έγινα ανένταχτος αριστερός. Μέχρι που ανακάλυψα πάλι την αδογμάτιστη Ελληνική Σκέψη των αρχαίων κατοίκων αυτού του τόπου. Με λίγα λόγια, ναι, έκαμα νέα kolotoumba. Αλίμονο αν δεν έκανα! Αλίμονο αν έμενα ψάλτης, αλίμονο αν έμενα μέλος του ΚΚΕ, αλίμονο αν μετά παρίστανα τον ανένταχτο αριστερό, αλίμονο αν δεν γινόμουν αναρχικός μέσα στο σύστημα, αλίμονο κι αν δεν έπαυα κάποια ώρα να επιθυμώ την αλλαγή του κόσμου… Όχι, φίλε μου, δεν θέλω πια ν’ αλλάξω τον κόσμο, κι αυτό μια αλλαγή γνώμης είναι, μια αλλαγή ιδεολογίας είναι, γιατί οι άνθρωποι δεν είναι προϊόντα της εργασίας, όπως έλεγε ο Μαρξ, είναι προϊόντα της αλλαγής των απόψεών τους, όπως λέω εγώ! Γι’ αυτό μην κατηγορείς κανέναν που άλλαξε γνώμη…
Ο φίλος με κοίταγε περίεργα… Κι άλλαξε κουβέντα…
