Τα χωριά μαστίζονται από τοπικισμούς και μάλιστα συγκρουόμενους άκομψα και αφόρητα μεταξύ τους. Μπορεί στο μακρινό μέλλον το πνεύμα του «Καλλικράτη» να πετύχει την αναγκαία κοινωνική υπέρβαση, επί του παρόντος όμως ανακινούνται θέματα εκ του μη όντος, οι αξιωματούχοι του Δήμου παγιδεύονται σε προσωπικές διαφορές και σε εκδικητικότητες παιδικής υποστάσεως. Χειρότερο όμως κι απ’ αυτό είναι το άλλο: Στον Δήμο Θέρμου, για παράδειγμα, δεν υπάρχει περίπτωση να εκλεγεί ποτέ Δήμαρχος καταγόμενος από άλλο χωριό του Δήμου, είτε από την Αγία Σοφία, είτε από τη Μυρτιά, είτε από τον Αβαρίκο. Στους Δήμους αυτού του τύπου ασκείται ο γνωστός τοπικιστικός πατερναλισμός, ο οποίος δημιουργεί πολύ περισσότερα προβλήματα από εκείνα που, υποτίθεται, ήρθε να λύσει.
Όλοι οι Δήμαρχοι του Δήμου Θέρμου στο μέλλον θα είναι Θερμιώτες, όπως ήταν μέχρι τώρα. Ακόμα και κάποια πολιτική ευφυΐα να βγάλει ο Δρυμώνας, ας πούμε, ή η Ανάληψη, αποκλείεται να δοθεί ο Δημαρχιακός θώκος σε κάποιον που δεν είναι Θερμιώτης. Θα χάσει τις εκλογές από τον πιο μέτριο, ακόμα και από τον πιο άχρηστο υποψήφιο που όμως θα έχει το μέγα κληρονομικό προνόμιο να είναι Θερμιώτης. Η φεουδαρχία στις μέρες μας έχει όνομα. Φοράει όμως το μανδύα της Δημοκρατίας. Δεν θα ήταν κακό να εκλέγεται εσαεί Δήμαρχος μόνο από το Θέρμο, αν η εκλογή του απηχούσε τις στοιχειώδεις αρχές της Δημοκρατίας, η οποία, υποτίθεται, αναζητά κι εμπιστεύεται τις τύχες της στον καλύτερο. Δεν θα ήταν επίσης κακό, αν ο Θερμιώτης Δήμαρχος θα ήταν στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια «Δήμαρχος όλων των Δημοτών» και δεν θα τιμωρούσε με πλημμελή φροντίδα τα χωριά που δεν τον ψήφισαν.
Αυτό γίνεται όλα αυτά τα χρόνια στον Δήμο Θέρμου με τη Μυρτιά…
Εκτός όμως από τις πολιτικάντικες αντιλήψεις που ισχύον πέραν πάσης αμφιβολίας, υπάρχει στη Μυρτιά μια αντικειμενική πραγματικότητα, η οποία οδηγεί μαθηματικά στη σκέψη αναζήτησης των διατάξεων στο Νόμο του «Καλλικράτη» σχετικά με την απόσπασή της από τον Δήμο Θέρμου και την ένωσή της με τον Δήμο Αγρινίου.
Από την αρχή ακόμα του «Καλλικράτη», με δημοσίευμα στην «Αναγγελία» υποστηρίξαμε δημόσια τη θέση ότι ο Καποδιστριακός τότε Δήμος Θέρμου έπρεπε να ενωθεί με τον Δήμο Αγρινίου και μάλιστα ο μεγάλος αυτός Δήμος να πάρει το όνομα Δήμος Αιτωλίας, επειδή αυτό υπαγορεύει η ιστορία και η γεωγραφία του τόπου, αλλά και η συνείδηση των κατοίκων. Όταν, για παράδειγμα, ο Μυρτιώτης πηγαίνει φαντάρος και τον ρωτάει ο αξιωματικός ή ο συνάδελφος «από πού είσαι;», αυτός απαντάει: «Από το Αγρίνιο». Δεν λέει «από το Θέρμο». Και στη δεύτερη ερώτηση «μέσα από το Αγρίνιο;», απαντάει: «Όχι. Από ένα χωριό του Αγρινίου, τη Μυρτιά». ΤΟ ίδιο κάνει και ο Θερμιώτης. Μόνο στη δεύτερη ερώτηση αλλάζουν οι λέξεις…
Αυτή λοιπόν είναι η εμπεδωμένη συνείδηση εντοπιότητας των Μυρτιωτών. Το Αγρίνιο είναι σημείο αναφοράς τους, όχι το Θέρμο. Σημείο συνειδησιακής, αλλά και οικονομικής, δηλαδή παραγωγικής αναφοράς. Η Μυρτιά εντάχθηκε στο Δήμο Θέρμου για να μην είναι ανάπηρος ο άγονος Δήμος Θέρμου! Αλλ’ αυτό αποτελεί μέγιστη αδικία για την πάλαι ποτέ ξακουστή Μυρτιά, τη Γουρίτσα, με το φημισμένο σαγκουίνι της και το καλύτερο λεμόνι στον κόσμο! Δεν είναι αδικία, επειδή προσδίδει νόημα ύπαρξης στον Δήμο Θέρμου, αλλά επειδή θα τιμωρείται τώρα και στο μέλλον από τους Θερμιώτες Δημάρχους, οι οποίοι βλέπουν και θα βλέπουν τη Μυρτιά ως ένα χωριό που δεν αξίζει την προσοχή τους, επειδή δεν μπορούν, λέει, να συνεννοηθούν με τους Μυρτιώτες! Το βλέπουν διαχειριστικά, μα καθόλου δημιουργικά. Συμβαίνει χρόνια τώρα. Και δεν υπάρχει κανένα εχέγγυο ότι θ’ αλλάξει αυτό το καθεστώς στο μέλλον. Ο Νόμος είναι κενός επ’ αυτού, Ακόμα και οι καλύτερες διατάξεις του σχετικά με τα Δημοτικά Διαμερίσματα εξαρτώνται από τον δεδομένο σοβινισμό του Δημάρχου.
Είναι λοιπόν παράλογη και απαράδεκτη αδικία, αλλά και ισόβια καταδίκη για τους εξής πολύ συγκεκριμένους λόγους:
Πρώτον: Η Μυρτιά στερείται αστικής σύνδεσης με το μεγάλο αστικό κέντρο που λέγεται Αγρίνιο. Η αστική συγκοινωνία που υπήρχε από την δεκαετία του 1970, διεκόπη, όταν έγινε ο «Καλλικράτης», επειδή ο Δήμος Αγρινίου στέλνει τα αστικά του λεωφορεία μέχρι τα όρια του Δήμου του. Το αστικό τώρα έρχεται μέχρι τη Βαρειά, στα σύνορα του Δήμου Αγρινίου, δεν μπαίνει πλέον στη Μυρτιά, επειδή η Μυρτιά δεν ανήκει στον Δήμο Αγρινίου. Το επιχείρημα ότι το αστικό δεν έχει αρκετούς επιβάτες, είναι μία πρόφαση, η οποία κρύβει την ουσία. Η αλήθεια είναι ότι: Πολλοί Μυρτιώτες που εργάζονται στο Αγρίνιο, ταλαιπωρούνται αφάνταστα για να πάνε στη δουλειά τους. Οι ηλικιωμένοι που θέλουν να κατέβουν για τα φάρμακά τους στο Αγρίνιο, επίσης. Ένα κεφαλοχώρι σαν τη Μυρτιά δεν έχει αστική συγκοινωνία, επειδή ανήκει στον Δήμο Θέρμου και δεν ανήκει στον Δήμο Αγρινίου. Πώς είναι δυνατόν να το κάνουμε αυτό ανεκτό;
Δεύτερον: Στο Αγρίνιο υπάρχουν τουλάχιστον τριακόσια (300) νοικοκυριά με Μυρτιώτικη καταγωγή. Περισσότεροι από χίλιοι Μυρτιώτες, πρώτης και δεύτερης γενιάς κατοικούν και εργάζονται στο Αγρίνιο. Οι περισσότεροι από αυτούς εξαναγκάστηκαν να γίνουν δημότες Αγρινίου. Όλοι τους όμως έχουν έναν μικρό κλήρο στη Μυρτιά κι αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι «αλλού παπάς κι αλλού τα ράσα». Έχουν εγκαταλείψει το περιβόλι τους και δεν υπάρχει καμία ελπίδα επιστροφής του μικρού αυτού γεωργικού κλήρου στην παραγωγή, επειδή κανέναν δεν συμφέρει να πηγαίνει στο κτήμα του με το αυτοκίνητο μία φορά την εβδομάδα. Δεν είναι μόνο οι χίλιοι Μυρτιώτες που έχουν έναν μικρό γεωργικό κλήρο στη Μυρτιά. Είναι πολλοί άλλοι Δημότες Αγρινίου ή μη που αγόρασαν ένα μικρό περιβόλι στον κάμπο της Μυρτιάς, έχουν όμως το ίδιο πρόβλημα στη μετακίνησή τους. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι αποκομμένοι από το ομορφότερο μέρος της εσωτερικής Αιτωλίας, αλλά και από την ιδιοκτησία τους. Χωρίς αστική συγκοινωνία ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού δεν μπορεί να κάνει ούτε μία εκδήλωση της προκοπής. Στον Αϊλιά παλιότερα, ήταν πολλοί εκείνοι (συνταξιούχοι κυρίως από το Αγρίνιο) που χρησιμοποιούσαν το αστικό λεωφορείο για να πίνουν τον καφέ τους στα πλατάνια.
Τρίτον: Το πρόβλημα της συγκοινωνίας οδήγησε τη Μυρτιά στην απομόνωση, τόσο σε ό,τι αφορά την έδρα του Δήμου της,, το Θέρμο, όσο και σε ό,τι αφορά ένα από τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Δυτικής Ελλάδας, το Αγρίνιο. Σ’ αυτό αντανακλάται και το πρόβλημα της κοινωνικής απομόνωσης. Το χωριό έχει περιέλθει σε τριτοκοσμική κατάσταση, επειδή δεν συνδέεται ουσιαστικά με τον Δήμο Θέρμου και δεν συνδέεται λειτουργικά με τον Δήμο Αγρινίου. Είναι ένα νησάκι στην κοίτη ενός ποταμού, χωρίς καμία γέφυρα να το ενώνει με τη μία ή την άλλη όχθη.
Τέταρτον: Η ουσιαστική απομόνωση της Μυρτιάς από το αστικό κέντρο του Αγρινίου σημαίνει πρακτικά μια λειτουργική αδυναμία στην παραγωγή των εσπεριδοειδών, ιδίως στην διάθεση της παραγωγής, από την οποία εξαρτάται το κίνητρο της παραγωγής. Για τον εξής λόγο: Ο Δήμος Αγρινίου δίνει τις θέσεις της λαϊκής αγοράς κατά προτεραιότητα στους δημότες του, βάζει σε δεύτερη μοίρα τους Μυρτιώτες παραγωγούς και θα ήταν ευτυχής αν μπορούσε να τους διώξει ολότελα. Οι παλιοί Μυρτιώτες ίδρυσαν την πρώτη λαϊκή στο Αγρίνιο, τώρα όμως θεωρούνται ξένοι στην πόλη και δεύτερης κατηγορίας παραγωγοί, τοποθετούνται στην άκρη, κάτι σα λαθρομετανάστες που ο Δήμος Αγρινίου τους κάνει χάρη. Δεν είναι μόνο οικονομικό θέμα. Έχει να κάνει με την αξιοπρέπεια, αλλά και τις δομές της τοπικής κοινωνίας. Έχει δε πολλές παρενέργειες, οι οποίες δεν χρειάζεται να περιγραφούν τώρα εδώ.
Πέμπτον. Η Μυρτιά είναι από τη φύση της «η Κηφισιά του Αγρινίου». Ονομάστηκε έτσι σε λαϊκή συνέλευση του 1982. Και ισχύει. Θα μπορούσε να είναι το καλύτερο προάστιο του Αγρινίου. Θα μπορούσε να συνδεθεί με το Αγρίνιο με σιδηροδρομική γραμμή ή με τραμ. Θα μπορούσε, αν…
Έκτον: Το 1995 στο Δημοτικό Συμβούλιο του Αγρινίου συζητιόταν η μελέτη για τον βιολογικό καθαρισμό της πόλης. Έγινε στους αρμόδιους η ερώτηση από τον υπογράφοντα, εκδότη τότε του «αραμπά»: «Γιατί ο Δήμος Αγρινίου ζήτησε μερική εφαρμογή της μελέτης για τον βιολογικό καθαρισμό, ο οποίος περιορίζεται στα όρια του Δήμου Αγρινίου, ενώ η αρχική μελέτη προέβλεπε δίκτυο από τα Λουτρά Μυρτιάς μέχρι τα Καλύβια;». Η απάντηση που δόθηκε ήταν: «Επειδή οι Δήμαρχοι και οι κοινοτάρχες της Τριχωνίδας δεν ενδιαφέρονται και το Αγρίνιο δεν μπορεί να τους περιμένει». Λοιπόν, τότε, το Θέρμο ενδιαφερόταν μόνο για τον δικό του μικρό βιολογικό καθαρισμό. Κατά κάποιο τρόπο, δεν έγινε ο βιολογικός καθαρισμός της Τριχωνίδας, επειδή το Θέρμο νοιαζόταν μόνο για τον εαυτό του. Ό,τι όμως και να έγινε τότε, δεν έχει πια σημασία. Έχει όμως σημασία ότι, όταν επεκταθεί ο βιολογικός καθαρισμός του Αγρινίου, θα φτάσει (όπως και το αστικό) μέχρι τη Βαρειά. Στη Μυρτιά… δεν θα φτάσει. Κι όμως ο βιολογικός καθαρισμός είναι προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη των περίφημων Λουτρών Μυρτιάς… Ως Δήμος Θέρμου τα Λουτρά Μυρτιάς, όπως και τα παραλιακά εξοχικά καταστήματα της Μυρτιάς στον Αϊλιά, δεν θα δουν ποτέ βιολογικό καθαρισμό, προς ζημίαν βεβαίως της Τριχωνίδας. Να σημειωθεί πάντως ότι στην εγκεκριμένη μελέτη για τον βιολογικό καθαρισμό Αγρινίου προβλέπεται: «… Με την επέκταση των εγκαταστάσεων να καλύπτει ισοδύναμο πληθυσμό 120.000 κατοίκων, εξυπηρετώντας όχι μόνο τον Δήμο Αγρινίου, αλλά και τους Δήμους Νεάπολης, Στράτου, Αγγελοκάστρου, Θεστιέων, Μακρυνείας, Αρακύνθου (που ενώθηκαν ήδη με τον Δήμο Αγρινίου) καθώς και των παραλίμνιων οικισμών του Δήμου Θέρμου». Δηλαδή τη Μυρτιά…
Έβδομον: Τα Λουτρά Μυρτιάς δεν θα αξιοποιηθούν ποτέ χωρίς, όπως είπαμε τον βιολογικό καθαρισμό, αλλά και χωρίς αστική συγκοινωνία (ή τραμ, ας πούμε) που θα τα συνδέσει με το Αγρίνιο. Οι λουόμενοι, που είναι κυρίως συνταξιούχοι και ηλικιωμένοι, θα διευκολύνονταν πολύ αν η αστική συγκοινωνία συνδεόταν με μία επένδυση στα Λουτρά Μυρτιάς. Όσο η Μυρτιά ανήκει στον Δήμο Θέρμου, αυτό δεν μπορεί να γίνει…
Ύστερα από τα παραπάνω, θεωρούμε ότι η πρόσδεση της Μυρτιάς στον Δήμο Αγρινίου είναι από τη φύση των πραγμάτων επιβεβλημένη. Δεν αφορά μόνο τη Μυρτιά, αλλά ολόκληρη την Τριχωνίδα λίμνη. Άλλωστε η ένωση της Μυρτιάς με το Αγρίνιο θα ήταν η σπουδαία προϋπόθεση για την αναστήλωση της παραγωγής των λεμονιών και των σαγκουινιών, η ποιότητα των οποίων είναι αναγνωρισμένη παγκοσμίως ως μοναδική! Η μεγάλη πελατεία της μοναδικής αυτής παραγωγής κατοικεί στο Αγρίνιο. Δεν είναι μόνο οι χίλιοι Μυρτιώτες που κατοικούν στο Αγρίνιο, είναι όλος ο κόσμος του Αγρινίου που αγαπάει τη Μυρτιά. Δε μπορεί λοιπόν σε θεσμικό επίπεδο να περιφρονείται η Μυρτιά ΚΑΙ από τον Δήμο Αγρινίου ΚΑΙ από τον Δήμο Θέρμου. Εδώ υπάρχει ορατό και πολύπλευρο πρόβλημα, για το οποίο απαιτείται η λύση.
Η Μυρτιά λοιπόν βάζει θέμα: Να φύγει από τον Δήμο Θέρμου και να ενωθεί με τον Δήμο Αγρινίου. Αργά ή γρήγορα θα ξεκινήσει μία προσπάθεια συλλογής υπογραφών, διότι, ως γνωστόν, υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη στον «Καλλικράτη» που το προβλέπει. Τα επιχειρήματα είναι συντριπτικά. Ή ο Δήμος Θέρμου θα ικανοποιήσει τις εύλογες απαιτήσεις της Μυρτιάς ή, αν δεν μπορεί, να την αποδεσμεύσει για να κάνει την επιλογή της.
Ό,τι όμως και να γίνει, μέχρι να γίνει, ο Δήμος Θέρμου έχει την ευκαιρία ν’ αποδείξει ότι σέβεται τη Μυρτιά και σκέφτεται δημιουργικά γι’ αυτήν. Αυτή η προσοχή (που μέχρι τώρα δεν επιδείχθηκε) θα είναι φυσικά το μοναδικό ανάχωμα στην τεκμηριωμένη ιδέα για ένωση της Μυρτιάς με το Αγρίνιο.
Αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενωθεί ΚΑΙ ο Δήμος Θέρμου με τον Δήμο Αγρινίου, επειδή δεν θα μπορεί να επιβιώσει χωρίς τη Μυρτιά, ε, τόσο το καλύτερο για όλους…
Τι λέει ο Νόμος για την προσάρτηση Κοινότητας σε άλλο Δήμο
Ο νόμος 3852/2010 στο άρθρο 4, με τίτλο «Προσάρτηση τοπικών διαμερισμάτων – οικισμών» προβλέπει επί λέξει τα εξής:
1. Τοπικό διαμέρισμα μπορεί να προσαρτηθεί σε άλλο Δήμο ή Κοινότητα, με τον οποίο ή με την οποία συνορεύει, κατόπιν τοπικού δημοψηφίσματος, σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 3 του άρθρου 216 και εφόσον συναινέσει ο Δήμος ή η Κοινότητα στον οποίο ζητείται να γίνει η προσάρτηση, ύστερα από απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου του, που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του. Για το σκοπό αυτόν θα πρέπει να ζητηθεί η γνώμη και του Δήμου από τον οποίο πρόκειται να αποσχισθεί το τοπικό διαμέρισμα, όταν δεν συντρέχει η προϋπόθεση του δευτέρου εδαφίου της παρ. 6 του άρθρου 216. Η γνώμη αυτή παρέχεται από το δημοτικό συμβούλιο με την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθμού των μελών του.
2. Δεν επιτρέπεται να προσαρτηθεί τοπικό διαμέρισμα σε άλλο Δήμο ή Κοινότητα, πριν περάσει μία πενταετία από τότε που συστήθηκε ή προσαρτήθηκε.
Με απλά λόγια: Για να φύγει η Μυρτιά από τον Δήμο Θέρμου και να προσαρτηθεί στον Δήμο Αγρινίου, απαιτείται η διεξαγωγή Τοπικού Δημοψηφίσματος, όπου βεβαίως ισχύει η αρχή της πλειοψηφίας. Η τελική απόφαση ανήκει στον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος θα λάβει υπ’ όψη του, πρώτον, την απόφαση της Τοπικής Κοινότητας, δεύτερον, την απόφαση του Δήμου Αγρινίου (αν δέχεται την προσάρτηση της Μυρτιάς σε αυτόν) και, τρίτον, σχετική γνωμοδότηση του Δήμου Θέρμου.
