Γιος ιερέα από το Αιτωλικό μεγάλωσε σε ένα λιτό, αλλά γεμάτο βιβλία, σπίτι όπου σύχναζε η Βάσω Κατράκη και ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος. Μια περίοδος πολύτιμη για την οποία, όπως εξομολογείται, χρωστά πολλά στον πατέρα του. Τα επόμενα χρόνια ο Βασίλης Αρτίκος ακροβατεί μεταξύ της αγάπης για την ζωγραφική και της ανάγκης του να φωτογραφίζει. Η απόσταση κοντινή, αφού, όπως πολλοί λένε, είναι δύο συγγενικές τέχνες. Σήμερα θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους φωτογράφους και έχει επιλέξει να ζει και να εργάζεται στην πατρίδα που λατρεύει, το Μεσολόγγι.
Συνέντευξη στη Ρούλα Φλώρου
Στο Αγρίνιο έρχεται για την έκθεση «Μεσολόγγι: Η λίμνη του αλατιού και των αναμνήσεων» που παρουσιάζει στην Δημοτική Αγορά από τις 16 Απριλίου έως και τις 15 Μαΐου. Πρόκειται για μια σειρά ασπρόμαυρων φωτογραφιών που αποθεώνουν «τις εικόνες και την αύρα» της δικής του γης. Η δημιουργική ματιά του Βασίλη Αρτίκου κουμπώνει με την ποιητική διάθεση του καλού του φίλου Νίκου Αλιάγα, που ανέλαβε να συνοδεύσει με κείμενα τις φωτογραφίες.
“Η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι μετά στις Βρυξέλλες, την Αθήνα, την Αντίπαρο και την Λάρισα. Θα ακολουθήσουν η Πάτρα και η Κωνσταντινούπολη. Είναι ένα κοινό ταξίδι με τον Νίκο Αλιάγα και είναι η πρώτη φορά που συνδυαστήκαμε. Μας ενώνει η αγάπη για την φωτογραφία και την πατρίδα μας. Είναι 80 ασπρόμαυρες φωτογραφίες με ποιητική διάθεση που καταγράφουν το δικό μας Μεσολόγγι. Η πιο βαθιά μου επιθυμία ήταν να εξωτερικεύσω την αγάπη για τον τόπο που ζω”.
Και φαίνεται πως το Μεσολόγγι ανταποδίδει. Έχεις την αίσθηση ότι όλη η πόλη ποζάρει στο φακό του Αρτίκου. Τοπία και πρόσωπα ξεπηδούν από τα καρέ της μηχανής του και με κάποιο τρόπο παίρνουν φως μέσα από το ασπρόμαυρο φιλμ Ο ίδιος εξηγεί πως η δημιουργία μιας εικόνας είναι μια επίπονη διαδικασία που δεν την ακολουθεί καθημερινά.
“Είμαι αυτοδίδακτος και στο τεχνικό κομμάτι της φωτογραφίας. Πιστεύω στην αυτοβελτίωση και ότι μεγαλύτερος δάσκαλος μας είναι το πάθος να μάθουμε. Όσο είσαι μικρός πιστεύεις ότι το ταλέντο είναι το παν. Η αλήθεια είναι ότι το πάθος και η δουλειά σε κάνουν καλύτερο. Το χάρισμα όμως είναι αυτό που σε εκτινάσσει, σε κάνει ξεχωριστό. Εγώ από μικρός είχα πάθος με τις εικόνες. Ο πατέρας μου, ιερέας, αν και φτωχός είχε γεμίσει το σπίτι μας με βιβλία φιλοσοφικά και ιστορικά. Είχε μια πλούσια βιβλιοθήκη. Εγώ μικρός έπαιρνα την εγκυκλοπαίδεια και χάζευα τις εικόνες, με μάγευαν. Ήμουν “ματάκιας”. Η φωτογραφία εκείνη την εποχή ήταν ακριβό χόμπυ. Έτσι στράφηκα στην ζωγραφική με ξυλομπογιές. Ότι έβλεπα και μου άρεσε το ζωγράφιζα. Ήμουν καλός, δεν πήγα όμως στην Σχολή Καλών Τεχνών γιατί τότε ήταν κάπως δύσκολο για ένα παιδί από την επαρχία. Έτσι σπούδασα Οικονομικά. Όταν μπόρεσα αγόρασα μια φωτογραφική μηχανή και κατέγραφα ότι ήθελα να ζωγραφίσω. Οι φίλοι μου έπαιρναν τα φιλμ και τα εμφάνιζαν και μου έλεγαν ότι είμαι καλύτερος φωτογράφος από ζωγράφος. Κάπως έτσι άρχισα να δίνω έμφαση στην φωτογραφία. Με κυρίευσε, έγινε μέρος της ζωής μου”.
«Η Ελλάδα του Β. Αρτίκου είναι μια Ελλάδα κόντρα στο φως, ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, μια Ελλάδα σαν το αρνητικό της φωτογραφικής μηχανής, μια Ελλάδα σαν φόντο. Μια Ελλάδα που δεν είναι η ερωμένη της μιας νύχτας, αλλά η παντοτινή μητέρα μας».
Νίκος Αλιάγας
Ο Β. Αρτίκος εργάστηκε επί σειρά ετών ως καθηγητής στο ΤΕΙ Μεσολογγίου ενώ τώρα ασχολείται αποκλειστικά με τη φωτογραφία. Έχει διοργανώσει ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Πάτρα, Ναύπακτο, Μεσολόγγι και στην Arles στην Γαλλία. Έχει εκδώσει τρία ατομικά φωτογραφικά λευκώματα. Τα τελευταία χρόνια έκανε φωτογραφικά ταξίδια στην Ινδία, το Μαρόκο, την Ινδονησία, το Μεξικό, την Πορτογαλία. Στο τελευταίο του οδοιπορικό στην Αιθιοπία εντυπωσιάστηκε από το φως στα μάτια των ανθρώπων.
“Το φως το χρησιμοποιώ, είναι εργαλείο για μένα. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι το φως των ανθρώπων. Αυτήν την περίοδο είμαι τρελαμένος με την Αιθιοπία όπου κάνω σεμινάρια. Με έχει μαγέψει το φως της, η γνησιότητα και η αυθεντικότητα των ανθρώπων. Ως παπαδοπαίδι έχω διαβάσει πολύ Παπαδιαμάντη. Εκεί με μεταφέρει η επαφή μου με την χώρα αυτή. Όσο πιο φτωχή είναι μια χώρα τόσο πιο ανεπιτήδευτη. Για μένα η φωτογραφία και το ταξίδι πηγαίνουν μαζί. Ακόμη προσπαθώ να μάθω τι είναι φωτογραφία. Αν μάθω μπορεί και να σταματήσω. Για την ώρα, για μένα, είναι ένα ατέλειωτο ταξίδι. Δεν πηγαίνω κάθε μέρα να φωτογραφήσω. Ονειρεύομαι πολλά ταξίδια”.
Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει το Φεστιβάλ Φωτογραφίας αλλά και την Φωτογραφική Λέσχη Μεσολογγίου. Δυστυχώς φέτος κινδυνεύει να μην πραγματοποιηθεί το Φεστιβάλ λόγω έλλειψης πόρων αλλά και της απροθυμίας των τοπικών Αρχών να βοηθήσουν στο εγχείρημα. Τίποτα από όλα αυτά όμως δεν είναι ικανά να σταματήσουν τον Βασίλη Αρτίκο. Γι αυτόν είναι θέμα αξιοπρέπειας.
“Αν έπρεπε να καταγράψω την Ελλάδα του σήμερα θα το έκανα με μια φωτογραφία που θα είχε θέμα τον Έλληνα της αξιοπρέπειας. Οι πολίτες αυτής της χώρας νιώθουν ότι την χάνουν. Αυτές τις ημέρες θυμάμαι κάτι που έλεγε ο μέντοράς μου Μάνος Χατζιδάκις. Ο λαϊκισμός και ο ελιτισμός κατέστρεψαν την Ελλάδα”.
