Όλοι οι άνθρωποι έχουν κάποια φοβία, τα φίδια, τις αράχνες, την πολυκοσμία και αμέτρητες άλλες περιπτώσεις. Είναι ωστόσο επίκτητες αυτές οι φοβίες ή είναι κληρονομικές; Ερευνητές εξέτασαν την πιθανότητα να μεταφέρονται οι φοβίες από γενιά σε γενιά μέσω της μυρωδιάς. Όσο περίεργο και αν φαίνεται αυτό διαπίστωσαν ερευνητές του Τμήματος Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Έμορι της Ατλάντα, με επικεφαλής τον δρα Μπράιαν Ντίας.
Συγκεκριμένα το πείραμα που πραγματοποιήθηκε ήταν σε πειραματόζωα, αν και θεωρούν οι επιστήμονες, ότι τις ίδιες επιπτώσεις θα έχει και στους ανθρώπους. Το πείραμα είχε ως εξής: είχαν εκπαιδεύσει μια γενιά ποντικιών να αποφεύγουν μια συγκεκριμένη οσμή, επειδή την είχαν συνδέσει με ένα ήπιο ηλεκτροσόκ. Η αποστροφή τους αυτή πέρασε στην μεθεπόμενη γενιά η οποία δεν είχε έρθει ποτέ σε επαφή με τη συγκεκριμένη μυρωδιά. Ήταν δηλαδή «έμφυτο», προϊόν βιολογικής μνήμης. Η αρνητική αντίδραση των πειραματόζωων τρίτης γενιάς ήταν περίπου 200% ισχυρότερη απέναντι στο συγκεκριμένο ερέθισμα, σε σχέση με άλλα των οποίων οι πρόγονοι δεν είχαν εκτεθεί στην ίδια οσμή. Καταλήγουν έτσι στο συμπέρασμα ότι το DNA μεταφέρει ακόμα και τις τραυματικές μνήμες επηρεάζοντας και μεταγενέστερες γενιές και όχι μόνο μέσω των πολιτισμικών ή διαπροσωπικών σχέσεων.
Ο Αισχύλος είχε πει: «υπάρχουν περιπτώσεις που ο φόβος είναι καλό πράγμα», τι συμβαίνει όμως όταν οι φόβοι στέκονται εμπόδιο για μια φυσιολογική ζωή; Πέρα από τις «κλασικές» φοβίες που έχει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, υπάρχουν και πιο εξεζητημένες, όπως η Παμφοβία, ο φόβος των πάντων ή η οικοφοβία, ο φόβος του σπιτιού ή των οικιακών συσκευών και αναρίθμητες άλλες που δρουν απαγορευτικά για τον πάσχοντα να ζήσει μια ζωή χωρίς προβλήματα. Κατανοώντας τη σοβαρότητα του προβλήματος, μελετητές προσπαθούν να βρουν τρόπους αντιμετώπισης των φόβων μέσω του ύπνου.
Σε μελέτη που διεξήχθη πήραν μέρος 15 εθελοντές οι οποίοι μιλώντας σε ψυχολόγους είπαν ποιες ακριβώς ήταν οι φοβίες που τους ταλαιπωρούσαν και πώς δημιουργήθηκαν. Μέσω της υπνοθεραπείας και κατά τη διάρκεια του πιο βαθύ ύπνου, όπου το άτομο καταγράφει στη μνήμη του όλα όσα έγινα μέσα τη μέρα, οι ερευνητές έδιωξαν τις πιο δυσάρεστες και τρομακτικές εμπειρίες που θα γίνονταν αναμνήσεις.
Οι εθελοντές εκτέθηκαν στους φόβους τους, έκαναν την απαραίτητη σύνδεση με μυρωδιές που συνδέονταν με το γεγονός και στη συνέχεια, έκαναν χρήση ανεπαίσθητων ηλεκτροσόκ. Απελευθέρωσαν, στη συνέχεια, μυρωδιές που συνδέονταν με το αντικείμενο του φόβου τους. Τέλος, μέτρησαν το αίσθημα φόβου μέσω των επιπέδων ιδρώτα και μέσω μαγνητικής τομογραφίας κατάφεραν να αποτυπώσουν το επίπεδο μείωσης του φόβου αυτού. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Neuroscience,
Αν και σε πειραματικό στάδιο ακόμα, τέτοιου είδους έρευνες γεμίζουν αισιοδοξία όλους εκείνους που ψάχνουν τρόπους να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
