Διαβάστε παρακάτω ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στην πόλη του Αγρινίου από την στήλη “Ταξίδι” της εφημερίδας “Έθνος”:
Σπάνια οι τουρίστες θα ξεστρατίσουν από τον δρόμο τους για να επισκεφτούν την ακαρνανική πολιτεία. Ο περιορισμένος χρόνος των διακοπών συνήθως μας επιβάλλει γρήγορους ρυθμούς μετακίνησης και πολύ συχνά αγνοούμε ότι το νόημα είναι στο «ταξίδι»… Το Αγρίνιο είναι ένας «σταθμός» με αρκετό ενδιαφέρον για όσους «τολμηρούς» αμφισβητούν τα καθιερωμένα…
Tα αυτοκίνητα και τα φορτηγά τρέχουν βιαστικά πάνω στον πολυσύχναστο δρόμο που συνδέει την Πάτρα με την Αρτα. Περνάς τη γέφυρα του Αλάμπεη που δρασκελίζει τους βάλτους ανάμεσα στις λίμνες Τριχωνίδα και Λυσιμαχία, και φτάνεις στην είσοδο του Αγρινίου.
Συνήθως οι ταξιδιώτες προσπερνούν την ακαρνανική πολιτεία, ειδικά όταν κατευθύνονται προς τις παραλίες του Ιονίου, τη Λευκάδα, τις ηπειρωτικές πρωτεύουσες, ή τα διάσημα ορεινά θέρετρα των Ιωαννίνων. Ωστόσο, το Αγρίνιο είναι μία από τις πιο γνωστές, στην ουσία όμως άγνωστες πόλεις που σίγουρα θα έχει αρκετά να σας αποκαλύψει αν αποφασίσετε να της αφιερώσετε λίγο χρόνο.
Με την όψη ενός τυπικού αστικού κέντρου της ελληνικής υπαίθρου και συγκεντρώνοντας ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού της Αιτωλοακαρνανίας (η απογραφή του 2001 κατέγραψε 52.000 κατοίκους), είναι σήμερα μία από τις μεγαλύτερες πολιτείες της Δυτικής Ελλάδας και παράλληλα δραστήριο εμποροοικονομικό κέντρο.
Ωστόσο, πίσω από το προσωπείο της σύγχρονης ανάπτυξης που εκφράζεται με άφθονα απρόσωπα τσιμεντένια κτίρια και η οποία επέφερε αλλαγές στο ανθρωπογεωγραφικό και αρχιτεκτονικό τοπίο, το Αγρίνιο κατάφερε να περισώσει μερικά παλιακά κομμάτια του -μνημόνια του παρελθόντος-, τιμώντας έτσι τις ιστορικές καταβολές του.
Η εξέλιξη της πόλης συνδέθηκε στενά με το εμπόριο του καπνού και μία από τις σημαντικότερες επιχειρηματικές προσωπικότητες της προπολεμικής Ελλάδας, τον Ευάγγελο Παπαστράτο, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής της ομώνυμης μεγάλης καπνοβιομηχανίας.
Ομως το Αγρίνιο δεν είναι χθεσινή πόλη. Κτισμένη κοντά στον ποταμό Αχελώο, σε θέση-σύνορο ανάμεσα στην αρχαία Αιτωλία και Ακαρνανία, βρέθηκε στην πορεία του χρόνου κάτω από την κυριαρχία και των δύο πλευρών, καθώς επί μακρόν υπήρξε «το μήλον της έριδος» ανάμεσά τους. Καταστράφηκε το 314 π.Χ από τον Κάσσανδρο, επίγονο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στους πολέμους για τη διαδοχή του στρατηλάτη.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η πόλη κτίστηκε από τον τρισέγγονο του γενάρχη Αιτωλού βασιλιά Αγριου, ο οποίος της χάρισε και το όνομά της. Οι αρχικές ανασκαφές έδειξαν ότι το αρχαίον άστυ βρισκόταν στο γειτονικό χωριό Ζαπάντι, ωστόσο ίχνη κατοίκησης έχουν ανακαλυφθεί πρόσφατα, ακόμα και στο κέντρο της σημερινής πολιτείας.
Τον 15ο αιώνα εμφανίζεται ο οικισμός Βραχώρι -πυρήνας του σημερινού Αγρίνιου- που τους επόμενους αιώνες έπαιξε σημαντικό ρόλο στις ιστορικές εξελίξεις. Κατά την τουρκοκρατία ανήκε στη δικαιοδοσία του Αλή Πασά, έπειτα πέρασε στα χέρια των επαναστατημένων Ελλήνων, επανήλθε στην κατοχή του Ομέρ Βρυώνη, για να απελευθερωθεί οριστικά στο τέλος του αγώνα της ανεξαρτησίας.
Πήρε ξανά το αρχαίο του όνομα Αγρίνιο και στα νεότερα χρόνια αναπτύχθηκε σε καπνοπαραγωγικό κέντρο με μαζική και ραγδαία εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση, ειδικά στα τέλη του 19ου με αρχές 20ού αιώνα. Τότε το Αγρίνιο αρχίζει σιγά σιγά να οικοδομείται και να επεκτείνεται γύρω από τον αρχικό πολεοδομικό ιστό.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, καθώς η πόλη ολοένα ταυτιζόταν με την παραγωγή και εμπορία του καπνού, άρχισαν να ξεφυτρώνουν παντού σαν μανιτάρια κτίρια προβιομηχανικού τύπου, ειδικά κατασκευασμένα για να εξασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες για την επεξεργασία και την αποθήκευση των φύλλων του καπνού. Ηταν συνήθως διώροφα με ενιαίο εσωτερικό χώρο και ξύλινες τετράριχτες στέγες.
Στον δεύτερο όροφο γινόταν η επεξεργασία γι’ αυτό και η κατασκευή διέθετε μεγάλα περιμετρικά παράθυρα για να εξασφαλίζεται άπλετο φως, αλλά και ο καλός αερισμός των φύλλων του καπνού που στοιβάζονταν στις κρεβαταριές -μεγάλα ξύλινα τελάρα- ώστε να μη σαπίσουν. Στον πρώτο όροφο γινόταν η αποθήκευση που απαιτούσε σκοτεινό περιβάλλον.
Κατά συνέπεια ο αερισμός γινόταν από πολλά, μικρά παράθυρα για να εμποδίζεται το φως. Για τον ίδιο λόγο χαρακτηριστικά μικρή, αναλογικά με το μέγεθος του βιομηχανικού κτιρίου, ήταν και η κεντρική είσοδος. Κυριότερες και πιο αντιπροσωπευτικές καπναποθήκες που διατηρούνται ακόμα, είναι του Παπαπέτρου, Παπαστράτου, Καμποσιώρα και των Αδελφών Ηλιού.
Οικογένεια Παπαστράτου σημαίνει Αγρίνιο
Διαβάστε τη συνέχεια του αφιερώματος ΕΔΩ.
