Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Αδ. Κωνσταντίνου
Gendarmenmarkt (Πλατεία Γκεντάρμενμαρκτ): Έχοντας τη μεγαλύτερη και εντυπωσιακότερη χριστουγεννιάτικη αγορά της πόλης, η πλατεία αυτή αποπνέει έντονο το παλαιό αριστοκρατικό στοιχείο. Συνδυάζει αρμονικά τη συνύπαρξη αρχιτεκτονικά εμβληματικών κτιρίων, όπως το Συναυλιακό Κέντρο (Konzerthaus) που περιστοιχίζεται από τους δύο «δίδυμους» ναούς, οι οποίοι αν και είναι εντελώς πανομοιότυποι έχουν μία διαφορά: ο ένας είναι γαλλικός (Französischer Dom) και ο άλλος γερμανικός (Deutscher Dom), ενώ το κέντρο της πλατείας κοσμεί το άγαλμα του ρομαντικού ποιητή Φρήντριχ Σίλλερ. Στη συμβολή των κεντρικών οδών Jaegerstrasse και Charlottenstrasse, πολύ κοντά δηλαδή στην κοσμοπολίτικη οδό Φρήντριχ (Friedrichstrasse) με ποικίλες επιλογές για καφέ, μπύρα, φαγητό ή σουβενίρ σε μια ζωντανή ατμόσφαιρα γεμάτη εορταστικά happenings, αναμφίβολα πρόκειται για ένα σύμπλεγμα που μαγεύει και θυμίζει την προπολεμική αυτοκρατορική αισθητική του Βερολίνου.
Και αν θέλετε να απολαύσετε καφέ ή πρωινό με άρωμα λογοτεχνίας, δεν έχετε παρά να επισκεφτείτε το «Χειμωνιάτικο Κήπο στο Σπίτι της Λογοτεχνίας» (Wintergarten im Literaturhaus), στην καρδιά του προαστίου Charlottenburg-Wilmersdorf (Σαρλότενμπουργκ-Βίλμερσντορφ), με μια εκπληκτική θέα σε έναν καταπράσινο κήπο και να αφεθείτε στην ηρεμία που αποπνέει ο όμορφος και ζεστός αυτός χώρος. Ακριβώς δίπλα εδρεύει το Μουσείο αφιερωμένο στην Κέτε Κόλβιτς (Käthe Kollwitz), βασική εκπρόσωπο του εξπρεσσιονιστικού καλλιτεχνικού κινήματος στη Γερμανία. Επίσης πολύ κοντά, στη λεωφόρο Kurfürstendamm (Κουρφιρστένταμ), ίσως ένα από τα καλύτερα μουσεία της πόλης που αξίζει την προσοχή σας! Το πώς οι Βερολινέζοι αποδέχτηκαν την ιστορία και το παρελθόν τους και τα έκαναν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους γίνεται εμφανές στο διαδραστικό μουσείο Story of Berlin (Ιστορία του Βερολίνου). Εδώ ο επισκέπτης καλείται να λάβει ενεργή συμμετοχή σε διάφορα στάδια της ιστορίας από τον 13ο έως τον 20ο αιώνα, καθώς περιηγείται σε αντίστοιχες θεματικές αίθουσες. Σε αυτήν που έχει αφιερωθεί στην περίοδο του Ναζισμού, ακούγονται ήχοι από χαρτιά που καίγονται υποδηλώνοντας την καύση βιβλίων, βρισιές και τζάμια να σπάνε όταν πλησιάζεις ένα εβραϊκό μαγαζί, μεγάφωνα να αντηχούν γερμανικές ανακοινώσεις σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ αντίγραφα των τοιχογραφιών του Τείχους είναι διάσπαρτα παντού. Τέλος, στο υπόγειο του μουσείου θα δείτε ένα πραγματικό πυρηνικό καταφύγιο που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
Συνεχίζοντας την περιήγηση στις πτυχές της ιστορίας, βρεθήκαμε και πάλι στη Friedrichstrasse (Οδός Φρήντριχ) με σκοπό να συναντήσουμε το σημείο-πέρασμα ανάμεσα σε Ανατολικό και Δυτικό Βερολίνο, το Checkpoint Charlie (Σημείο Ελέγχου Τσάρλι) που αποτέλεσε σιωπηλό μάρτυρα της απελπισμένης προσπάθειας πολλών Βερολινέζων να βρεθούν στην άλλη πλευρά του Τείχους. Σήμερα, στα πρώην σύνορα βρίσκεται αντίγραφο της ιστορικής πλέον πινακίδας που ενημερώνει ότι «Εισέρχεστε στον αμερικανικό τομέα» (You are now entering the American Sector) καθώς και του στρατιωτικού φυλακίου που διενεργούσε τους ελέγχους. Δίπλα του, στο Mauermuseum (Μουσείο του Τείχους) παρουσιάζονται μαρτυρίες και διάφορα μέσα, με τα οποία προσπαθούσαν να παρακάμψουν τους φρουρούς για να βρεθούν στην άλλη πλευρά της πόλης, όπως αερόστατα, ειδικά αυτοκίνητα, καθώς και βαλίτσες με κρυφό πάτο. Πιο πέρα, «Η Τοπογραφία του Τρόμου» (Topographie des Terrors) καταγράφει μέσα από ένα ανατριχιαστικό οπτικοακουστικό υλικό τη φρίκη και τις θηριωδίες των Ναζί από τo 1933 έως την πτώση τους το 1945. Βρίσκεται κοντά στα πρώην κτίρια του αρχηγείου της Γκεστάπο και των SS, στο όριο μεταξύ Δυτικού και Ανατολικού Βερολίνου, δίπλα σε σωζόμενο τμήμα του Τείχους.
Συνοικία Friedrichschain-Kreuzberg (Φρήντριχσαϊν-Κρόιτσμπεργκ): Έτερο hot spot στο πρώην Ανατολικό Βερολίνο! Η εργατοσυνοικία του 19ου αιώνα σήμερα έχει μετατραπεί σε μια multi-culti, underground γειτονιά, οι ιστορικές πολυκατοικίες της οποίας φιλοξενούν κοινότητες μεταναστών, σπουδαστές, καλλιτέχνες και διάφορες άλλες κοινωνικές ομάδες. Πολλά είναι τα μουσεία της περιοχής, όμως ακόμα περισσότερα τα bars, τα cafes, τα clubs, οι υπαίθριες αγορές, οι pubs και οι εναλλακτικές galleries. Χάρη σε όλα αυτά, το μποέμικο Kreuzberg κρατάει τα σκήπτρα της πιο ενδιαφέρουσας γειτονιάς της πόλης. Οι ανατρεπτικές ιδέες γεννιούνται με πυρετώδεις ρυθμούς στο Kreuzberg. Οπαδοί της αντικουλτούρας, του πανκ, του ροκ και του μποέμ έχουν κάνει εδώ και γενιές σπίτι τους τα έντεχνα αποσυντιθέμενα κτίσματα της περιοχής. Ως μια γειτονιά θεμελιωμένη πάνω σε αντικαθεστωτικές αρχές, το Kreuzberg αρνείται να εγκαταλείψει την επανασταστική φύση του-τα γκράφιτι υπάρχουν παντού, ενώ τα μπαράκια με τη vintage αισθητική και οι συναυλιακοί χώροι ξεσηκώνουν αυτή την «αυθάδικη» γειτονιά και την κρατούν ξύπνια μέχρι το πρωί! Ορόσημο της περιοχής η γοτθικής αρχιτεκτονικής γέφυρα Όμπερμπαουμ (Oberbaumbrücke) που ενώνει τα προάστια Κρόιτσμπεργκ και Φρήντριχσαϊν μεταξύ τους, τόσο με τη φυσική της παρουσία όσο και με το τρένο που τη διασχίζει, δεσπόζει πάνω από τον ποταμό Σπρεε.
Φυσικά στην περιοχή αυτή την τιμητική του έχει το περίφημο Τείχος του Βερολίνου (Berliner Mauer) που υψώθηκε το 1961 κι έπεσε το 1989, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία της πόλης, ενώ τα σημάδια του στην κουλτούρα της είναι ακόμα και σήμερα εμφανή· αποτέλεσε καλλιτεχνική έμπνευση αλλά και καμβά ζωγραφικής, καθώς τo σωζόμενο τμήμα του (1.316 μέτρα) έχει μετατραπεί στη μεγαλύτερη υπαίθρια πινακοθήκη του κόσμου με καινοτόμα μηνύματα και graffiti καλλιτεχνών από 21 χώρες!
Και αν βρεθείτε εδώ, αξίζει πραγματικά να περπατήσετε το κοντινό ειδυλλιακό και καταπράσινο πάρκο Treptower-Spree (Treptower-Spreepark) δίπλα στον ποταμό Σπρεε και να γνωρίσετε το κουλτουριάρικο Νησί της Νεολαίας (Insel der Jugend)!
Πότσνταμ: Ανακτορική μεγαλοπρέπεια
Σε απόσταση αναπνοής από την πόλη του Βερολίνου, μόλις 20′ με τρένο, βρίσκεται η παγκοσμίως διάσημη για την πλούσια μπαρόκ αρχιτεκτονική και για τους άφθονους μαγευτικούς κήπους της, η παραμυθένια παλιά πόλη Πότσνταμ (Potsdam). Δίπλα στις όχθες του ποταμού Χάβελ, συνδέεται με το Βερολίνο μέσω της περίφημης «γέφυρας των κατασκόπων», της λεγόμενης Γκλίνικε (Glienicker Brücke), σημείο ανταλλαγής αιχμάλωτων κατασκόπων κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Κατά τον 17ο αιώνα, αποτελούσε τη θερινή κατοικία του Φρειδερίκου του Μεγάλου, ο οποίος συνέβαλε στη δημιουργία μιας σειράς μεγαλεπήβολων κτισμάτων και επιβλητικών κατασκευών, με κορυφαίο όλων το ροκοκό-μπαρόκ ανάκτορο Sanssouci. Θέλοντας να ζήσει sans souci (χωρίς έγνοιες), ο εμπνευστής του δεν τσιγκουνεύτηκε το χρυσό, το ασήμι και το μάρμαρο σε τέτοιο βαθμό που σήμερα ο επισκέπτης δεν ξέρει τι να πρωτοθαυμάσει: τον αλόγιστο πλούτο και την πολυτέλεια των δωματίων ή την καλαισθησία και την κομψότητα τους;
Και κλείνω αυτό το φανταστικό οδοιπορικό με ένα μήνυμα από γκράφιτι της East Side Gallery: «Viele kleine Leute, die in vielen kleinen Orten viele kleine Dinge tun, können das Gesicht der Welt verändern»…«Πολλοί μικροί άνθρωποι που σε πολλά μικρά μέρη κάνουν πολλά μικρά πράγματα, μπορούν να αλλάξουν το πρόσωπο αυτού του κόσμου»…
ΤΕΛΟΣ…
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Αδ. Κωνσταντίνου
