Ο Ιωάννης Ξυθάλης και τα παιδιά του κατάφεραν να δημιουργήσουν μνήμες για τις οικογένειες των Αγρινιωτών, αλλά και μνήμες για την ίδια την πόλη
Απόγευμα Δευτέρας 11 Φεβρουαρίου 2019 και η αίθουσα του Παπαστράτειου Μεγάρου στο Αγρίνιο έχει γεμίσει. Οι επισκέπτες ανυπομονούν να ακούσουν την ομιλία του πολιτικού μηχανικού και ερευνητή Κώστα Πατρώνη με θέμα την ιστορία της οικογένειας Ξυθάλη, των πρωτοπόρων φωτογράφων της πόλης, που κατάφεραν να απαθανατίσουν ιστορικές στιγμές του Αγρινίου, αλλά και πιο προσωπικές από τις ζωές των Αγρινιωτών.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε στα πρώτα βήματα της επαγγελματικής φωτογραφίας στο Αγρίνιο, μέσα από τις φωτογραφίες και τα ιστορικά στοιχεία της οικογένειας Ξυθάλη, μέλη της οποίας ήταν ανάμεσα στο πολυπληθές ακροατήριο που έσπευσε για την εκδήλωση της Σχολής Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού «Αθανάσιος Παλιούρας».
Ο ομιλητής ξεκίνησε να αφηγείται την αρχή της οικογένειας Ξυθάλη, όταν προς το τέλος του 19ου αιώνα έφθασε στο Αγρίνιο από τον Προυσό της Ευρυτανίας ο 20χρονος φέρελπις Ιωάννης Ξυθάλης. Έχοντας μάθει την τέχνη του φωτογράφου στον Βόλο, ανοίγει το πρώτο φωτογραφείο στο Αγρίνιο. Η σφραγίδα του γράφει «Ι. Ξυθάλης Φωτογράφος ΑΓΡΙΝΙΟ 1896».
Η μικρή Ελλάδα φτάνει τότε μέχρι τον Αμβρακικό και τον Παγασητικό. Τα σύνορα προς την Άρτα απέχουν μόλις λίγες δεκάδες χιλιόμετρα. Το Αγρίνιο, έχει το πολύ 7 χιλιάδες κατοίκους, αναπτύσσεται όμως σύντομα χάρις στην καλλιέργεια και το εμπόριο του καπνού.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 η φίρμα γίνεται «Ι. Ξυθάλης και Υιοί» και τέλος «ΦΩΤΟ ΞΥΘΑΛΗ», καθώς γίνονται μαζί του φωτογράφοι και 3 από τους γιούς του: Ο Σωτήρης, ο Δημήτρης και ο Σπύρος αλλά και η κόρη του Κασσιανή.
Ο Ιωάννης Ξυθάλης και τα παιδιά του κατάφεραν να δημιουργήσουν μνήμες για τις οικογένειες των Αγρινιωτών, αλλά και μνήμες για την ίδια την πόλη. Άλλωστε η φωτογραφία είναι ο καλύτερος σύμμαχος της μνήμης και της ιστορίας. Όλα τα μέλη της οικογένειας Ξυθάλη με την μαστοριά, το μεράκι και την τέχνη τους αποτύπωσαν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο την ιστορία της πόλης και των ανθρώπων του Αγρινίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
«Χωρίς αυτούς η μνήμη μας θα ήταν πολύ φτωχότερη», θα πει ο ομιλητής.
Στα νεότερα χρόνια το φωτογραφείο διατηρήθηκε από τον ανιψιό τους, Δημήτρη Καραπάνο μέχρι το 2000 , κλείνοντας έτσι μια σημαντική σελίδα της ιστορίας της φωτογραφίας στο Αγρίνιο. Η σελίδα αυτή διατρέχει 104 χρόνια. Σχεδόν σε όλα τα σπίτια του Αγρινίου υπάρχουν φωτογραφίες του ΦΩΤΟ ΞΥΘΑΛΗ.
Η παρουσίαση- ομιλία ήταν η τέταρτη από μια σειρά οκτώ παρουσιάσεων-ομιλιών που διοργανώνει η Σχολή Τοπικής Ιστορίας και Πολιτισμού «Αθανάσιος Παλιούρας» με καθηγητές Πανεπιστημίου, καλλιτέχνες και επιστήμονες – μελετητές της Τοπικής Ιστορίας.