Σειρά λαογραφικών δρώμενων από τον Σύλλογο Πετροχωριτών
Τα λαογραφικά στοιχεία του τόπου μας, η καθημερινότητά του, οι συμπεριφορές και οι αντιλήψεις του, τα ήθη και έθιμά του, οι χοροί και τα τραγούδια του, η λαϊκή του τέχνη, οι εργασίες και οι ασχολίες των κατοίκων του, τα εργαλεία και σκεύη, οι οικήσεις και οι τροφές, τα παιγνίδια, οι παραδόσεις, οι μύθοι και οι παροιμίες, οι ζωντανές εκφράσεις που κληροδοτήθηκαν απ΄ τους παλιότερους, οι προλήψεις, οι δοξασίες κι οι δεισιδαιμονίες, τα πειράγματα, τα χωρατά κι άλλα πολλά, είναι μερικά μόνο απ΄ τα μοναδικά συστατικά ή και χαρακτηριστικά ενός συνόλου γνώσεων, εμπειριών, πρακτικών και δεξιοτήτων, έργων, αξιών, προτύπων, τρόπου ζωής, κ.α. που υπό μορφήν παρακαταθήκης πέρασαν από γενιά σε γενιά κι έφτασαν σήμερα ως εμάς, κι είναι όλα αυτά η παράδοσή μας, τμήμα της πολιτισμικής μας ταυτότητας, η διατήρηση και προστασία της οποίας είναι πολύ σημαντική, κι απαιτεί τη συνεχή πάλη ενάντια στην τάση της ομογενοποίησης, που μεταξύ πολλών άλλων επαγγέλλεται η παγκοσμιοποίηση.
Τα στοιχεία αυτά της παράδοσής μας, έχουν αναλάβει ή και παραλάβει από τις παλιότερες γενιές, υπό μορφήν μιας άτυπης παρακαταθήκης οι Πολιτιστικοί κυρίως Σύλλογοι, που μ΄ ένα τέτοιο φορτίο στις πλάτες τους, εντελώς αβοήθητοι στις περισσότερες των περιπτώσεων, αγκομαχούν για να τα καταφέρουν και να κρατήσουν ζώσα την παράδοση, να διαφυλάξουν και να διατηρήσουν αλώβητη την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Ο Σύλλογος Πετροχωριτών στο πλαίσιο διαφύλαξης ατόφιας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, για να αποφευχθεί η μουσειοποίηση του επιλεγόμενου παραδοσιακού μας πολιτισμού και για να συνεισφέρει στη μελέτη των στοιχείων του που λειτουργούν ως αναπόσπαστα μέρη της ζωής του λαού μας, οργανώνει κατά καιρούς και παρουσιάζει στο Πετροχώρι, σειρά λαογραφικών δρώμενων, τα οποία απηλλαγμένα απ΄ το επιφανειακό, ψευδές και παραποιημένο για εμπορικούς σκοπούς φολκλορικό στοιχείο, βρίσκουν μεγάλη ανταπόκριση στο κοινό.
Ένα απ΄ αυτά τα λαογραφικά δρώμενα, οργανώθηκε σε συνεργασία με την Τοπική Κοινότητα Πετροχωρίου κι ολοκληρώθηκε το Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2020 με μεγάλη επιτυχία, κι αφορούσε τον κύκλο των βασικών εργασιών του καλαμποκιού.
Το πρωί του Σαββάτου έγινε ο Τρύγος του κοντόροκου καλαμποκιού, που ευτυχώς υπάρχει ακόμα στο Πετροχώρι. Ομάδα αντρών και γυναικών μπήκαν στο χωράφι και τρύγησαν το πετυχημένο καλαμποκοχώραφο και σάκιασαν τους καρπούς του καλαμποκιού. Την εργασία του Τρύγου που κράτησε αρκετή ώρα, κι έγινε ντάλα μεσημέρι, για να τρυγιέται ευκολότερα το καλαμπόκι, απάλυναν τα τραγούδια των “εργατών” και τα καλοδεχούμενα πειράγματα, αλλά και τα κεράσματα. Τα συγκεντρωθέντα τσουβάλια, μεταφέρθηκαν με άλογο απ΄ το χωράφι στον υπέροχο πέτρινο αύλειο χώρο του παλιού Καλιακδέϊκου Λιτροβειού, όπου κι αδειάστηκαν τα τσουβάλια σε σωρό.
Το απόγευμα του Σαββάτου, ομάδα αντρών και γυναικών στρώθηκαν σε κωλοσκούτες κι άρχισαν το ξεφλούδισμα. Είχαν φκειαχτεί τα απαραίτητα σουβλιά από βέργες λυγαριάς, κι έτσι ευκολύνονταν και οι προστρέχοντες αμαθείς, που δεν ήταν λίγοι.
Με το ξεφλούδισμα, απ’ το κάθε καλαμπόκι, προέκυπτε ένα “καρπούζι” καλαμποκιού που πεταγόταν σε σωρό στο μέσον του χώρου, κι το “μπούπλο”, το περιτύλιγμά του δηλαδή, που το άφηναν πίσω τους οι ξεφλουδιστάδες.
Τα χρόνια εκείνα, το εντελώς εσωτερικό φύλλο απ΄ το μπούπλο, επειδή είναι πολύ λεπτό το χρησιμοποιούσαν ως τσιγαρόχαρτο. Καιγόμενο δε είχε μία χαρακτηριστική κι όχι άσχημη μυρωδιά.
Τα παλιά παραδοσιακά μας τραγούδια: Σιγαλά βρέχει ο ουρανός…, Τούτο το καλοκαιράκι…., Για δες τε τον αμάραντο… κ.α. συνόδευαν το ξεφλούδισμα που κράτησε αρκετή ώρα. Τα πειράγματα, τα χωρατά, τα αστεία, οι παλιές εκφράσεις, κυρίως απ’τους παλιότερους, έδωσαν και πήραν. Δημιουργήθηκε έτσι μια πολλή ευχάριστη ατμόσφαιρα, που σιγά – σιγά απέκτησε μεγαλύτερο ενδιαφέρον, απ΄ τις επεξηγήσεις που δίνονταν, τις σχετικές με τις διάφορες καλλιεργητικές διαδικασίες του καλαμποκιού. Το ξεφλούδισμα τελείωσε σχετικά γρήγορα, αφού μαζεύτηκαν πολλοί ξεφλουδιστάδες.
Η κορύφωση του ενδιαφέροντος έγινε όταν ήρθε η ώρα για το στούμπιγμα. Το ξεφλουδισμένο καλαμπόκι βρισκόταν σε σωρό στο κέντρο του χώρου και ξαφνικά εμφανίζεται κάποιος με το κατάλληλο για το στούμπισμα εργαλείο, τα πατροπαράδοτο ξύλινο Δράβλ΄. Δύσχρηστο εργαλείο που απαιτεί γερά μπράτσα και καλή τεχνική. Η επίδειξη στουμπίγματος άφησε άναυδους τους νεώτερους, πολλοί απ΄ τους οποίους έβλεπαν το όργανο αυτό για πρώτη φορά. Γρήγορα όμως αναθάρρησαν κι ήθελαν να δοκιμάσουν. Πολλά τα γέλια που προκάλεσαν οι αδέξιοι χειρισμοί και η αδυναμία χειρισμού του εργαλείου αυτού. Πολλές μάλιστα ήταν κι οι γυναίκες που δοκίμασαν επιτυχώς την χρήση του.
Τα παιδιά που είχαν μαζευτεί με θαυμασμό έβλεπαν όλα αυτά, ενώ ενθουσιάστηκαν και με τη λειτουργία του παρακείμενου μαγγανοπήγαδου.
Η πολύ όμορφη αυτή εκδήλωση έκλεισε με τη διανομή διαφόρων κερασμάτων κι αναψυκτικών, που είχε φροντίσει να φέρει ο Σύλλογος Πετροχωριτών.
Πολλά τα συγχαρητήρια στους οργανωτές της θαυμάσιας αυτής εκδήλωσης και πολλές ευχές για δύναμη και κουράγιο στον δραστήριο Σύλλογο Πετροχωριτών, για να συνεχίσει να μας εκπλήττει ευχάριστα.
Για μία ακόμα φορά οι γνώσεις, οι εμπειρίες, η θέληση και η διάθεση για προσφορά επρυτάνευσαν, κι απέδειξαν ότι η ανάδειξη των πολιτισμικών μας χαρακτηριστικών είναι εφικτή και μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη του τόπου μας.
Γιώργος Κ. Σαγώνας
