Ξεχνούμε ότι ο θρίαμβος του ΠαΣοΚ την Κυριακή της 18ης Οκτωβρίου 1981 συνέπεσε με τις πρώτες ευρωεκλογές που έγιναν στη χώρα. Το τρελό είναι ότι οι μεν πρώτες ευρωεκλογές έγιναν με το σύστημα της απλής αναλογικής, οι δε βουλευτικές εκλογές (της ίδιας μέρας) έγιναν με το σύστημα της ενισχυμένης!
Για την ιστορία, το ΠαΣοΚ στις βουλευτικές εκλογές του 1981 κατήγαγε θρίαμβο (48,07% και 172 έδρες) αλλά την ίδια μέρα, στην ίδια κάλπη, στις ευρωεκλογές πήρε 8 μονάδες πιο κάτω: 40,12% και 10 (από τις 24) έδρες.
Η Νέα Δημοκρατία, την ίδια μέρα, στην ίδια κάλπη, στις βουλευτικές εκλογές πήρε 35,88% και 115 έδρες, ενώ στις ευρωεκλογές πήρε 31,4% και 8 έδρες.
Τρίτο κόμμα το ΚΚΕ, με 10,94% στις βουλευτικές και 13 έδρες, ενώ στις ευρωεκλογές πήρε 12,84% και 3 έδρες. Το νόημα ήταν: “Πήγαινε κι εσύ εκεί για να τους ψέλνεις”. Από μία έδρα πήραν το ΚΚΕ Εσωτερικού (Λεωνίδας Κύρκος), το ΚΟΔΗΣΟ (Γιάγκος Πεσμαζόγλου) και το Κόμμα Προοδευτικών (Σπύρος Μαρκεζίνης).
Από το 1981 μέχρι το 2024 πέρασαν 43 χρόνια. Για πρώτη φορά όμως οι ευρωεκλογές θα έχουν χαρακτήρα ίδιας βαρύτητας με εκείνο των βουλευτικών.
Το τρελό εδώ είναι πως η ταυτοσημία αυτών των ευρωεκλογών με τις βουλευτικές δεν απορρέει από την ίδια τη φύση τους. Στιγματίζεται από μια πολιτική συγκυρία: Από την έκτακτη ανάγκη της αντιπολίτευσης να δηλώσει παρούσα στο πολιτικό παιγνίδι, ανάγκη που προέκυψε μετά την καταβύθιση του ΣΥΡΙΖΑ στις διπλές βουλευτικές εκλογές του 2023.
Για πρώτη φορά οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα έχουν τόση πολιτική βαρύτητα, όση δεν είχαν ποτέ
Σε τι ακριβώς συνίσταται άραγε η έκτακτη αυτή ανάγκη πέραν του στόχου της αντιπολίτευσης “να υπάρξει”, να μη χαθεί; Στα εξής επτά κυρίως σημεία:
Πρώτον: Θα κριθεί ποιος είναι δεύτερος και ποιος τρίτος. Ο Ανδρουλάκης ή ο Κασσελάκης, το ΠαΣοΚ ή ο ΣΥΡΙΖΑ. Κρίσιμο θέμα, επειδή θα φανεί ποιος δικαιούται να είναι αξιωματική αντιπολίτευση, όχι κατά τον τύπο, αλλά κατά την ουσία.
Δεύτερον: Θα κριθεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα μείνει ως έχει σήμερα ή θα υποστεί ακόμα μία διάσπαση μετά τις ευρωεκλογές, όταν τα παραδοσιακά στελέχη του “θα ελευθερωθούν” από τις εκλογικές σκοπιμότητες του Ιουνίου και θα ξιφουλκήσουν κατά του “ξένου σώματος” που λέγεται Κασσελάκης. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας ετοιμάζεται ήδη για την “επόμενη μέρα”.
Τρίτον: Θα κριθεί αν ο Κασσελάκης μένει στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ή θα προχωρήσει σε κάποια sui generis μετεξέλιξη για τη δημιουργία ενός Τραμπικού κόμματος στην Ελλάδα στοχεύοντας όχι πια στη μειοψηφική αριστερή, αλλά στην πλειοψηφική απολίτικη μάζα.
Τέταρτον: Θα κριθεί αν η αριστερά έχει αποθέματα για να συνεχίσει να υπάρχει. Το ίδιο ισχύει και για την κεντροαριστερά, όπως συστήθηκε στην Ελλάδα από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η παραμονή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΠαΣοΚ παίζεται. Μαζί όμως με αυτήν παίζεται και η νέα ταυτότητα του ΠαΣοΚ. Ταυτόχρονα παίζεται η επανεμφάνιση του Αλέξη Τσίπρα ως αναβαπτισμένου εκφραστή της κεντροαριστεράς.
Πέμπτον: Θα κριθεί η πολιτική ισχύς, αν όχι η πολιτική εξασθένιση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Μία συγκράτηση των δυνάμεων της Νέας Δημοκρατίας, η απώλεια δηλαδή που δεν θα υπερβεί τις 10 μονάδες, θα σημαίνει ότι ο Μητσοτάκης εγγράφει υποθήκες για να γράψει ιστορία στην πολιτική ζωή της χώρας.
Έκτον: Θα κριθεί η συγκρότηση του χώρου δεξιά της Νέας Δημοκρατίας. Ιδίως μετά την “αποβολή” από τη Βουλή των “Σπαρτιατών”, η αναδιάταξη του χώρου θα καταστεί επείγουσα, θα ενεργοποιηθούν – και ίσως οργανωθούν – υπνώττουσες ακραίες δυνάμεις.
Έβδομον: Στις ευρωεκλογές του Ιουνίου θα κριθεί επίσης η πολιτική προοπτική του Κυριάκου Βελόπουλου, ο οποίος θα μάθει αν στις επόμενες βουλευτικές εκλογές μπορεί να γίνει… αξιωματική αντιπολίτευση!
Αυτά κι άλλα δηλαδή… Εν κατακλείδι, για πρώτη φορά οι ευρωεκλογές στην Ελλάδα έχουν τόση πολιτική βαρύτητα, όση δεν είχαν ποτέ.
Η πρόταση δυσπιστίας που υπέβαλε ο Νίκος Ανδρουλάκης και συζητήθηκε στη Βουλή με την συνδρομή σύσσωμης της αντιπολίτευσης, μπορεί ν’ απέφερε δύο καρατομήσεις για τις οποίες επιχαίρει ο ηγέτης του ΠαΣοΚ, κατάφερε όμως να πολώσει το κλίμα, ν’ αναβαθμίσει τον χαρακτήρα των ευρωεκλογών από κοινό φραμπαλά στον σημαντικότερο ίσως σταθμό για τη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου.
