Διανύουμε περίοδο αποϊδεολογικοποίησης της πολιτικής. Οι όροι “κεντροδεξιά, δεξιά, ακροδεξιά” από τη μια, “κεντροαριστερά, αριστερά, ακροαριστερά” από την άλλη, φαντάζουν ως λεκτικά απολιθώματα μιας παλιάς μακρινής εποχής. Σ’ αυτό το άνοστο και άχαρο πολιτικό σκηνικό, ο εθισμός να λες “συστημικά” τα κόμματα που κυβέρνησαν (Νέα Δημοκρατία, ΠαΣοΚ και ΣΥΡΙΖΑ) δεν έχει ουσία, διότι κανένα από τα τρία αυτά “συστημικά” κόμματα δεν απηχεί το σύστημα. Όπως και να το εξετάσει κανείς, θα δει ότι τσαλαβούτησαν μέσα σ’ αυτό για όσον καιρό έγιναν κυβέρνηση, τσαλαβούτησαν και για όσον καιρό ήταν αντιπολίτευση.
Τα κόμματα της σημερινής Βουλής (όπως και τα κόμματα που διεκδικούν είσοδο σε αυτήν) δεν είναι ούτε συστημικά, ούτε αντισυστημικά. Είναι αντίσκηνα για μια διανυκτέρευση στην ύπαιθρο. Το τέλος τους προδιαγράφεται κοντινό. Διότι τα “αντισυστημικά” κόμματα (που, τελευταία, κερδίζουν πόντους στις δημοσκοπήσεις) δεν διαφέρουν από τα συστημικά κόμματα που τάχα πολεμούν. Αν πάρει κανείς έναν – έναν τους αρχηγούς τους, θα δει ότι – για προσωπικούς λόγους ο καθένας – ξέκοψε κάποια στιγμή από το κοπάδι του μητρικού συστημικού κόμματος, άλλος της δεξιάς και άλλος της αριστεράς.
Όλο αυτό δεν είναι προϊόν ιδεολογικής διεργασίας, αλλά η ιδιοτελής αναζήτηση προσωπικής επιβίωσης στην πολιτική κονίστρα. Η αποϊδεολογικοποίηση που λέγαμε είναι απόλυτα εμφανής – πολύ πιο παραστατική από κάθε άλλον πολιτικό χώρο – στα οκτώ συριζογενή κόμματα, δεδομένου ότι κανένα από αυτά δε μπορεί ν’ απαντήσει πειστικά στο ερώτημα: “Ποια είναι η διαφορά ιδεολογίας του δικού σας κόμματος από τ’ άλλα κόμματα του ίδιου χώρου”;
Ε, καμία! Δεν υπάρχουν διαφορές! Αλλάζουν μόνο τα πρόσωπα που εναλλάσονται στην ηγεσία. Όλα τα κόμματα (και τα οκτώ) έχουν την ίδια σημαία, κατά συνέπεια, ο πολυκατακερματισμός τους οφείλεται στην αδυναμία της κοινής ιδεολογίας να τα συνέχει, διαπίστωση όμως που δίνει αποδεικτικό περιεχόμενο στην θεωρία της αποϊδεολογικοποίησης. Να σημειωθεί εδώ ότι η πολιτική αυτή αδυναμία των κομμάτων αναδεικνύει ως πολιτική αξία (και βεβαίως προϋπόθεση εξουσίας) τον ηγέτη, όχι την Κοινότητα, γεγονός όμως που δρομολογεί άλλες εξελίξεις, άλλου τύπου, κάθε άλλο παρά ευνοϊκές για το λαό. Άρα προκύπτει νέο ζητούμενο τώρα: Ποιος είναι άραγε ο συνεκτικός ιστός ενός κόμματος ή ενός χώρου;
Πολλοί επιχειρούν να θεραπεύσουν το εμφανές αυτό πρόβλημα με κάποιον δεκάλογο πολιτικών αρχών ή, εν πάση περιπτώσει, με κάποιο συμβόλαιο διακομματικής συνεργασίας που προτείνουν. Άλλοι όμως, οι περισσότεροι δηλαδή, αναζητούν μία χαρισματική προσωπικότητα για να ομογενοποιήσει τον χώρο.
Στην ιστορική πραγματικότητα, τίποτε από τα δύο δε μπορεί να υπάρξει! Όταν στο βάθος διαπιστώνεται η ανίατη κρίση των πολιτικών αξιών, κανένα πρόσωπο, χαρισματικό ή μη, δε μπορεί να σώσει την παρτίδα. Σε ό,τι αφορά δε τις “αρχές” (το συμβόλαιο που λέγαμε) τίθεται το ερώτημα: Ποιες αρχές; Οι “αρχές” απορρέουν από ιδέες. Άρα: Ποιες ιδέες;
Μοιραία καταλήγουμε στο σημείο απ’ όπου ξεκινήσαμε: Στις ιδέες. Για να είμαστε ακριβείς, στην ιδεολογία. Που όμως “περνάει κρίση”. Κι αυτό σημαίνει ότι στη θέση των χρεοκοπημένων ιδεολογιών, δεξιών και αριστερών αντάμα, ο λαός, ο κόσμος όλος (ο δυτικός κόσμος, αν θέλετε) χρειάζεται με την διαδικασία του επείγοντος τη νέα ιδεολογία (μια νέα κοσμοθεωρία, καλύτερα) στον αντίποδα όλων όσων προηγήθηκαν. Υπάρχει όμως κάτι τέτοιο; Αν, όπως λένε, χρεοκόπησαν όλες οι ιδεολογίες, ποιος μπορεί να φτιάξει μία καινούρια;
Κανείς δεν θα φτιάξει καινούρια κοσμοθεωρία. Θα γεννηθεί μόνη της. Η ανθρωπότητα θα οδηγηθεί εκεί που θα την οδηγήσουν οι νομοτέλειες. Το μόνο που μένει σ’ εμάς, είναι να θυμόμαστε κάθε ώρα, κάθε στιγμή, αυτό που έγραψε η Κατερίνα Γώγου: “Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος”.
