Γνωρίσαμε τον Θανάση Νικολάου από τα τέσσερα μυθιστορήματά του «Ο νέος εκλεκτός», «Το τέταρτο βασίλειο», «Οι Έψιλον» και «2012 η Έλευσις», βιβλία που εκδόθηκαν από τον «Λιβάνη», παρουσιάσαμε δε τα δύο εξ αυτών στην «Αναγγελία».
Διατηρούμε ένα θετικό αναγνωστικό αίσθημα απέναντι στον Θανάση Νικολάου, επειδή εργάζεται κι αυτός σε επαρχιακή πόλη, το Βόλο, αρθρογραφεί στον Τοπικό Τύπο, γεγονός που μας κάνει πολύ πιο ευαίσθητους απέναντί του και, λόγω της αλληλεγγύης αυτής, σε κάποιο βαθμό, προσπερνάμε κάποιες ενστάσεις που, πάντως, δεν παραλείψαμε να σημειώσουμε στην κριτική μας για το τελευταίο του μυθιστόρημα.
Αυτή τη φορά μας ξαφνιάζει ευχάριστα με μία αυτοέκδοση, προϊόν δεκαετούς έρευνας, με τίτλο «Βιβλιοθήκες από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας». Ιδρυτής ο ίδιος και πρόεδρος της Καλλιμαχείου Βιβλιοθήκης, η οποία αριθμεί σήμερα 18.000 τόμους βιβλίων και περιοδικών, δικαιολογεί απόλυτα το συγγραφικό του κίνητρο και δίνει ένα πολύ ενδιαφέρον πόνημα, με πληθώρα στοιχείων και ντοκουμέντων. Το βιβλίο ανά τους αιώνες (είτε ως αντιγραμμένο χειρόγραφο σε πάπυρο, είτε τυπωμένο από την τέχνη του Γουτεμβέργιου) έχει μια ιστορία που συνδέεται άρρηκτα με τον ανθρώπινο πολιτισμό. Χωρίς αυτό δεν θα υπήρχε μετάδοση γνώσης. Σήμερα, που πολλοί διατείνονται ότι το βιβλίο και γενικότερα το έντυπο θα δώσει νομοτελειακά τη θέση του στην ηλεκτρονική εκδοχή του, ξεχνούν ότι η γνώση δεν είναι πληροφορία. Το διαδίκτυο διακινεί την πληροφορία μέχρι τις εσχατιές του πλανήτη, αλλά η γνώση χωρίς το έντυπο ή το χειρόγραφο ή το εγχάρακτο βιβλίο θα μπει σε κίνδυνο ολοκληρωτικής απώλειας για την ανθρωπότητα, εάν η κυκλοφορία των ιδεών και των γνώσεων γίνει μονοδιάστατη.
Με το νέο του βιβλίο ο Θανάσης Νικολάου μοιάζει να εγκαταλείπει την υπαινικτική λογοτεχνία, αν και, καθώς προκύπτει από τα λεγόμενά του, «οι βιβλιοθήκες» του γράφονταν παράλληλα με τα 4 μυθιστορήματα και τη συλλογή διηγημάτων που έχει γράψει, γεγονός που εμείς εκλαμβάνουμε ως διαρκή ομφάλιο λώρο με την πραγματικότητα. Είναι άραγε μία επιστροφή στον ορθό ή τον ρεαλιστικό λόγο ή μήπως είναι μία αποτοξίνωση από προσδοκίες που περιέγραψε στα μυθιστορήματά του, αλλά διαψεύστηκαν στις 21.12.2012; Αυτό δεν μπορεί ν’ απαντηθεί τώρα, ούτε καν από τον ίδιο, θα απαντηθεί μόνο από το επόμενο βιβλίο του. Προς το παρόν, του αξίζουν έπαινοι για την ερευνητική εργασία που χαρίζει στον κόσμο των Γραμμάτων σχετικά με τις αρχαίες και τις νεότερες βιβλιοθήκες. Η εκδοχή ότι ο Τρωικός πόλεμος δεν έγινε για τα μάτια της Ωραίας Ελένης, αλλά για τη βιβλιοθήκη των Δελφών, εντυπωσιάζει στις σελίδες του. Σημαντική είναι και η πληροφορία ότι στο Βατικανό υπάρχει συλλογή απαγορευμένων αρχαίων βιβλίων, μεταξύ των οποίων και ένα που έχει τίτλο «πού ζουν σήμερα οι αρχαίοι Έλληνες θεοί». Κι ακόμα ότι η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας δεν χάθηκε από τη φωτιά, όπως πιστεύουμε, αλλά από την μακρά εγκατάλειψή της που προηγήθηκε, γεγονός που σημαίνει ότι η γνώση που ήταν αποθησαυρισμένη εκεί, υπάρχει, αλλά είναι διάσπαρτη πλέον ανά τον κόσμο.
Ο Θανάσης Νικολάου επιχειρεί με τις «Βιβλιοθήκες» του να διασκεδάσει τις λογοτεχνικές του εκτάσεις που, ενδεχομένως, τον κατατάσσουν στους πετυχημένους μεν, ανεπιβεβαίωτους δε, Έλληνες συγγραφείς. Δίνει λοιπόν τώρα μία στέρεα ερευνητική εργασία για να συντηρήσει και, ίσως, να επεκτείνει την εκτίμηση και τον σεβασμό του αναγνωστικού κοινού. Κατά κάποιο τρόπο επιβεβαιώνει την κριτική που του ασκήσαμε για την «Έλευση». Κι αυτό τον κατατάσσει στους γενναίους συγγραφείς, εκείνους που (για χάρη του πνεύματος) δεν διστάζουν να προσπεράσουν τον ίδιο τον εαυτό τους.
* Το βιβλίο τιμάται 20 ευρώ συν τα ταχυδρομικά έξοδα και διακινείται από τον ίδιο τον συγγραφέα, με τον οποίο μπορείτε να επικοινωνήσετε για παραγγελία στο e–mail του: thanikolau@yahoo.grή στο κινητό τηλέφωνο: 6982 321582
