ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑΡΙΟ

Για το μέλλον του εντύπου (εφημερίδας ή περιοδικού) γράφηκαν και ειπώθηκαν πολλά. Ότι θα το καταπιεί η τηλεόραση έλεγαν κάποτε. Μα δεν έγινε. Τώρα λένε ότι θα το καταπιεί το διαδίκτυο. Μένει να δούμε αν το διαδίκτυο θα κάνει αυτό που δεν έκαμε η τηλεόραση.

Το διαδίκτυο πήρε «το πάνω χέρι» όχι μόνο από τον έντυπο Τύπο, αλλά κι από την τηλεόραση. Η ενημέρωση άλλαξε χέρια. Δε χωράει αμφιβολία.

Όμως «ενημέρωση» δεν είναι μόνο η πληροφορία. Ενημέρωση είναι, κυρίως, η σύνθεση των πληροφοριών. Από μόνα τους το υδρογόνο και το οξυγόνο είναι, απλά, δύο ευγενή αέρια στοιχεία. Όταν όμως ενωθούν δύο μόρια υδρογόνου και ένα οξυγόνο, γίνεται το νερό. Τότε δηλαδή που γίνεται μία ΟΡΙΣΜΕΝΗ χημική ΣΥΝΘΕΣΗ των δύο στοιχείων σε απολύτως ορισμένη αναλογία, παράγεται το υγρό στοιχείο, αυτό το μέγα και ζωοποιό θαύμα της φύσης. Δεν διαφέρει αυτό σε τίποτε από την διαδικασία της ενημέρωσης. Θα μπορούσαμε να πούμε λοιπόν, ότι το οξυγόνο και το υδρογόνο αντιστοιχούν στις πληροφορίες που διακινούνται με την αέρια μορφή τους στο διαδίκτυο, η ουσία όμως της ενημέρωσης έχει να κάνει με την ορισμένη σύνθεση των πληροφοριών και αντιστοιχεί με το ζωοποιό νερό.

Η σύνθεση αυτή απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, αυστηρά καθορισμένη δοσολογία και μέτρο που ο καθημερινός άνθρωπος, ως καταναλωτής των ειδήσεων, δεν διαθέτει. Γι’ αυτό καταφεύγει στον έμπειρο δημοσιογράφο. Υπό την έννοια αυτή η δημοσιογραφία δεν θα χάσει ποτέ τη χρησιμότητά της. Το ζήτημα είναι πού και πώς θ’ ασκείται στο άμεσο μέλλον, αφού ήδη η είδηση γεννιέται και σχεδόν μόνη της διαχέεται εν ριπή οφθαλμού μέχρι την άλλη άκρη της γης. Όμως η είδηση αυτή δεν ξεφεύγει από την απλοϊκή διάσταση της πληροφορίας. Που σημαίνει ότι, για να μεταποιηθεί σε ενημέρωση, απαιτείται η εξειδικευμένη δουλειά του δημοσιογράφου, η επεξεργασία, η διασταύρωση και ο έλεγχος της πληροφορίας που θα κάνει. Αυτό θα είναι πάντα χρήσιμο κι εκτιμητέο.

Το θέμα είναι: Πού θα δημοσιεύεται η εξειδικευμένη αυτή και σχολαστική δουλειά του δημοσιογράφου; Στο διαδίκτυο; Πώς θα πληρώνεται ο επαγγελματισμός του; Τάχα με συνδρομή; Δύσκολο! Προπάντων όμως: Ποιος θα είναι αυτός ο δημοσιογράφος; Με τι εφόδια θα κάνει την επεξεργασία της είδησης;

Φαίνεται πως η ανάλυση της πληροφορίας ΔΕΝ μπορεί να γίνει στο εφήμερο διαδίκτυο. Το έντυπο (από τη φύση του διαχρονικό) θα συνεχίσει να έχει τον παλαιό του ρόλο, υπό τον όρο πάντως ότι θα βρει επιτέλους τη νέα ταυτότητά του: Θ’ αφήσει την τηλεόραση και το διαδίκτυο στον δυναμικό ρόλο τους και θ’ αναζητήσει πρωτογενώς τον δικό του: Τον στοχαστικό. Θα τους παραχωρήσει την πληροφορία, ώστε να κρατήσει για τον εαυτό του την αυθεντική ανάλυση της πληροφορίας ή, μάλλον, τη σύνθεση των πληθωριστικών πληροφοριών. Αυτός ο δημοσιογράφος πρέπει να εξασκηθεί στην «τέχνη της αφαίρεσης», άρα το κείμενό του θα πρέπει να χρησιμοποιεί τους ποιητικούς κώδικες, οι οποίοι επιτρέπουν μοναδικά τη σύντηξη του γεγονότος για ν’ αναδειχτεί η ουσία και η ψυχή του.

Πού πάει αυτό;

Πάει στο συμπέρασμα ότι οι εφημερίδες και τα περιοδικά του μέλλοντος θα γράφονται από ποιητές, από συγγραφείς, όχι από δημοσιογράφους. Θα γράφονται δε από καλούς συγγραφείς, όχι από μέτριους. Το κείμενο των οποίων θα λάμπει από κάθε άποψη, εννοιολογικά, συντακτικά, ορθογραφικά, εν τέλει, μουσικά. Έτσι θα γυρίσουμε στα παλιά: Τότε που αγοράζαμε τα «Νέα» μόνο για το χρονογράφημα του Δημήτρη Ψαθά, την «Ελευθεροτυπία» μόνο για τον Φρέντυ Γερμανό και τη «Βραδινή» μόνο για τον Βασ. Βασ. (Βάσος Βασιλείου).

Ίσως έτσι να γίνεται τώρα κατανοητό που το «Τύμπανο» επιμένει στο αξίωμα, ότι: «Λογοτεχνία είναι η ανώτατη μορφή της δημοσιογραφίας, διότι μ’ αυτήν αναδεικνύεται το διαχρονικό στοιχείο της επικαιρότητας». Επιλέξαμε το δρόμο αυτό, επειδή οραματιζόμαστε την εφημερίδα του μέλλοντος. Ναι, αυτήν που θα συντάσσουν οι καλοί συγγραφείς και όχι οι δημοσιογράφοι. Υπό την έννοια αυτή το «Τύμπανο» ανοίγει το δρόμο για τη νέα εποχή του έντυπου Τύπου. Κυρίως όμως υποδεικνύει έναν τρόπο για τη διάσωση του Λόγου, άρα των ιδεών.

Η πληροφορία δεν απαιτεί εξάντληση του συντακτικού και της γραμματικής, ούτε της καλλιέπειας. Η ενημέρωση όμως απαιτεί τον ακέραιο λόγο, αυτόν που δονεί και συγκινεί, αλλά, μεταβατικά, στις μέρες μας, μπορεί να διασώσει ή να καλλιεργήσει μόνο ένα λογοτεχνικό περιοδικό για να τον παραδώσει ακμαίο στην εφημερίδα του μέλλοντος.

Τύμπανο 2 / Μάρτιος 2013

Νόρα Καρατσικάκη - Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος