Κι αυτά που λες, Γιάννη μ’! Η κρίση στην Ελλάδα άρχισε το 2010, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο. Τουλάχιστον αυτό ξέρει ο κόσμος. Η αλήθεια όμως είναι άλλη. Το 2014 ολοκληρώνονται εφτά χρόνια από τότε που «άρχισαν τα όργανα». Το λένε τώρα οι ειδικοί, το είπε ακόμα και η Λαγκάρντ.
Θα ισχυριστώ, Γιάννη μ’, ότι δεν ανήκω σ’ εκείνους που πιστεύουν ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα άρχισε το 2010, αλλά, όπως τώρα λέει και το ΔΝΤ, όπως τώρα λένε και οι ειδικοί (ενώ μέχρι πρόσφατα ΔΕΝ το έλεγαν) ότι άρχισε το 2007.
Μπορώ να το αποδείξω επικαλούμενος τη μαρτυρία ενός καλού συναδέλφου. Δεκέμβριος 2007. Λίγες μέρες πριν απ’ τα Χριστούγεννα. Πίναμε καφέ στο «Μετρό» με τον Γιώργο Ροΐδη, τον διευθυντή της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Πολιτεία».
Ήταν η εποχή που η «Αναγγελία» εξέδιδε το μηνιαίο περιοδικό αγοράς με τον τίτλο «αγοράΖην». Ένα free press 5.000 αντιτύπων. Η διαφημιστική αγορά εμπιστευόταν στο «αγοράΖην» τις καλύτερες έντυπες διαφημίσεις, γεγονός που καθιστούσε το περιοδικό απολύτως πετυχημένο.
Το έφερε η κουβέντα και λέω κάποιο στιγμή στον συνάδελφο:
– Γιώργο, έρχεται λαίλαπα. Και γι’ αυτό θα σταματήσω το «αγοράΖην». Όταν ολοκληρωθούν οι διαφημιστικές του συμφωνίες, το περιοδικό θα κλείσει.
– Μα τι λες τώρα! Διαμαρτυρήθηκε εκείνος. Το περιοδικό σου είναι γεμάτο διαφημίσεις…
– Όντως! Και θα ήταν ακόμα περισσότερες οι διαφημίσεις του, αν συνειδητά δεν είχαμε σταματήσει να κάνουμε νέες συμφωνίες.
– Δεν πιστεύω αυτό που ακούω. Τρελός είσαι;
Εξήγησα τότε στον Γιώργο Ροΐδη την άποψή μου για το τι επέρχεται στην αγορά. Η συζήτηση αυτή μπορεί άλλωστε να επαληθευτεί με τη μαρτυρία του, γι’ αυτό και την επικαλούμαι.
Το «αγοράΖην» έκλεισε το 2008, μόλις ολοκλήρωσε όλες τις τρέχουσες διαφημιστικές του συμφωνίες, χωρίς ν’ ανανεώνεται καμία για τη συνέχεια. Η δική μου προσπάθεια ήταν πλέον να προσαρμόσω ό,τι μπορούσα σε ό,τι πίστευα ότι θα ερχόταν, αναζητώντας ακόμα και συμμαχίες. Κανείς όμως δεν άκουγε και κανείς δεν ήθελε να προσαρμόσει τίποτα. Κανείς δεν πίστευε ότι υπάρχει κίνδυνος. «Πού βλέπεις εσύ την κρίση;» έλεγαν. «Εμείς δεν βλέπουμε καμία κρίση».
Η πρόνοια εκείνη έσωσε πολλά, όχι όμως όλα.
Έτσι που λες, Γιάννη μ’!
Η κρίση δεν άρχισε το 2010 με τον Παπανδρέου. Άρχισε το 2007 με τον Καραμανλή. Και δεν άρχισε στην Ελλάδα, αλλά στην Αμερική. Ήταν όμως θέμα χρόνου να έρθει εδώ. Κάποιοι στο παρασκήνιο θα διάλεγαν εμάς. Γιατί την Ελλάδα; Όχι γιατί είμαστε εκλεκτός λαός, όπως λένε οι θεωρίες συνωμοσίας, αλλά γιατί το Greece είναι το πιο εξαρτημένο κρατίδιο, η πιο ξεφτιλισμένη αποικία των τραπεζιτών. Εδώ μπορούσαν να εφαρμόσουν τα νέα εργαλεία που χρειαζόταν το σύστημα.
Το έγραφα στην «Αναγγελία» τον Δεκέμβριο του 2002, σε άρθρο με τίτλο «το κύκνειο άσμα των μικρών επιχειρήσεων». Είναι γραμμένο από τότε με ακρίβεια τι θα γίνει το 2010, γραμμένο από τότε αυτό που γίνεται σήμερα!
Δεν ήταν καμιά προφητεία, Γιάννη μ’! Ήταν η αποκωδικοποίηση ενός άρθρου του Κώστα Σημίτη (προτού γίνει πρωθυπουργός) στο «Βήμα», το 1995. Θέμα του η… πάταξη της φοροδιαφυγής με τη μετατροπή των μικρών επιχειρήσεων σε Ανώνυμες Εταιρείες.
Γι’ αυτό σου λέω, Γιάννη μ’! Δεν έχω τίποτα να πω σήμερα. Τι άλλο να πω;
