Με την ανάγκη κάποιας νέας ανάγνωσης ανατρέχουμε στο “Κεφάλαιο” του Μαρξ (που ακόμα σήμερα θεωρείται η αδιαφιλονίκητη μήτρα της αριστεράς) θα σταθούμε στον πυρήνα των ιδεών που αποτυπώθηκαν στο “Κεφάλαιο”. Εκδόθηκε το 1867 στο Λονδίνο. Ήταν μία καινοτόμα μελέτη της βιομηχανικής Αγγλίας.
Η ανάλυση της Ιστορίας από τον Μαρξ συνοψίζεται στη θεωρία ότι τα συμφέροντα των κεφαλαιοκρατών και των εργαζομένων είναι διαμετρικά αντίθετα μεταξύ τους. Στον πυρήνα της σκέψης που γεννά αυτή την ιδέα, τοποθετείται η ιδιοκτησία των Μέσων Παραγωγής, σε αντιδιαστολή με την μισθωτή εργασία. Αυτές οι δύο ιστορικές συνθήκες που συνθέτουν τον αστικό κόσμο, μπαίνουν σε αντιπαράθεση. Με τη νίκη της εργατικής τάξης θα γεννηθεί ένας νέος κόσμος, στον οποίο η δικαιοσύνη θα πραγματώνεται με την εφαρμογή της απλής αρχής «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητες του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του».
Εμπόδιο για την έναρξη της επαναστατικής διαδικασίας ο Μαρξ λέει ότι είναι η αλλοτρίωση. Διαπιστώνει δηλαδή στην δεκαετία του 1860, αυτό που διαπιστώνουμε ακόμα σήμερα, μόνο που δεν το λέμε “αλλοτρίωση”. Θα το αναγνωρίσετε όμως ολόιδιο, αν σκεφτείτε πόσοι πόσες φορές δίπλα σας αναρωτήθηκαν, κι εσείς μαζί τους, “γιατί δεν ξεσηκώνεται ο λαός;”.
Δεν σηκώνεται ο λαός από τον καναπέ του, επειδή έπαθε “αλλοτρίωση”, όπως έλεγε από τότε ο Μαρξ…
Να πώς εξηγεί ο Μαρξ την αλλοτρίωση:
Ανεξάρτητα από το αν αποτελεί συνειδητή κατάσταση ή όχι για τους εργαζόμενους, σαν έννοια είναι συνυφασμένη με το καπιταλιστικό σύστημα. Για τον Μαρξ, η αλλοτρίωση είναι φαινόμενο που πηγάζει από την θέση των παραγωγικών μέσων και τις συνθήκες της παραγωγής. Ο εργαζόμενος παράγει προς συμφέρον άλλων προκειμένου να εξασφαλίσει τα απαραίτητα προς επιβίωση. Με αυτόν τον τρόπο μετατρέπεται σε εμπόρευμα, οδηγείται στην εξαθλίωση, η οποία αυξάνεται, χάνει την προσωπικότητά του και είναι αποκλεισμένος από τον έλεγχο των συνθηκών της εργασίας του. Αυτό έχει ως συνέπεια την αποξένωση από το προϊόν εργασίας του από την διαδικασία παραγωγής, από τους άλλους ανθρώπους. Αλλά και όλοι είναι αποξενωμένοι από την ίδια τους την φύση. Κατά συνέπεια, η εξάλειψη στην αλλοτρίωση της εργασίας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας.
Αυτά λέει ο Μαρξ και επεκτείνοντας τον συλλογισμό του κατασκευάζει την “φωτισμένη πρωτοπορία” του Κομμουνιστικού Κόμματος. Τελικός αντικειμενικός σκοπός και αναπόφευκτη τελική μορφή του πολιτεύματος για την ανθρωπότητα είναι η εγκαθίδρυση μιας αδιατάρακτα ειρηνικής, αταξικής κοινωνίας, ΧΩΡΙΣ ΚΡΑΤΟΣ.
Δηλαδή ο Μαρξ ήταν ο πρώτος θεωρητικός της… παγκοσμιοποίησης ή, αλλιώς, της Νέας Τάξης Πραγμάτων! Η αριστερά που κατηγορεί την παγκοσμιοποίηση, θα έπρεπε να το ξανασκεφτεί για να μην εκτίθεται τόσο κραυγαλέα.
Γράψαμε αυτά για να γίνει κατανοητό κάτι άλλο:
Όπως είπαμε, η αριστερά βασίζει την ιδεολογία της στο απόλυτο δεδομένο της μισθωτής εργασίας. Χωρίς αυτό το δεδομένο, το οικοδόμημα των ιδεών και όλων ανεξαιρέτως των αξιών της καταρρέει.
Μετά την κατάρρευση του σοβιετικού σοσιαλισμού το 1989 και του αμερικάνικου καπιταλισμού το 2008, το Σύστημα βρήκε το ιδεολογικό εργαλείο να περάσει στο υστεροσοσιαλιστικό και, ταυτόχρονα, υστεροκαπιταλιστικό του στάδιο καθιστώντας την δεξιά (ισόποσα με την αριστερά) δύο αναχρονιστικές γραφικότητες του Ιστορικού Μουσείου. Το νέο σύστημα θεμελιώνεται ήδη πάνω σε μια νέα πολιτική αρχή, η οποία αντικαθιστά πλήρως τόσο τις αξίες της αριστεράς όσο και της δεξιάς.
Ποια είναι αυτή η νέα πολιτική αρχή;
Θεμελιωμένη στην ανάλυση του Μαρξ είναι μια υπέρβαση του Μαρξισμού: Η εργασία παύει να είναι μισθωτή, μετατρέπεται άρδην σε “συμμετοχική εργασία”. Οι Εταιρείες του μέλλοντος δεν θα έχουν εργαζόμενους, αλλά μετόχους. Οι οποίοι θ’ απολαμβάνουν ακριβώς το Μαρξιστικό: «Από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητες του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του». Η αρχή της ιδιοκτησίας των Μέσων Παραγωγής (και Ενημέρωσης, σημειωτέον) δεν θα ορίζουν βάσει αυτού του αξιώματος μόνο τις αμοιβές του καθενός (όχι για την εργασία του πλέον, αλλά για την μετρήσιμη συνεισφορά του) αλλά και την κοινωνική του θέση στην πυραμίδα. Μία κοινωνική θέση που ξεκινάει από τη βάση της πυραμίδας, μέχρι την κορυφή της.
Ο αριστερός και ο δεξιός συνδικαλισμός (είναι νομοτελειακό) δεν θα έχουν κανένα λόγο ύπαρξης. Οι αντιμαχόμενες ουμανιστικές αξίες που ως τώρα αντιστοιχούσαν στην αριστερά και την δεξιά, δίνουν ήδη την θέση τους σε μια υπερεθνική, υπερκρατική, υπερπολιτισμική, υπερφυλετική, υπερθρησκευτική διοικητική οντότητα, η οποία δεν θα είναι ακριβώς όπως την οραματίστηκε ο Μαρξ (μία παγκόσμια δικτατορία του προλεταριάτου) θα είναι όμως μία παγκόσμια δικτατορία των “αγορών”. Κι εκεί είναι το πρόβλημα. Μόνο εκεί είναι το πρόβλημα. Γιατί το πρόβλημα εξουσίας του Νέου Κόσμου λύθηκε ήδη από την ελίτ χωρίς την συμμετοχή των λαών και των εθνών, λύθηκε μόνο οικονομικά, χωρίς υπολογισμό του Ανθρώπου, λύθηκε υλικά, χωρίς την πνευματικότητα ως alter ego του….
Αντίπαλο δέος της διαβαθμισμένης κοινωνικής τάξης, τα μέλη της οποίας συγκροτούν την πυραμίδα, δεν θα είναι η πάλαι ποτέ επαναστατική τάξη των εργατών ή των εργαζομένων, αλλά η πολυπληθής μεν, εξαθλιωμένη δε και ευνουχισμένη τάξη των άεργων, των άστεγων και των απόκληρων, η οποία θα επιβιώνει μέσω ευτελών προγραμμάτων της Κοινωνικής Πρόνοιας. Η τάξη των απόκληρων θ’ αποκτήσει λίγο – λίγο την δική της κουλτούρα, πυρήνας της οποίας θα είναι το “δικαίωμα στην τεμπελιά”. Μόνη της παρηγοριά θα είναι αναμονή του μεσσία που θα τη σώσει από την κόλαση. Αυτή την προσδοκία θα υπηρετεί συγκινητικά η νέα μουσική και η νέα λογοτεχνία. Ο αγώνας των ανθρώπων στο εξής θα είναι αγώνας για μια θέση σε κάποιον από τους αμέτρητους ορόφους της παγκόσμιας πυραμίδας. Αντί της αταξικής κοινωνίας που οραματιζόταν ο Μαρξ, θα συμβεί εδώ μία πολυταξική κοινωνία. Κάθε όροφος της πυραμίδας και μία κοινωνική τάξη. Η ανθρώπινη μονάδα θα είναι απλά ένας κρίκος, ένα τουβλάκι που θα παίρνει τη θέση του σε μια γωνιά του ορόφου. Αλλ’ αυτό το τουβλάκι δεν θα είναι στάσιμο. Τα τουβλάκια θα είναι αυτοκινούμενα και θα λειτουργούν μέσα στην πυραμίδα όπως ο τρισδιάστατος κύβος του Ρούμπικ.
Η Σαχάρα γύρω από την πυραμίδα θ’ αποτελείται από απειράριθμους κόκκους άμμου. Θα είναι το αμμουδερό λιβάδι απ’ όπου αυτή θ’ αντλεί από καιρού εις καιρόν τ’ ανανεωτικά κύτταρά της. Όποιος κόκκος της άμμου έχει τα γενετικά εφόδια να γίνει τουβλάκι, θα είναι ευπρόσδεκτος σε κάποιον όροφος της πυραμίδας, υπό τον όρο ότι θα ευθυγραμμίζεται με το Νόμο της, ίδιος για όλους τους ορόφους. Αντίστοιχα, κάθε τουβλάκι της πυραμίδας θα μπορεί να εκσφενδονιστεί στη Σαχάρα και να γίνει εν τω άμα κόκκος της απέραντης αμμουδιάς.
Αυτή είναι η παγκόσμια δικτατορία που ετοιμάζεται με ή χωρίς μνημόνια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να “ξεκολλήσουμε” από αυτά. Και δεν μπορεί να την καταλύσει κανένας αρχηγός, κανένας Σπάρτακος, καμιά εξέγερση του λαού. Για παράδειγμα, ήρθε ο Τσίπρας να σκίσει τα μνημόνια, κάνει όμως σκληρότερο μνημόνιο από των προηγούμενων. Όχι γιατί είναι προδότης, αλλά γιατί ήταν φαντασμένος και μόλις πήρε την εξουσία του αποκαλύφθηκε η αλήθεια.
Είναι αλήθεια λοιπόν; Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα αντίστασης;
Καμία. Τουλάχιστον με τη μορφή της παραδοσιακής αντίστασης, δηλαδή της απεργίας ή της διαδήλωσης. Και να ρίξεις την κυβέρνηση μ’ ένα ντράβαλο, θα έρθει η επόμενη, αριστερή ή δεξιά, για να ολοκληρώσει το έργο.
Να πώς και γιατί έχασαν την σημασία τους οι κλασσικοί διαχωρισμοί “αριστερός – δεξιός”. Εδώ τώρα βρισκόμαστε ήδη στο κατώφλι της μετασοσιαλιστικής, ταυτόχρονα δε της μετακαπιταλιστικής εποχής, όπου οι διαχωρισμοί έχουν να κάνουν με τη “λαχανόπιτα”, με τις στρώσεις δηλαδή, άντε… με τα επίπεδα της πολυταξικής πυραμίδας.
Όποιος θέτει τον εαυτό του έξω από το οικοδόμημα γιατί επιλέγει ν’ ανήκει στην απέραντη άμμο της Σαχάρας, έξω από την πυραμίδα, τιμή του και καμάρι του. Θ’ ανταμειφθεί η ψυχή του με τον παράδεισο. Όποιος θέλει να μείνει ή να ενταχθεί στην πυραμίδα, καλά θα κάνει να σταματήσει τις κορόνες και τις μαγκιές.
Για τον πνευματικό άνθρωπο που είχε τα κότσια να ζήσει αγόγγυστα στην Σαχάρα ολόκληρη ζωή, δεν έχουμε να πούμε πολλά. Έτσι κι αλλιώς αυτός ο τύπος δεν είναι ο καθένας….
