*** Για την απώλεια της θρυλικής βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας θρηνούν πολλοί. Δεν ήταν όμως η μόνη βιβλιοθήκη του αρχαίου κόσμου. Ο επιφανής Άγγλος ιστορικός Γίββων γράφει: «Η Κωνσταντινούπολη περιέκλειε στον περίβολό της τόση επιστήμη και τόσα βιβλία, όσα δεν υπήρχαν σε όλες μαζί τις μεγάλες χώρες της Δύσης». Η πρώτη βιβλιοθήκη ιδρύθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο και εμπλουτίστηκε από τον Ιουλιανό με μεγάλο πλήθος βιβλίων. Ο Κεδρηνός αναφέρει ότι τα βιβλία της ανέρχονταν σε «δώδεκα μυριάδες». Η βιβλιοθήκη αυτή πυρπολήθηκε. Για το πόσο μεγάλη ήταν, μπορούμε να έχουμε μία εικόνα από την πληροφορία ότι καιγόταν επί μία ολόκληρη εβδομάδα. Από τον Γίββωνα επίσης μαθαίνουμε ότι «Μέγα μέρος των έργων των αρχαίων, τα οποία σώζονταν ακόμη κατά τον ΙΒ΄ αιώνα έχει απωλεσθεί σήμερα».
*** Ο Χουλεγκού, εγγονός του Τζένγκις Χαν, κατέστρεψε τη Βαγδάτη το 1258 και πυρπόλησε όλες τις βιβλιοθήκες της πόλης. Κατά τη γνώμη των ειδικών οι βιβλιοθήκες αυτές ήταν ισάξιες της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, περιείχαν δε πλήθος έργων αρχαίων Ελλήνων, από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, ως τον Ευκλείδη, τον Αρχιμήδη, τον Πτολεμαίο και τον Γαληνό.
*** Εκατοντάδες μεγάλοι Ευρωπαϊκοί όμιλοι στο χώρο των εκδόσεων και του Τύπου, καθώς και οι ενώσεις τους, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, δημιούργησαν έναν συνασπισμό με στόχο να απευθυνθούν στον αντιπρόεδρο της Κομισιόν Χοακίν Αλμούνια και να ζητήσουν τη λήψη μέτρων, ώστε να σταματήσουν οι καταχρηστικές και μονοπωλιακές πρακτικές που χρησιμοποιεί η Google σε βάρους του Ευρωπαϊκού Τύπου.
*** Άσχετον: Άραγε… όσοι ονειρεύονται «να πάρουμε την Πόλη και την Αγιασοφιά», ονειρεύονται και την παλιννόστηση του αυτοκρατορικού οίκου των Παλαιολόγων; Ή μήπως εννοούν ότι, ΟΤΑΝ «πάλι με χρόνια και καιρούς, πάλι δικά μας θά ’ναι», δηλαδή… σύντομα, θα πάρουμε την Πόλη, θ’ ανοίξουμε την Αγιασοφιά και θα εγκαταστήσουμε… Προεδρευόμενη Δημοκρατία;
*** Τα μεγάλα βιβλιοπωλεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο, ανοίγουν όμως μικρά στις γειτονιές της Αθήνας. Μικρά κι ενημερωμένα. Ανάμεσά τους και το ιστορικό βιβλιοπωλείο της «Εστίας» που έκλεισε πρόσφατα, κάνει επανεμφάνιση. Η τεχνολογία προσφέρει σήμερα την δυνατότητα να μπεις σ’ ένα ενημερωμένο μικρό βιβλιοπωλείο (θα μπορούσε να είναι όσο ο χώρος ενός περιπτέρου) και να έρθεις σε επαφή με οποιονδήποτε τίτλο βιβλίου επιθυμείς, παλιότερο ή νεότερο. Αρκεί να μη θέλεις να τον αγοράσεις την ίδια στιγμή. Και να συμβιβαστείς με την ιδέα της παραγγελίας. Λοιπόν, γιατί όχι;
*** Πόλη 200.000 ετών βρέθηκε στην Νότιο Αφρική. Είναι τα ερείπια μιας τεράστιας μητρόπολης, η έκτασης της οποίας (σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις) είναι περίπου 1500 τετραγωνικά μίλια. Είναι μέρος μιας ακόμα μεγαλύτερης κοινότητας που είναι περίπου 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και φαίνεται να έχει κατασκευαστεί από το 160.000 ως το 200.000 χρόνια πριν από σήμερα. Λοιπόν από «γενέσεως κόσμου», όχι, δεν πέρασαν μόνο 7.000 χρόνια όπως μας διαβεβαιώνει η Παλαιά Διαθήκη… Άρα ο Αδάμ και η Εύα ΔΕΝ είναι οι πρωτόπλαστοι, ούτε φυσικά οι πρόγονοί μας…
*** Βρήκαμε αυτόν τον ωραίο στίχο της Αλκυόνης Παπαδάκη από το βιβλίο της «Σαν χειμωνιάτικη λιακάδα» και τον παραθέτουμε: “Είναι μερικοί άνθρωποι που δεν μπόρεσαν ποτέ / να διαβάσουν το μυστικό σημείωμα που άφησε μέσα τους ο Θεός”.
*** Τότε που έφτιαχναν τον Παρθενώνα, οι Αθηναίοι, αν και είχαν εγκρίνει τα έργα, άρχισαν κάποια στιγμή να διαμαρτύρονται για τις υπέρογκες δαπάνες που γίνονταν φυσικά από το Δημόσιο Ταμείο. Και, όταν η γκρίνια έγινε αφόρητη, ο Περικλής είπε στους Αθηναίους: «Εντάξει. Θα σταματήσει να πληρώνει ο Δήμος. Θα πληρώσω τα έξοδα εγώ. Αλλά η Ακρόπολη θα πάρει το όνομά μου και όχι το όνομά σας». Και οι Αθηναίοι σταμάτησαν αμέσως να γκρινιάζουν… Για το όνομα ρε γαμώτο!
*** Ένας στίχος του Εγγονόπουλου λέει: «Πουθενά δεν μπόρεσα να συναντήσω τον εαυτό μου». Ο Γιάννης Μπασκόζος σημειώνει την επισήμανση του Θωμά Κοροβίνη που βρίσκει συγγένεια με έναν στίχο του Μάρκου Βαμβακάρη: «Αφότου εγεννήθηκα φωτιές με τριγυρίζουν». Λοιπόν, ο μεγάλος ρεμπέτης δεν έγραφε μόνο στιχάκια, αλλά και μυθιστορήματα. Δυστυχώς, άγνωστα. Έχουν χαθεί τα γραπτά…
*** Ο Πιέρ Μπουρντιέ, στο βιβλίο του «οι κανόνες της Τέχνης» δίνει τον ορισμό: “Διανοούμενος είναι αυτός που παρεμβαίνει στο πολιτικό πεδίο εν ονόματι της αυτονομίας και των ειδικών αξιών του πεδίου πολιτιστικής παραγωγής στο οποίο έχει διακριθεί. Και όχι μόνο έχει διακριθεί, αλλά χάρη σ’ αυτό έχει κατακτήσει έναν υψηλό βαθμό ανεξαρτησίας απέναντι στις εξουσίες. Ο Εμίλ Ζολά θεωρείται ο πρώτος διανοούμενος”. Και εξηγεί: “Η αποτελεσματικότητα της παρέμβασής του στην υπόθεση Ντρέυφους δεν θα ήταν δυνατή αν ο ίδιος δεν λειτουργούσε εν ονόματι της αυτονομίας και των αξιών που του έδιναν η λογοτεχνική και η δημοσιογραφική του δραστηριότητα”.
*** Ο Φραντς Κάφκα παίδευε πολύ τα κείμενά του και ό,τι δεν τον ικανοποιούσε αισθητικά κατέληγε στη φωτιά. Εκτιμάται ότι είχε καταστρέψει το 90% των γραπτών του. Αντίστοιχη ήταν και η οδηγία που άφησε πεθαίνοντας στον στενό φίλο του Μαξ Μπροντ (1884 – 1968), τον εκτελεστή της διαθήκης του: “Ακριβέ μου Μαξ, η τελευταία μου επιθυμία: Όλα όσα αφήνω πίσω μου… ημερολόγια, χειρόγραφα, επιστολές (δικές μου και άλλων) σημειώσεις κ.λ.π. να καούν αδιάβαστα. Δικός σου, Φραντς Κάφκα”. Ευτυχώς ο Μπροντ δεν υπάκουσε.
*** Οι Αραουκάνοι είναι μία φυλή της Χιλής, για την οποία λέγεται ότι έχουν Σπαρτιατική καταγωγή, αφού η γλώσσα τους βασίζεται στην Δωρική διάλεκτο! Έφτασαν δε στη Χιλή από τη Δύση, διαπλέοντας… τον Ειρηνικό Ωκεανό! Ήταν οι μόνοι στην Αμερικανική Ήπειρο που αντιστάθηκαν σθεναρά και δεν υποτάχθηκαν ποτέ στους Ισπανούς Κονκισταδόρες. Έχουν δικό τους ημερολόγιο, βάσει του οποίου βρισκόμαστε στο έτος 2804. Η χρονολόγηση αυτή συμπίπτει με το… Ολυμπιακό ημερολόγιο, δεδομένου ότι η πρώτη Ολυμπιάδα έγινε το 776 π.Χ. Είναι δηλαδή οι μόνοι στον κόσμο σήμερα που συνεχίζουν να χρονομετρούν ξεκινώντας από την αρχαία Ελληνική Ολυμπιάδα… Θέλετε τώρα να μάθετε το εκπληκτικό; Ο Νομπελίστας Χιλιανός ποιητής Πάμπλο Νερούντα ήταν Αραουκάνος… Η ίδια η ονομασία της Χιλής είναι παραφθορά της λέξης «Φυλή».
*** «Κάποτε η σωστή ορθογραφία ήταν απόδειξη μόρφωσης και καλλιέργειας αλλά και ευπρέπειας και καλών τρόπων και ένδειξη σεβασμού προς τον αποδέκτη ενός κειμένου. Σήμερα, αν τολμήσει κάποιος να επισημάνει ένα ορθογραφικό λάθος, θεωρείται σχολαστικός, λεπτολόγος και μίζερος» γράφει η Λαμπρινή Κουζέλη στο «Βήμα». Το άρθρο δεν καταλήγει στην υπεράσπιση της ορθογραφίας. Το ερώτημα το τίτλου Μένει μετέωρο: «Χρειάζεται η ορθογραφία;».
*** Ογδόντα χρόνια μετά το θάνατο του Καβάφη (1933 – 2013) ο πνευματικός κόσμος σε όλες τις χώρες της γης μιλάει διθυραμβικά για τον Καβάφη και του κάνουν ατελείωτα αφιερώματα. Αν ζούσε σήμερα, θα έπαιρνε το Βραβείο Νόμπελ. Η απάντηση όμως στο ερώτημα «ποιος είναι καλός ποιητής;» παραμένει αμήχανη. Αρκεί να θυμίσουμε ότι ένας τεράστιος Κωστής Παλαμάς (και σύγχρονος του Καβάφη) χαρακτήριζε τα ποιήματα του Αλεξανδρινού ως «δημοσιογραφικά ρεπορτάζ». Πόσο δίκιο είχε ο Παλαμάς; Και, αν δεν είχε, πόσο μειώνεται η δική του αξία σήμερα που στάθηκε αδύνατο να δει την αξία του ομοτέχνου του;
*** Ο πιο ακριβός Ισπανικός πίνακας δεν είναι πια του Βελάσκεθ που το 2007 είχε μεν πουληθεί 12 εκατ. ευρώ, αλλά με τη σημερινά δεδομένα προσαρμόζεται στα 9,6 εκατ. ευρώ. Στη δημοπρασία που έγινε στο Λονδίνο ο πίνακας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου «ο άγιος Δομήνικος προσευχόμενος» πωλήθηκε έναντι 10,7 εκατ. ευρώ. Πλέον ο πίνακας του Έλληνα Θεοτοκόπουλου αποτελεί τον ακριβότερο πίνακα της περιόδου 15ου – 18ου αιώνα.
*** Οδό Θερμοπυλών ονόμασαν οι Γάλλοι λόγω της στενότητάς του έναν γραφικό πεζόδρομο στο Παρίσι που κατακλύζεται από πολύχρωμα λουλούδια στις εισόδους των σπιτιών. Διότι, λέει, τους θυμίζει την θρυλική μάχη στις Θερμοπύλες του 480 π. Χ. Η οδός Θερμοπυλών (που εμφανίζεται και στην Αμερικανική ταινία Paris je t’ Aime) κατοικείται κυρίως από καλλιτέχνες, οι οποίοι μάλιστα αφήνουν συχνά έξω από το σπίτι τους βιβλία και έπιπλα που δεν χρειάζονται για να τα πάρει όποιος περαστικός τα θέλει.
