Καθισμένοι αναπαυτικά μπροστά από τη «ζωντανή» οθόνη ενός πολυσύχναστου σινεμά, πολλοί από εμάς και αρκετά συχνά εύλογα αναρωτηθήκαμε πόσο αστείρευτη, πρωτότυπη και ανεξάντλητη είναι η πηγή έμπνευσης των σεναριογράφων που καταφέρνουν να καθηλώσουν το κοινό με αξιομνημόνευτες παραγωγές…Μέχρι να διαπιστώσουμε τελικά με έκπληξη ότι οι θρυλικές ταινίες που μας έκοψαν την ανάσα δεν είναι παρά επιτυχημένες μεταφορές λογοτεχνικών αριστουργημάτων στην μεγάλη οθόνη.
Βιβλία και ταινίες, ταινίες και βιβλία. Αναμφίβολα μια εξαιρετικά ιδιάζουσα σχέση που έχει τις ρίζες της στις αρχές της φιλμικής δημιουργίας, καθώς οι δύο «αντικρουόμενες» δυνάμεις συμπορεύονται, άλλοτε ομαλά, όταν η καταιγιστική δύναμη της εικόνας συμπληρώνει και εμπλουτίζει τις μεστές γραμμές ενός άψογου αφηγήματος και άλλοτε επιδεικνύοντας αδυναμία να «σταθεί» επάξια δίπλα στη λογοτεχνική πηγή, προσφέροντας μόνο άνευρες και ρουτινιάρικες μεταφορές. Διαχρονικά και από την πρώτη στιγμή, η λογοτεχνία αποτέλεσε μια πλούσια δεξαμενή έμπνευσης για τον κινηματογράφο. Και όταν εννοούμε λογοτεχνία δεν περιοριζόμαστε σε κάποιο συγκεκριμένο είδος της, καθώς σπουδαία έργα επιστημονικής φαντασίας, αστυνομικής δράσης, ψυχολογικού και ρομαντικού υπόβαθρου, βιογραφίες, από όλη την γκάμα της κλασικής και όχι μόνο λογοτεχνικής παραγωγής «ζωντάνεψαν» επάξια τη συγγραφική δεξιοτεχνία στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Ποιος μπορεί να ξεχάσει την επιβλητική παρουσία του Μάρλον Μπράντο ως ενσάρκωση του αρχιμαφιόζου Δον Κορλεόνε, κεντρικού ήρωα του βιβλίου «Ο Νονός» του Μάριο Πούτζο; Βιβλίο και ταινία σφίζουν από κίνηση και εύλογα κερδίζουν το βραβείο της πιο αριστοτεχνικά πετυχημένης «συνεργασίας». Ωστόσο, το παραπάνω παράδειγμα δεν είναι φυσικά και το μοναδικό. Αξέχαστες ταινίες που πλαισιώνονται από συγκλονιστικές ερμηνείες και σκηνοθετική μεστότητα αποτυπώνουν εξαιρετικά την εκφραστική δεινότητα και την ασυναγώνιστη φαντασία των «πρώτων» δημιουργών τους. Αξίζει να σημειωθεί η καλλιτεχνική μεταφορά του σημειωτικού μυθιστορήματος του Ουμπέρτο Έκο «Το όνομα του ρόδου», στην οποία ο Σον Κόνερι αναβιώνει με φοβερή εκφραστικότητα ένα διανοούμενο και αντικομφορμιστή μοναχό του 14ου αιώνα.
Φυσικά η λίστα δεν τελειώνει εδώ, καθώς αναγνωρισμένα βιβλία όπως «Η Σιωπή των Αμνών» του Τόμας Χάρις, «Ο Άγγλος Ασθενής» του Μάικλ Ονταάτζε, η «Περηφάνια και Προκατάληψη» της Τζέιν Όστιν, το «Πράσινο Μίλι» του Στίβεν Κινγκ αλλά και το επικό «Χορεύοντας με τους λύκους» του Μάικλ Μπλέικ είναι μόνο ελάχιστοι από τους τίτλους βιβλίων που συνέχισαν την επιτυχία των συγγραφέων τους και στην μεγάλη οθόνη. Τόλκιν και Ρόουλινγκ με τον «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» και τις περιπέτειες του μάγου «Χάρι Πότερ» αντίστοιχα, κρατούν γερά τα ηνία των πιο επιτυχημένων μεταφορών των έργων τους στο σινεμά, δημιουργώντας μια πιστή βάση «οπαδών», ενώ προσφέρουν άπλετη σκηνοθετική ευελιξία με την οργιαστική τους φαντασία, στον τομέα της φανταστικής λογοτεχνίας.
Εντυπωσιάζει το γεγονός πως η χρονιά που διανύουμε έχει εμπνευστεί «κινηματογραφικά» στο μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της από το χώρο της λογοτεχνίας.
Συγκεκριμένα, μία από αυτές είναι «Το παιδί 44», έργο του Βρετανού συγγραφέα Τομ Ρομπ Σμιθ, με πρωταγωνιστή έναν πρώην αστυνομικό που ψάχνει έναν ψυχρό δολοφόνο γυναικών και παιδιών στη Σοβιετική Ρωσία. Τρεις ταινίες που έκλεψαν την παράσταση στα φετινά Όσκαρ οφείλουν την επιτυχία τους σε ένα βιβλίο. Το συγκινητικό «Still Alice: Κάθε στιγμή μετράει» της Λίζα Τζένοβα και οι βιογραφίες των Άλαν Τούρινγκ από τον Άντριου Χοτζ και Στίβεν Χόκινγκ από τη σύζυγό του Τζέιν ενέπνευσαν τις ταινίες «Το παιχνίδι της μίμησης» και «Η θεωρία των πάντων» αντίστοιχα, με τις συγκλονιστικές ερμηνείες του Μπένεντικτ Κάμπερμπατς (Άλαν Τούρινγκ) και Έντι Ρέντμέϊν (Στίβεν Χόκινγκ). Επιπρόσθετα, τα έργα «Έμφυτο ελάττωμα» του Αμερικανού συγγραφέα Τόμας Πίντσον, η κλασική «Μαντάμ Μποβαρύ» του Φλωμπέρ, «Η Ταπείνωση» του πολυβραβευμένου Φίλιπ Ροθ και ο μυστηριώδης «Σκοτεινός τόπος» της Τζίλιαν Φλιν αναβίωσαν φέτος στις κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας.
«Μάκβεθ» του Σαίξπηρ, «Άνθρωπος στον Άρη» του Αμερικανού Άντι Γουέιρ και το βιογραφικό «Ανίερη Συμμαχία» των Ντικ Λερ και Τζέραλντ Ο’ Νιλ για το διαβόητο Γουάιτι Μπάλτζερ, τον ιρλανδικής καταγωγής γκάνγκστερ είναι οι τρέχουσες ταινίες των τελευταίων εβδομάδων.
Αναμένονται μέχρι το τέλος του χρόνου και στις αρχές του νέου έτους η ανατριχιαστική ιστορία του «Φρανκενστάιν» της Μαίρη Σέλλεϋ, «Το κορίτσι από τη Δανία» του Ντέιβιντ Έμπερσχοφ, «Η Επιστροφή» του Μάικλ Πούνκε, η ρομαντική ιστορία αγάπης στο «Πριν έρθεις εσύ» της Τζότζο Μόϊς, το τολμηρό «Κάρολ» της Πατρίσια Χάισμιθ, το ψυχολογικό «Φως ανάμεσα στους Ωκεανούς» του Στέντμαν, το κλειστοφοβικό «High Rise» του Μπάλλαρντ και το επιστημονικής φαντασίας θρίλερ «Η 9η ζωή του Λουί Ντρα» της Λιζ Γιένσεν που είναι κάποιες μόνο από τις ιστορίες που έχουν περάσει το «τεστ» του κοινού και θα ξεπηδήσουν σύντομα από τις σελίδες στην οθόνη.
Μαρία Αδ. Κωνσταντίνου
