Η λέξη Σφίγγα (ή Σφίγξ) έχει ετυμολογική ρίζα από το ρήμα σφίγγω, επειδή σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία η Σφίγγα που φύλαγε την είσοδο της πόλης των Θηβών, έπιανε κι έσφιγγε μέχρι θανάτου όποιο περαστικό δεν μπορούσε να λύσει το αίνιγμά της. Οι αναπαραστάσεις της χρησιμοποιούνταν σε ασφαλισμένους χώρους ως σύμβολα προστασίας, στον αιγυπτιακό, ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, ήταν κόρη της Χίμαιρας και του Όρθρου ή, κατ’ άλλους, του Τυφώνος και της Έχιδνας. Η Έχιδνα είχε γεννήσει επίσης τον Κέρβερο, τον Όρθρο (φύλακας των κοπαδιών του Γηρυόνη), το Λιοντάρι της Νεμέας και τη Λερναία Ύδρα. Της αποδίδουν επίσης τη Χίμαιρα, το δράκοντα της Κολχίδας – φύλακα του χρυσόμαλλου δέρατος, το δράκοντα που φύλαγε τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων και τον αετό του Προμηθέα
Στο πρώτο επίπεδο του Τάφου της Αμφίπολης οι δύο σφίγγες θα μπορούσαν να συμβολίζουν το πρώτο στάδιο της μύησης, αφετηρία του οποίου είναι το ένστικτο. Στη λειτουργία του ενστίκτου βασίζεται η ζωή στην κατώτερη μορφή της ύλης, στο πιο χαμηλό επίπεδο. Η σφίγγα είναι ένα σύμβολο πρωτόγονης προστασίας των μυστικών, αποκρούει την ανίερη είσοδο, κρατάει “έξω του νυμφώνος” τους μιαρούς, τους ακάθαρτους, ο ρόλος της σφίγγας αντιστοιχεί στην πρώτη περίοδο της ψυχής, όταν έχει εκπέσει στον ενστικτώδη κόσμο. Αυτή θέτει το πρώτο ζήτημα, διατυπώνει το αρχέτυπο αίνιγμα, το οποίο πριν απ’ όλα πρέπει να λύσει ο επισκέπτης του τάφου για να περάσει στα ενδότερα, ν’ ανέβει δηλαδή πνευματικό επίπεδο και δη να είναι αντάξιός του.
Η λέξη “Καρυάτις” είναι μεταγενέστερη της λέξης “κόρη”. Στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει “Κόρη από τις Καρυές”, μια πόλη κοντά στην Σπάρτη. Οι Καρυάτιδες χρησιμοποιούνται στην αρχιτεκτονική αντί για κίονες, αλλά με διακοσμητική λειτουργία, στήριγμα σε πύλες, προσόψεις, γείσα, ζωφόρους, σκεπές κ.λ.π. Υπάρχει όμως και αντίστοιχο αρχιτεκτονικό στοιχείο που έχει ανδρική μορφή και ονομάζεται Άτλας. Στην αρχαία αρχιτεκτονική τέχνη, ιδίως στον Ιωνικό ρυθμό, οι κίονες συχνά αντικαθίσταντο με αναπαράσταση λυγερής γυναικείας μορφής. Στον Δωρικό ρυθμό, αντίθετα, προτιμούσαν τα γεροδεμένα ανδρικά κορμιά. Οι Καρυάτιδες έχουν τα χέρια ελεύθερα, ενώ το βάρος στηρίζεται απλά και ανάλαφρα με το κεφάλι. Οι Άτλαντες, αντίθετα, χρησιμοποιούν τους ώμους, την πλάτη και τα χέρια δίνοντας την εντύπωση ιδιαίτερου φόρτου βάρους.
Ο ρόλος της Καρυάτιδας είναι προφανώς ίδιος με το ρόλο του Τιτάνα Άτλαντα, ο οποίος “σηκώνει τον ουρανό στους ώμους του”, σηκώνει δηλαδή στους ώμους του τη “στέγη του κόσμου”. Το ίδιο κάνουν και οι Καρυάτιδες του Ερεχθείου στην Ακρόπολη: Σηκώνουν τη στέγη του ναού (δηλαδή του γήινου κόσμου) στο κεφάλι τους. Επομένως η Καρυάτις και ο Άτλας συμβολίζουν το Τιτανικό στοιχείο της ζωής.
Στο τιτανικό στοιχείο της ζωής αναφέρεται και ο Πλάτων. Δεν θα επεκταθούμε εδώ σε αυτό, επειδή θα οδηγηθούμε σε άλλο χώρο, θα θυμίσουμε όμως το μύθο του Άτλαντα και του Ηρακλή, με την χρήσιμη υπόδειξη ότι ο πρώτος ήταν Τιτάν και ο δεύτερος ήταν Ολύμπιος. Το παιγνίδι με τα μήλα των Εσπερίδων που έκαμαν οι δυο τους, με “ηττημένο” στο τέλος τον Άτλαντα, διηγείται πολλά…
Οι Καρυάτιδες στην Αμφίπολη (όπως και στο Ερέχθειο) συμβολίζουν το Τιτανικό στοιχείο. Χωρίς να επεκταθούμε, θα σημειώσουμε ότι η φυλάκιση των Τιτάνων στα τάρταρα από τον Δία συμβολίζει την κοσμική αποστολή των γιων και των συντρόφων του Τιτάνα Προμηθέα στη γη. Ο Δευκαλίων, ο γενάρχης των Ελλήνων, ήταν γιος του Προμηθέα, επομένως οι Έλληνες είναι Τιτάνες. Οι Τιτάνες παρέλαβαν τη σκυτάλη από τους Ολύμπιους, τα πρωτοξάδελφα, που σημαίνει ότι ανέλαβαν στη θέση τους το δύσκολο κοσμικό έργο της ανύψωσης του ανθρωπίνου γένους.
Οι Καρυάτιδες στην Αμφίπολη συμβολίζουν το συναισθηματικό επίπεδο, δηλαδή το δεύτερο και το ανώτερο επίπεδο της ζωής, σε σχέση μ’ εκείνο του ενστίκτου. Στο ανώτερο αυτό επίπεδο η ζωή δεν λειτουργεί μόνο με το ένστικτο, αλλά, έχει εναλλακτική λειτουργία το συναίσθημα, είναι μια δυνατότητα της νόησης, που, ως ωραιότερη από το ένστικτο, παρασταίνεται με το κάλλος της κόρης, της Καρυάτιδας, είναι ένα σύμβολο εξελιγμένης προστασίας, αντιστοιχεί στην δεύτερη περίοδο της ψυχής που ανεβαίνει προς τα πάνω μυητικά.
Πάμε τώρα στον τρίτο θάλαμο, εκεί που βρίσκουμε το ψηφιδωτό με την αρπαγή της Περσεφόνης, και την αποκωδικοποίηση του οποίου κάναμε στο άρθρο με τίτλο “τι συμβολίζει η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα;”. Εδώ θα πούμε συνδετικά ότι η Περσεφόνη δεν είναι απλά μία ωραία γυναίκα με κόκκινα ή ξανθά μαλλιά που αρπάζει ο Πλούτων (είναι μεγάλη ανοησία να γράφεται αυτό ή να λέγεται και δη από επιστήμονες) όχι, είναι η ψυχή κάθε ανθρώπου, εν προκειμένω δε, η ψυχή του ενοίκου του τάφου, η αθάνατη ψυχή του ενοίκου του τάφου. Σε ό,τι λοιπόν γράψαμε στο άρθρο για τον συμβολισμό της “αρπαγής της Περσεφόνης”, θα προσθέσουμε και τούτο: Αυτό το τρίτο επίπεδο αντιστοιχεί στη Λογική, στο ανώτατο δηλαδή στάδιο της μύησης, εκεί όπου αποκαλύπτεται πανοραμικά στον μυούμενο η Λογική ουσία και το νόημα της ζωής, ο Λόγος, αυτό που είναι κατανοητό δια του Λόγου, του αρχαίου Λόγου, δηλαδή της Φερσεφάασσας, της Φερσέφασσας, της Περσεφόνης. Το ψηφιδωτό της Αμφίπολης “διηγείται” ότι ο ένοικος έγινε κάτοχος της ύψιστης γνώσης του κατωτέρου επιπέδου, έφτασε στη θέωσή του, δεν ανήκει όμως ακόμα στον “έβδομο ουρανό”, ο μύθος της Περσεφόνης που χρησιμοποιείται στο συγκεκριομένο μνημείο για να καταγράψει τα δρώμενα, υπονοεί ότι οι έξι σπόροι του ροδιού που συνδέονται μ’ εκείνη και τη μοίρα της, συνδέονται και με τον ένοικο αυτού του τάφου μέσω της ίδιας της Περσεφόνης, η οποία συμβολίζει την αγέννητη και αθάνατη ψυχή που “ανεβοκατεβαίνει” από το πνεύμα στην ύλη και το αντίστροφο. Αν ο ένοικος ανήκει όντως στον έβδομο ουρανό, αν με τη Γνώση, δηλαδή τη μύηση του αρχιερέα, έφτασε στο επίπεδο όπου η αγέννητη και η αθάνατη ψυχή του απαλλάσσεται από το πεπρωμένο, απαλλάσσεται δηλαδή από την καρμική ανάγκη των γεννήσεων και των θανάτων στη γη, τότε θα πρέπει να υπάρχει στον τάφο ακόμα ένας θάλαμος ΠΡΙΝ από τον ταφικό για ν’ αποδίδει την θέωση της ψυχής (την υπερπήδηση δηλαδή της τρισυποστάτου θεότητος) αυτή τη φορά όμως με άλλη και πιο σύνθετη μυθολογική παράσταση, ανωτέρου προφανώς συμβολισμού, με την οποία θα μαθαίναμε ότι η ψυχή του ενοίκου ολοκλήρωσε τον κύκλο της παίδευσής της, άρα δεν θα γεννηθεί ποτέ ξανά στη γη, εκτός αν το θελήσει η ίδια προκειμένου να βοηθήσει τους αγαπημένους της να θεωθούν και αυτοί…
Μακάρι να υπάρχει τέταρτος προθάλαμος στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, διότι, αν υπάρχει, όποια και νά ‘ναι η παράστασή του, θα ξέρουμε από τώρα ότι συμβολίζει την απελευθέρωση της ψυχής από τη “μοίρα του Σισύφου”, διότι μέρος αυτής της υπερκόσμιας Αλήθειας “διηγείται” κι εκείνος ο μύθος. Αλλά τέταρτος θάλαμος (πριν από τον ταφικό) θα υπάρχει, μόνο αν ο ένοικος του τάφου είχε φτάσει πνευματικά στον “έβδομο ουρανό” και υπερέβη το “πνευματικό στάδιο της Περσεφόνης”… Θα μάθουμε δηλαδή αν ο ένοικος του τάφου έγινε ή δεν έγινε ακόμα θεός…
Συνοπτικά, και μέχρι στιγμής, έχουμε τώρα τρία στοιχεία: Το ένστικτο, το συναίσθημα και τη Λογική. Το καθένα από τα τρία επίπεδα ανώτερο από το προηγούμενό του. Αυτά τα τρία στοιχεία, αυτοί οι τρεις προθάλαμοι της θέωσης, αντιστοιχούν στον Τριαδικό Θεό, όπως τον δίδαξε ο Ερμής ο Τρισμέγιστος, είναι, με άλλα λόγια, ο Πατήρ (η Λογική = ο Λόγος), ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα.
Κι ενώ το άρμα του Πλούτωνα σε άλλες παραστάσεις, όπως και σ’ αυτή των Αιγών, εμφανίζεται με τέσσερα άλογα, στην Αμφίπολη εμφανίζεται με δύο. Γιατί;
Πριν από τα δύο άλογα του ψηφιδωτού έχουμε τις δύο Καρυάτιδες και πριν από τις δύο Καρυάτιδες έχουμε τις δύο σφίγγες. Παρουσιάζοντας αυτά τα τρία ζεύγη, κάτι θέλει να πει ο μάστορας! Τι; Δεν το ξέρουμε ακόμα!
Προς το παρόν, μπορούμε να πούμε ότι: Στο μνημείο της Αμφίπολης, το ψηφιδωτό της Περσεφόνης, οι Καρυάτιδες και οι σφίγγες, παριστάνουν τα τρία στάδια της μύησης του ενοίκου, μπορείς να πεις τη μύηση στο θείον, τη μύηση δηλαδή στην ιερή τριάδα, τη Λογική, το συναίσθημα και το ένστικτο (από πάνω προς τα κάτω) ή (από κάτω προς τα πάνω) το ένστικτο, το συναίσθημα και τη Λογική, δηλαδή την Αγία Τριάδα, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα!
Εάν ο κόσμος όλος που μαγεύεται από την ανακάλυψη του μνημείου της Αμφίπολης, μάθαινε τι συμβολίζει το ένα ή το άλλο και τι όλα μαζί, θα μπορούσε να διαλύσει τις πλάνες και τις ψευδαισθήσεις, τις φαντασιώσεις και τις νευρώσεις που ταλανίζουν την ανθρωπότητα. Θα μπορούσε ν’ αποκτήσει την κοσμοθεωρία που έχει ψυχική ανάγκη. Θα ήταν απείρως ευεργετικό, ας πούμε, να μάθει ο καθένας τι δίδαξαν οι Ορφικοί για το τι υπάρχει πριν από τη γέννηση και τι μετά το θάνατο του ανθρώπου, να μάθει ποια είναι η σχέση του πνεύματος με την ύλη, πώς αιχμαλωτίζεται το πνεύμα στην ύλη και πώς ελευθερώνεται από αυτήν. Όλες οι “ειδήσεις” είναι εδώ, αλλά γραμμένες σε μία γλώσσα που εκφράζεται με “ιδεογράμματα”. Ο κώδικας των αρχαίων μυστών στη θέση των ψηφίων χρησιμοποιεί διαστατικές έννοιες, αντί λέξεις, σχηματίζει αισθήσεις, αυτή είναι η μέθοδος με την οποία κατασκευάστηκαν απ’ τους σοφούς τα παραμύθια, μέσα τους διασώθηκε η αρχαία γνώση μέχρι τις μέρες μας, δεν είναι κρυμμένη σε μουσεία, είναι ολοζώντανη στις προφορικές αφηγήσεις, σε μύθους που έρχονται ως εμάς από την εποχή της Ελληνικής κοσμοκρατορίας, πριν από τον κατακλυσμό…
Όλα τα λαϊκά παραμύθια έχουν ευτυχή κατάληξη, όσα βάσανα και να περνάει ο ήρωας, όσες περιπέτειες, ό,τι και να του τύχει, στο τέλος θα θριαμβεύσει. Αυτό εκλαμβάνεται ως μία ηθική διαβεβαίωση προς τα παιδιά… Και είναι τόσο λάθος! Είναι λάθος, επειδή τα παραμύθια που έφτιαξαν οι αρχαίοι σοφοί, δεν απευθύνονταν σε παιδιά, αλλά στους υποψήφιους για μύηση! Με την εκλαΐκευση βαθύτερων και δυσνόητων εννοιών, έκαναν τα παραμύθια ελκυστικά, τα έβαζαν στο στόμα αγράμματων βοσκών και τα διατήρησαν επί αιώνες ολόφρεσκα μέσα στο μεγαλύτερο σκοτάδι, στη χειρότερη βαρβαρότητα. Έτσι, και με ασφάλεια δηλαδή, “ταξίδεψαν” τα παραμύθια από γενιά σε γενιά, από αιώνα σε αιώνα, από τόπο σε τόπο, από λαό σε λαό, κι έφτασαν μέχρι τις μέρες μας, λίγο αλλοιωμένα από τη σκόνη του μεγάλου δρόμου, τραυματισμένα, όπως ο Παρθενώνας, λεηλατημένα, ωραία όμως και λαμπρά μέσα στον ερειπιώνα τους, ψάχνουν από τη φύση τους τον υποψιασμένο ακροατή μέσα στο πλήθος, εκείνον που θα κατανοήσει το κωδικοποιημένο αρχαίο μήνυμα, θα βάλει στο μπαούλο το κλειδί και θ’ ανοίξει το άδυτο στο φως για να βρει το θησαυρό…
Έχοντας αυτό κατά νου, ξέροντας πια ότι εδώ έχουμε να κάνουμε σίγουρα με αρχετυπικές κληρονομίες, μπορούμε αφαιρετικά να εντοπίσουμε το ατράνταχτο κοινό στοιχείο όλων των παραμυθιών: Ούτε σε ένα παραμύθι δεν θα συναντήσουμε το κακό τέλος! Κι αυτό σημαίνει μόνο ένα πράγμα: Η τελική νίκη του βασιλείου του πνεύματος επί του βασιλείου της ύλης είναι νομοτέλεια. Τα λαϊκά παραμύθια, όχι τα έντεχνα, είναι στην ουσία το “Ευαγγέλιο της Ιστορίας”. Διηγούνται την πεποίθηση, μάλλον, τη γνώση των σοφών, των μυημένων βασιλιάδων, των μεγάλων αρχιερέων, ότι το Κακό θα νικηθεί και το Καλό θα θριαμβεύσει. Ο κόσμος μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Ο πλανήτης δεν θα καταστραφεί. Ο άνθρωπος δεν θα χαθεί. Είναι κοσμική ανάγκη να υπάρχει, έχει να κάνει με το Σύμπαν. Είναι εδώ οι πρίγκιπες και οι βασιλιάδες του ουρανού, είναι μέσα στην Ιστορία, οι θεοί που ήταν κάποτε στη γη, δεν έφυγαν ποτέ, ανακατεύτηκαν με τους ανθρώπους, έγιναν ένα μ’ αυτούς, όταν τα πράγματα στράβωσαν, αθώοι, γεννήθηκαν, πέθαναν κι αναστήθηκαν χιλιάδες φορές, περιμένοντας τη στιγμή που οι άνθρωποι θα νοιώσουν τη θεϊκή τους Φύση, θα μυηθούν στη Μη λησμονιά, δηλαδή στη Μη λήθη, δηλαδή στην Α λήθη, δηλαδή στην Α λήθεια, και τότε, α, τότε, αφυπνισμένοι πια, θα σταθούν όρθιοι να κοιτάξουν το Θεό κατάματα, θα γίνουν Έλλοπες, θα γίνουν ικανοί δηλαδή να βλέπουν το Θεό, θα είναι οντότητες που ζουν σύμφωνα με τους νόμους του Θεού, δηλαδή, χμμμμ, δηλαδή… θα γίνουν, επιτέλους, Έλ ληνες!
Διαβάστε επίσης:
