Ο πουλημένος Τύπος, οι ιδιοκτήτες και οι εργαζόμενοι
Η κριτική, αν όχι ο αφορισμός για τον Τύπο δεν είναι τωρινή υπόθεση. Ούτε μόνο Ελληνική. Έχει βαθιές ρίζες και φτάνει μέχρι την εποχή του Γουτεμβέργιου, σίγουρα. Φαίνεται δε, ότι ποτέ δεν θα θεραπευτεί αυτή η απαξιωτική μηχανή που αρέσκεται στον σαδισμό, άλλοτε δε και στον μαζοχισμό της, αφού ακόμα και η ευφυέστερη πρόταση για επίλυση του ζητήματος καταλήγει εξ ορισμού στο καλάθι των αχρήστων.
Αλιεύσαμε στο διαδίκτυο ένα απόσπασμα λόγου του Νεοϋορκέζου δημοσιογράφου John Swinton από μία εκδήλωση του 1880:
“Το να πιούμε στην υγεία του ανεξάρτητου τύπου, είναι κοροϊδία. Δεν υπάρχει σήμερα τέτοιο πράγμα. Το γνωρίζετε και το γνωρίζω.
Δεν υπάρχει κανένας από εσάς που θα τολμούσε να γράψει την ειλικρινή του άποψη. Αν το κάνατε, ξέρετε εκ των προτέρων, ότι αυτή δεν θα δημοσιεύονταν ποτέ.
Πληρώνομαι μισθό κάθε εβδομάδα, έτσι ώστε να μην αναφέρεται στην εφημερίδα μου η ειλικρινής μου άποψη. Και άλλοι από εσάς πληρώνονται μισθούς για το ίδιο ακριβώς πράγμα, ενώ όποιοι είναι τόσο αφελείς, ώστε να γράψουν την ειλικρινή τους γνώμη, θα βρίσκονταν αμέσως στο δρόμο, ψάχνοντας για νέα εργασία.
Αν επέτρεπα στον εαυτό μου να δημοσιεύσει την ειλικρινή μου άποψη, θα είχα χάσει τη δουλειά μου μέσα σε 24 ώρες. Η δουλειά των δημοσιογράφων είναι να καταστρέφουν την αλήθεια, να λένε ψέματα, να διαστρεβλώνουν, να κατηγορούν, να υποκλίνονται στον Μαμμωνά, και να πουλάνε την πατρίδα και τη φυλή τους για τον… επιούσιο άρτο.
Το γνωρίζετε και το γνωρίζω, και αποτελεί κοροϊδία το να χαιρετίζουμε τον ανεξάρτητο τύπο. Είμαστε όλοι μας εργαλεία των πλουσίων, που κρύβονται πίσω από τη κουρτίνα. Είμαστε μαριονέτες. Αυτοί τραβάνε τις κλωστές, κι εμείς χορεύουμε.
Το ταλέντο μας, οι δυνατότητές μας, ακόμη κι οι ζωές μας, αποτελούν ιδιοκτησία άλλων. Είμαστε οι πνευματικές τους πουτάνες”.
Από το 1880 μέχρι το 2014 πέρασαν 134 χρόνια. Κι όμως… ο John Swinton είναι σα να μιλάει για τα σημερινά.
Τα λεγόμενα του δημοσιογράφου εκείνου επιβεβαιώνονται πανηγυρικά, δε μπορεί να μας διαφεύγει το άλλο: Η ιδιοκτησία των Μέσων Ενημέρωσης δεν διεκδικήθηκε ποτέ από τους εργαζόμενους σε αυτά. Ακόμα και ο τόσο σπαρακτικός John Swinton προτιμά ολοφάνερα το μισθό του από τους μπελάδες της ιδιοκτησίας!
Στην «Αναγγελία» εργαζόταν μια εποχή ως διανομέας ένας νεαρός, μέλος της ΚΝΕ. Ο Σταύρος πίστευε ότι ο εκδότης, έχοντας την ιδιότητα του ιδιοκτήτη, ανήκε εξ ορισμού στους εκμεταλλευτές των εργαζομένων. Ο εκδότης τότε του έκαμε μία πρόταση: «Να κάνουμε μία νέα εταιρεία, να γίνουν μέτοχοι και οι εφτά εργαζόμενοι εδώ. Εγώ θα μεταβιβάσω τον τίτλο άνευ αντιτίμου στη νέα Εταιρεία, οπότε θα μοιράζονται σε όλους τα κέρδη, αλλά και οι υποχρεώσεις, για να μην υπάρχει κανένας εκμεταλλευτής». Ο Σταύρος είχε έτοιμος την απάντηση: «Α, όχι! Ο εργαζόμενος δεν έχει καμία ευθύνη για τις υποχρεώσεις της εφημερίδας».
Ο Σταύρος, όπως και ο John Swinton, θέλει να έχει απαραιτήτως αφεντικό. Αλλ’ αυτό έχει μεταφυσική προέλευση. Λειτουργεί ακριβώς όπως λειτουργεί η σχέση του υποταγμένου δούλου με τον αφέντη Θεό του.
Λοιπόν, αυτές οι λογικές είναι, απλά, διαστροφή.
Όσο για τη λύση του υπαρκτού (όντως) προβλήματος, η πρόταση για Εταιρείες Αναγνωστών που θα γίνονταν ιδιοκτήτες των Μέσων της Ενημέρωσής τους, για να εξοστρακιστούν τα λαμόγια, δεν βρήκε ποτέ καμία απήχηση σε κανέναν…
Όλοι προτιμούν την ησυχία τους. Και την άνεση βεβαίως να καταγγέλλουν τον Τύπο ως πουλημένο…
