Δεν είναι γνωστό ποιον γκρεμό εννοεί το πασίγνωστο δημοτικό τραγούδι «ένα νερό κυρά – Βαγγελιώ» που θα έπρεπε να είναι ο «εθνικός ύμνος» της Μυρτιάς, αφού μιλάει γι’ αυτήν, δηλαδή για τα περιβόλια της. Εννοεί άραγε τον καταρράκτη της Αγιαλεούσας ή τον καταρράκτη του Κατρουέλη;
Στη ρίζα του βράχου έκλεισε τώρα το παλιό μονοπάτι και στερεί εκείνο το δέος που χάριζε η θέαση του ορθού κατακόρυφου όγκου. Το ύψος του κάθετου γκρεμού ίσως είναι εκατό μέτρα, ίσως περισσότερο, δε μετρήθηκε ποτέ για να ξέρουμε ακριβώς. Κι από το μονοπάτι στη ρίζα του δεν έχει πια λόγο να περάσει κανείς για να συναντήσει το μονοπάτι της «Προσκύνησης» που εξυπηρετούσε το ανέβα – κατέβα των χωριανών από την απάνω Μυρτιά στην κάτω, από το λόφο που έχτιζαν οι παλιοί τα σπίτια τους για τον αέρα και τη δροσιά, στον κάμπο, που είχαν τα περιβόλια τους. Τώρα είναι τ’ αυτοκίνητα βλέπεις. Τα γαϊδουράκια περιέπεσαν από καιρό σε αχρησία…
Ωστόσο η ομορφιά του καταρράχτη παρέμεινε για κείνους τους λίγους που μπορούν να στέκονται μπροστά στο ασυνήθιστο, μπροστά στο θάμα της φύσης. Ο Κατρουέλης οφείλει τ’ όνομά του στο λίγο νερό που ρέει, σα να κατουράει ένας γίγαντας. Είναι το νεράκι που βγαίνει στη «Γαλανή», μια πανέμορφη τοποθεσία πάνω από το ιστορικό μοναστήρι της Μυρτιάς, όπου ο αείμνηστος πατήρ – Σωφρόνιος πήγαινε κι άκουγε τ’ αηδόνια. Τα μαγνητοφωνούσε μάλιστα και, αντί κατηχητικό στα παιδιά, τους έβαζε στο μαγνητόφωνο ν’ ακούνε αηδόνια της «Γαλανής»…
Όταν καμιά φορά το Χειμώνα πλημμυρίζει ο Κατρουέλης, δίνει ένα σπάνιο θέαμα άγριας ομορφιάς. Μετατρέπεται για λίγες ώρες σ’ ένα μικρό Νιαγάρα. Όποιος έτυχε να δει το θέαμα, πρέπει να θεωρείται πολύ τυχερός.
Το λίγο νερό που πέφτει διαρκώς από τον θεόρατο γκρεμό του Κατρουέλη και η πλημμύρα που κάποτε – πότε συμβαίνει, ροκάνισαν τον ασβεστολιθικό βράχο και δίνουν αυτή την ψιλόλιγνη σχισμή, που, ολόκληρη, δεν χωράει σε μία φωτογραφία, υπέροχη να την αγναντεύει όμως δια ζώσης ο λάτρης των φυσικών πραγμάτων.
Στην κορυφή του, όπου δεν λείπουν οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες, ούτε οι σκοτεινές δίοδοι, που ποιος ξέρει πού οδηγούν, σε τι κρυφές σπηλιές, έμεινε το τοπωνύμιο «Κλεφτολήμερο», που μαρτυρά ότι εδώ τα παλιά χρόνια (επί Τουρκοκρατίας, πολύ πριν γίνει ο δρόμος Αγρίνιο – Θέρμο, επί Χαριλάου Τρικούπη, το 1890) ήταν τόπος αρματολών και κλεφτών, ενώ στις κόχες του βράχου, σε αχρονολόγητες εποχές, βρέθηκαν τοιχογραφίες (πιθανότατα των πρώτων χριστιανικών χρόνων) που καταστράφηκαν από την άγνοια των θησαυροθήρων. Τις χάλασαν, για να βρουν… πίσω τους κρυμμένους θησαυρούς!
Ο γιγάντιος κισσός, που σκαρφαλώνει στο βράχο, φωλιά αμέτρητων πουλιών, προσθέτει στο δέος της θέασης μια αίσθηση μοναδικής γλυκύτητας.
Όχι, δεν είναι για ορειβασία! Πλην και το επιχειρήσουν οι κορυφαίοι του είδους. Για τους κοινούς θνητούς αρκεί το αγνάντεμα…
Ευχαριστούμε τον Δημήτρη Μπίκα για τις φωτογραφίες που μας έστειλε.
