Το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνεται μεγάλη αναφορά στις δυσανεξίες και ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι μία δυσανεξία μπορεί να τον οδηγήσει σε αύξηση βάρους! Όμως, η σωστή ενημέρωση είναι το “όπλο” μας!
Δεν πρέπει να δεχόμαστε μία πληροφορία έτσι απλά, πρέπει να ζητάμε τη γνώμη ενός ειδικού υγείας που θα έχει τη γνώση αλλά και το ήθος να μας απαντήσει ειλικρινά! Όταν κάποιος έχει δυσανεξία σε κάποια ουσία (π.χ λακτόζη, γλουτένη) εμφανίζονται συγκεκριμένα προβλήματα υγείας και δεν σημαίνει ότι θα αυξήσει το βάρος του αν την καταναλώσει! Φυσικά, αν εμφανίζουμε ένα από τα συμπτώματα της δυσανεξίας δεν σημαίνει ότι έχουμε και δυσανεξία στη συγκεκριμένη ουσία. Χρειάζεται να γίνουν οι κατάλληλες εξετάσεις για να πιστοποιήσουμε τη νόσο-δυσανεξία!
Συγκεκριμένα, θα εστιάσουμε στη νόσο κοιλιοκάκη-δυσανεξία στη γλουτένη γιατί οι περισσότεροι θεωρούν ότι έχουν δυσανεξία στη γλουτένη και την αποφεύγουν μανιωδώς! Σύμφωνα με την Εταιρεία Νόσου της Κοιλιοκάκης δεν πρέπει να αλλάζουμε ποτέ τη δίαιτα μας πριν από τη διάγνωση! Αρχικά, θα πρέπει να απευθυνθούμε στο γιατρό μας. Για τη διάγνωση ο γιατρός θα ζητήσει αιματολογικές εξετάσεις και εάν αυτές είναι θετικές τότε εν συνεχεία μία βιοψία του εντέρου, η οποία πραγματοποιείται από ένα γαστρεντερολόγο με ελαφρά νάρκωση του ασθενή στο νοσοκομείο της περιοχής τους. Δυστυχώς, καθώς η γενική ενημέρωση σχετικά με την κοιλιοκάκη είναι χαμηλή, δεν είναι όλοι οι γιατροί εξοικειωμένοι με τη νόσο.
Επομένως, αν πιστεύετε ότι τα συμπτώματα μπορεί να σχετιστούν με την κοιλιοκάκη, εμμείνετε στην άποψή σας και ζητήστε από το γιατρό σας να κάνετε τις αιματολογικές εξετάσεις για την ανίχνευση στο αίμα ειδικών αντισωμάτων, όπως είναι τα αντισώματα έναντι της γλιαδίνης, του ενδομυίου και της ιστικής τρανσγλουταμινάσης.
Να αναφέρουμε όμως τι σημαίνει στα αλήθεια κοιλιοκάκη (Coeliac ή Celiac Disease)… είναι μία από τις συνηθέστερες, συνδεδεμένες γενετικά, ασθένειες στην Ευρώπη η οποία προκαλείται από δυσανεξία στη γλουτένη, μία πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Κάποια άτομα με κοιλιοκάκη αντιδρούν επίσης και στη βρώμη. Πρόκειται για μία εφ’ όρου ζωής πάθηση, με πιθανές επιδράσεις σε ολόκληρο το σώμα. Η γλουτένη προκαλεί αλλοιώσεις στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, προκαλώντας μεταξύ άλλων και μερική ή ολική ατροφία (επιπέδωση) των λαχνών, εμποδίζοντας τη φυσιολογική πέψη και απορρόφηση του φαγητού.
Η νόσος μπορεί να θεραπευτεί ή να την διαχειρισθούμε επιτυχώς αφαιρώντας τη γλουτένη από τη διατροφή μας (gluten free). Σε περίπτωση που καθυστερήσει η διάγνωσή της, επειδή το σώμα δεν απορροφά σωστά τα θρεπτικά στοιχεία των τροφών (ή τις τροφές) μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων σε αναιμία, οστικά προβλήματα και απώλεια βάρους.
Δυστυχώς ενώ ένας άνθρωπος έχει τα γονίδια της νόσου εκ γενετής, τα συμπτώματα μπορεί να παρουσιαστούν οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του, για παράδειγμα στη γέννησή του, κατά τη διάρκεια μία ασθένειας, σε περίοδο άγχους ή μετά από ένα ατύχημα. Για την πλειονότητα όμως των ανθρώπων, η διάγνωση γίνεται στη μέση ηλικία.
Η κοιλιοκάκη δεν είναι μεταδοτική ασθένεια αλλά είναι σε μεγάλο βαθμό κληρονομική καθώς παρουσιάζεται συχνά σε άτομα της ίδιας οικογένειας. Όταν υπάρχει κοιλιοκάκη εντός της οικογένειας, ο κίνδυνος είναι αυξημένος κατά 1/10 ώστε να εμφανίσει και κάποιο άλλο μέλος τη νόσο. Συνεπώς, οποιοσδήποτε έχει στην οικογένειά του ιστορικό με κοιλιοκάκη, θα πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικός. Οι κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με την κοιλιοκάκη, ευτυχώς ελαχιστοποιούνται ή και μηδενίζονται όσο τηρεί κανείς μια δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Ωστόσο, σε περίπτωση που δεν διαγνωσθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές μακροχρόνιες επιπτώσεις για την υγεία, καθώς ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης, παιδικού διαβήτη ή καρκίνου του εντέρου είναι αυξημένος. Η κοιλιοκάκη επηρεάζει διαφορετικά το κάθε άτομο. Η κοιλιοκάκη μπορεί να εμφανίσει έως και 300 διαφορετικά συμπτώματα αρκετά εκ των οποίων είναι δυσδιάκριτα ή φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους. Υπάρχουν εκατοντάδες σημάδια και συμπτώματα της κοιλιοκάκης και αρκετά είναι επίσης τα άτομα που δεν παρουσιάζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα (περίπου το 50%-60% των νοσούντων). Σε τέτοιες περιπτώσεις το μη-κατεστραμμένο μέρος του λεπτού εντέρου είναι σε θέση να απορροφά επαρκή ποσότητα θρεπτικών ουσιών ώστε να προλαμβάνονται τα συμπτώματα. Παρόλα αυτά και τα άτομα χωρίς καθόλου συμπτώματα διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο επιπλοκών που σχετίζονται με την Κοιλιοκάκη. Τα συμπτώματα είναι πιθανόν να εμφανιστούν ή και να μην εμφανιστούν στο πεπτικό σύστημα. Για παράδειγμα ένα άτομο μπορεί να εμφανίσει διάρροια και κοιλιακούς πόνους σε αντίθεση με κάποιο άλλο που μπορεί να εμφανίσει στειρότητα ή αναιμία. Κάποια άτομα εμφανίζουν κοιλιοκάκη από την παιδική τους ηλικία ενώ άλλα ως ενήλικες.
Η κοιλιοκάκη μπορεί να περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα: Συνεχές πρήξιμο και πόνοι στην κοιλιά, Χρόνια διάρροια/δυσκοιλιότητα, Εμετοί, Απώλεια βάρους, Άχρωμα και δύσοσμα περιττώματα, Σιδηροπενική αναιμία που δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με σίδηρο, Κούραση, Μη σωματική ανάπτυξη ή χαμηλό παράστημα, Καθυστερημένη εφηβεία, Πόνοι στις αρθρώσεις, Μυρμήγκιασμα ή μούδιασμα στα πόδια, Ωχρές πληγές στο στόμα, Δερματικά εξανθήματα που περιγράφονται με τον όρο ερπητοειδής δερματίτιδα, Απώλεια του σμάλτου και της λευκότητας των δοντιών, Ανεξήγητη στειρότητα, επαναλαμβανόμενες αποβολές, Οστεοπενία (ήπια μορφή), Οστεοπόρωση (σοβαρότερο πρόβλημα οστικής πυκνότητας), Περιφερική νευροπάθεια, Ψυχιατρικές διαταραχές όπως άγχος ή κατάθλιψη.
Εφόσον γίνει η διάγνωση πρέπει να επισκεφθείτε ένα διαιτολόγο-διατροφολόγο για να σας κατευθύνει σχετικά με τη διατροφή σας και να σας ενημερώσει σχετικά με τις τροφές που περιέχουν και αυτές που δεν περιέχουν γλουτένη αλλά και τα προϊόντα ελεύθερης γλουτένης, που θα βρείτε σε σούπερ μάρκετ, σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και σε φαρμακεία!
Οι πληροφορίες είναι σύμφωνες με την Εταιρεία Νόσου Κοιλιοκάκης (www.coeliac.gr)
