Τίποτα δε μπορεί να γίνει.
Τίποτα;
Λάθος.
Τίποτα δε μπορεί να γίνει ως προς το όραμα της μάζας. Ναι, ως προς αυτό, πράγματι, τίποτα δε μπορεί να γίνει. Το όραμα που έχει στο μυαλό της η μάζα, το όραμα που έχει στο μυαλό του κάθε κόκκος αυτής της μάζας, είναι όντως ανέφικτο.
Η μάζα, σύντροφε, τελεί σε καθεστώς μόνιμης δικτατορίας. Είτε αυτή η δικτατορία λέγεται Στρατιωτική, είτε ολιγαρχική, είτε Δημοκρατία, όπως και να την πεις, δικτατορία είναι όντως. Διότι αυτό είναι ίδιον της εξουσίας. Κάθε εξουσίας. Πολιτικής ή θρησκευτικής. Οικονομικής ή πνευματικής. Υπ’ αυτή την έννοια έχουν δίκιο εκείνοι που μιλάνε σήμερα για τη χούντα του Παπανδρέου, του Βενιζέλου, του Σαμαρά και τα τοιαύτα.
Ναι, χούντα.
Καθότι, σύντροφε, όταν οι «προσδοκίες του λαού» δεν ικανοποιούνται, τι άλλο από χούντα είναι η κυβέρνησή του;
Η υπόθεση ότι «δε μπορεί να γίνει αλλιώς» κάνει το λαό να υπομένει τη χούντα του, αλλά να χάνει το κέφι του. Αυτό είναι χειρότερο, πράγματι. Διότι οδηγεί στη δυστυχία και τη μιζέρια.
Ας θέσουμε όμως το ερώτημα, σύντροφε, ας το κάνουμε όπως το κάναμε παλιά στα φοιτητικά στοχαστικά μας ξενύχτια, μάλλον, ας κάνουμε τον εξής συλλογισμό:
Ποια τάχα κυβέρνηση δεν θα ήταν χούντα; Εκείνη που θα ικανοποιούσε τις προσδοκίες του λαού. Μάλιστα. Κι αν δε γίνεται αυτό που θέλει ο λαός;
Εδώ υπάρχουν πολλές απαντήσεις. Εμείς θα διαλέξουμε την καλύτερη: Η κυβέρνηση οφείλει να κάνει το σωστό, ακόμα κι ενάντια στη θέληση του λαού.
Ναι;
Μα στις επόμενες εκλογές ο λαός θα τη στείλει στο διάολο. Που σημαίνει ότι: Είτε κάνει το σωστό, είτε κάνει το λάθος, είναι ένα και το αυτό.
Α, τότε, ας κάνει η κυβέρνηση αυτό που θέλει ο λαός απ’ την αρχή, διότι ο κυρίαρχος λαός μπορεί ν’ αποφανθεί με δημοψήφισμα κι έχει δικαίωμα να κάνει την επιλογή του ακόμα και ν’ αυτοκτονήσει.
Μάλιστα.
Κι ας υποθέσουμε τώρα ότι ο ηγέτης ξέρει πως η Ιστορία θα δικαιώσει μια απόφασή του αντίθετη με τη θέληση του λαού, άρα ο θυμωμένος λαός (στη λογική του ηγέτη) δεν πρέπει να πάει «σαν το σκυλί στ’ αμπέλι». Τι γίνεται τότε;
Θα γίνει το εξής: Ο ηγέτης σταυρώνεται. Κατάπτυστος, αφορισμένος, χάνει μαρτυρικά την ίδια του τη ζωή, μαζί μ’ αυτόν δολοφονούνται ακόμα και τα παιδιά του.
Ο λαός όμως έχει σωθεί.
Για να φάει τον επόμενο υψηλόφρονα ηγέτη.
Τώρα θα κάνω το εξής ερώτημα, σύντροφε: Γιατί αυτός ο ηγέτης να σώσει το λαό ενάντια στη θέληση του κυρίαρχου λαού; Να τον σώσει, επειδή το οφείλει σε ποιον; Να υποστεί το μαρτύριο της κρεμάλας για ποιον λόγο;
Λοιπόν, «ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω»:
Όταν ο λαός συμπεριφέρεται ως μάζα, δεν του πρέπει τίποτα καλύτερο από μία χούντα. Είτε αυτή η χούντα είναι των στρατιωτικών, είτε των ολιγαρχών, είτε των Δημοκρατών, είτε των κομμουνιστών, είτε των ναζιστών.
Η σοφή και δίκαιη κυβέρνηση δεν αφορά τη μάζα. Αφορά μόνο τους ελεύθερους ανθρώπους, τους σοφούς και τους δίκαιους. Αφορά μια κοινωνία αθώων.
Τέτοια κοινωνία δεν έχουμε σύντροφε! Κι αν δε μπορούμε να κάνουμε κάτι καλύτερο απ’ ό,τι κάνουμε, ας αποδεχτούμε τουλάχιστον τη δικτατορία που μας έλαχε…