Η κοινωνία οφείλει να επιλύσει θεμελιώδη ζητήματα διαβίωσης για τους φτωχούς
Ας υποθέσουμε ότι έρχεται μια μέρα που η κοινωνία θ’ αναγνωρίσει το δικαίωμα του πολίτη στη μόνιμη αργία, ενώ το κράτος θα εξασφαλίζει γι’ αυτόν τα χρειώδη. Ας υποθέσουμε ότι η οικονομική επιστήμη θα δεχτεί με αποδείξεις ότι το μοντέλο αυτό είναι βιώσιμο και μάλιστα καταπολεμά πλήρως την εγκληματικότητα, ενώ δεν στερεί το σύστημα από το κίνητρο για εργασία. Ας υποθέσουμε επίσης ότι αυτό αποτελεί τη νέα μεγάλη ιδέα ενός νέου πολιτικού χώρου.
Στην Ελληνική σκέψη οι υποθέσεις είναι οι αφετηρίες των ανακαλύψεων. Δεν υποθέτουμε λοιπόν τυχαία.
Ας υποθέσουμε ότι ένας πολίτης έχει δικαίωμα στην τεμπελιά και αποφασίζει να μην εργαστεί ποτέ. Το σύγχρονο κράτος δεν κάνει τίποτα γι’ αυτό. Ο πολίτης όμως αυτός τιμωρείται με εξαθλίωση, καταλήγει δε στην επαιτεία ή στο έγκλημα. Και τα δύο αποτελούν σύγχρονες μάστιγες.
Το σύγχρονο κράτος δεν έχει καμία πειστική απάντηση για το άτομο ή για το πλήθος των ατόμων που περνάνε στην ανεργία. Η συνολική εικόνα αναπαριστά το εφιαλτικό πρόσωπο της αδικίας για μεγάλες ομάδες του πληθυσμού σε εθνικό, ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο επίπεδο.
Αλλά γιατί το κράτος οφείλει να ενδιαφερθεί για τον άνεργο, τον άστεγο, τον ανασφάλιστο, τον περιθωριακό;
Επειδή, απλά, είναι η πηγή της εγκληματικότητας. Μια σύγχρονη κοινωνία δεν διαφέρει από την βάρβαρη, αν δεν έχει λύσει το πρόβλημα αυτό, αν δεν έχει εξασφαλίσει την ευδαιμονία των πολιτών. Κι επειδή το σύστημά της βασίζεται στην ύπαρξη της ανεργίας (αφού λειτουργεί ως κίνητρο εργασίας, άρα θεμελίωσης του συστήματος) επειδή επίσης το σύστημα ΔΕΝ μπορεί να εξασφαλίσει μισθωτή εργασία για όλους, ούτε το Δημόσιο μπορεί, ούτε ο ιδιωτικός τομέας, επειδή όλα αυτά, η ηγεσία έχει χρέος να εξασφαλίσει τα χρειώδη στους αδύναμους κρίκους της κοινωνίας.
Πώς όμως μπορεί να το κάνει, χωρίς να δυναμιτίσει την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος; Πώς μπορείς να δώσεις αξιοπρέπεια στον έσχατο πολίτη, χωρίς να χάσεις ούτε πόντο από την δυναμική του συστήματος;
Δεν υπάρχουν μοντέλα για το θέμα. Ούτε συνταγές. Αυθαιρετούμε εδώ, αλλά έχει αξία να επιχειρήσουμε μία νέα υπόθεση:
Το κράτος εξασφαλίζει στέγη στους άστεγους σε δημόσιους κοιτώνες, οργανωμένους όμως όπως τα νοσοκομεία, ώστε να είναι απολύτως αξιοπρεπείς. Το κάνει διά νόμου για τ’ αδέσποτα ζώα. Τι λόγος υπάρχει να μην το κάνει για τους ανθρώπους; Οι πεινασμένοι θα βρίσκουν φαγητό σε δημόσια εστιατόρια. Τεράστιες ποσότητες τροφίμων πετιούνται στα σκουπίδια και τις χωματερές. Είναι λογικό; Όχι βέβαια! Με λίγη οργάνωση μπορεί να εξαλειφθεί η πείνα από τον κόσμο! Οι ρακένδυτοι θα ντύνονται σε ειδικά καταστήματα ρούχων από δεύτερο χέρι. Οι ασθενείς θα δικαιούνται δωρεάν περίθαλψη στα λαϊκά νοσοκομεία. Τα παιδιά των φτωχών ανθρώπων θα δικαιούνται δωρεάν δημόσια παιδεία Δημοτικού και Γυμνασίου, θα έχουν έτσι την ευκαιρία ν’ αποδράσουν από την επιλογή των γονιών τους. Με την ταυτότητα του απόρου θα δικαιούται δωρεάν μεταφορά στα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς, δωρεάν είσοδο στο θέατρο, στο γήπεδο, στην πλαζ κ.ο.κ.
Κι αφού το κράτος θα εξασφαλίζει όλα αυτά, θα δίνει κι ένα χαρτζιλίκι ίσο με το χαρτζιλίκι του παιδιού για κατανάλωση κατά βούληση.
Είναι βέβαιο ότι αυτά τα λίγα θα είναι αρκετά για όποιον (στοχαστικά, αλά Διογένη, ας πούμε) επιλέγει την αργία ως τρόπο ζωής, ενώ θα είναι ελάχιστα για οποιονδήποτε άξιο και σκεπτόμενο άνθρωπο. Κι επειδή δεν θα του αρκούν, θα κάνει τα πάντα για ν’ ανέβει τα σκαλιά της κοινωνικής πυραμίδας ,άρα το σύστημα θα είναι μια χαρά…
