Σε απάντησή της προς την Κίνηση Πολιτών η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου μεταξύ άλλων γράφει: “Βασική προϋπόθεση της μελέτης ανάπλασης, ήταν η διατήρηση των βασικών αρχιτεκτονικών στοιχείων του, δηλαδή η γεωμετρία του. Αξίζει να αναφερθεί ότι η αρχική σχεδίαση του Πάρκου δύσκολα εντάσσεται σε έναν «καθαρό» τύπο, π.χ. Αγγλικού ή Γαλλικού τύπου, στην περίπτωση του Πάρκου αυτό εμφανίζει ετερόκλητα στοιχεία σχεδίασης και όχι μία ενιαία εικόνα και «άποψη». Όμως η Υπηρεσία μας με σεβασμό στην ιστορία και τη διαχρονική σημασία αυτού για το Αγρίνιο, έκρινε απαραίτητο να διατηρηθεί η υπάρχουσα «γεωμετρία» του.
Ταυτόχρονα προσπαθήσαμε μέσα από την μελέτη να είναι λειτουργικό και άμεσα αναγνωρίσιμο και χρηστικό από πολίτες. Αυτό προϋπόθετε καταρχήν αύξηση της ασφάλειας στο χώρο επιλέγοντας το άνοιγμα του μετώπου του πάρκου στον περαστικό πολίτη, κάτοικο ή όχι του Αγρινίου, από τους περιμετρικούς δρόμους την ημέρα και με την πλήρη και σύγχρονη μελέτη ηλεκτροφωτισμού την νύχτα. Με την λύση αυτή πετυχαίνουμε την ενοποίηση του Πάρκου με τον ιστό της πόλης, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο την απαραίτητη οπτική επαφή με το εσωτερικό του Πάρκου σε μεγάλο βάθος πεδίου από του περιμετρικούς δρόμους. Αυτή η λύση λοιπόν προϋπόθετε την απομάκρυνση των περιμετρικών χαμηλών τοίχων χωρίς να καταστραφεί η υπάρχουσα υψηλή βλάστηση και με την ανακατασκευή του υπάρχοντος εσωτερικού δικτύου πεζοδρόμων, οι οποίοι με την πάροδο του χρόνου λόγω του επιφανειακού δικτύου αποχέτευσης όμβριων, έχουν διαβρωθεί και αλλάξει σε μερικές περιπτώσεις την αρχική χάραξη του αρχικού δικτύου.
Το Πάρκο σήμερα καλύπτει συνολικά 54 στρέμματα, (συμπεριλαμβάνεται και η νότια περιοχή των Σχολείων, της Βιβλιοθήκης και του Αρχαιολογικού Μουσείου). Η ιστορία του αρχίζει εδώ και ενενήντα τρία περίπου χρόνια, όταν το 1919 η οικογένεια Παπαστράτου αγόρασε από τον ποιητή Κωνσταντίνο Χατζόπουλο μια σημαντική έκταση στα όρια του παλαιού σχεδίου πόλης Αγρινίου, την οποία μέσα στα επόμενα χρόνια διαμόρφωσε σε πάρκο και παραδόθηκε για χρήση στους κατοίκους του Αγρινίου. Λόγω της τότε θέσης του, (στα άκρα των ορίων της τότε πόλης του Αγρινίου), κρίθηκε σκόπιμο και αναγκαίο, για λόγους προστασίας να περιφραχθεί με εξωτερικούς περιμετρικούς τοίχους και να τοποθετηθούν πόρτες σε όλες τις εισόδους του.
Σήμερα όμως το Πάρκο βρίσκεται μέσα στην πόλη του Αγρινίου, και η περίφραξή του μπορεί και πρέπει να καταργηθεί, χωρίς να δημιουργήσει προβλήματα στην ασφάλεια του, αντιθέτως το προτεινόμενο άνοιγμα του εξωτερικού μετώπου προς την πόλη (όπου είναι δυνατόν λόγω διαμόρφωση του εδάφους), να καταστεί πλεονέκτημα και όχι μειονέκτημα, προσφέροντας άμεση οπτική επαφή σε μεγάλο βάθος προς το εσωτερικό του Πάρκου. Με τον τρόπο αυτό γίνεται εύκολη η πρόσβαση σε αυτό, ακόμη και μέσα από τα εξωτερικά φυτεμένα τμήματά του.
Για τους ίδιους λόγους (άμεση οπτική επαφή σε μεγάλο βάθος και εύκολη πρόσβαση στα φυτεμένα τμήματά του), επιβάλλεται η απομάκρυνση των «διαχωριστικών φυτών», (λιγούστρια), εκατέρωθεν των πεζοδρόμων του εσωτερικού δικτύου. Άρα οι παρατηρήσεις σας για την μη απομάκρυνση των χαμηλών περιμετρικών τοίχων και των «διαχωριστικών φυτών», εκατέρωθεν του εσωτερικού δικτύου, σήμερα προσφέρουν ελάχιστα στην χρήση και λειτουργία του, αντιθέτως με την πρότασή μας, το αναβαθμίζουν και αυτό λειτουργεί θετικά στην προσέλκυση των πολιτών να «χρησιμοποιήσουν» το Πάρκο.
Επίσης δεν κατέστη δυνατόν να ευρεθούν αντίγραφα των αρχικών σχεδίων, επιλέξαμε την ανακατασκευή του, χωρίς παρέκκλιση από την διαμορφωμένη υπάρχουσα κατάσταση, παρά μόνο τοπική μικρή διόρθωση της γεωμετρίας τους, (ευθυγραμμίσεις και καμπυλότητες της χάραξης), τον καθαρισμό και συντήρηση της υπάρχουσας φυτεμένης κατάστασης (απομάκρυνση των ανεξέλεγκτων και άναρχων φυσικών αναδασώσεων), την απομάκρυνση των «διαχωριστικών φυτών» (λιγούστρια), την απομάκρυνση των περιμετρικών χαμηλών περιφράξεων, την ανάπλαση όλων των υπαρχόντων εισόδων και την δημιουργία νέων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, επιλέξαμε την ανακατασκευή του τοίχου αντιστήριξης της οδού Καζαντζάκη, σε ύψος χαμηλότερο από το σημερινό, με στέψη παράλληλη με την στάθμη του πεζοδρομίου και όχι κλιμακωτή και πέραν αυτού ενοποίηση του Πάρκου με τον αστικό ιστό με την δημιουργία πρανούς. Η επέμβαση αυτή κρίθηκε απαραίτητη για δύο λόγους: πρώτον για την δημιουργία άμεσης οπτικής επαφής σε μεγάλο βάθος προς το εσωτερικό του Πάρκου και για λόγους ασφάλειας, διότι ο τοίχος έχει διαρραγεί σε αρκετά σημεία του από την ανεξέλεγκτη φύτευση δένδρων σε επαφή με αυτόν, πολύ αργότερα από την αρχική κατασκευή του. Επίσης το απέναντι της οδού Καζαντζάκη ανάγλυφο μαρτυρά ότι, ο τοίχος κατασκευάστηκε ως ακραίος τοίχος και επιχώθηκε εσωτερικά για την δημιουργία ενιαίας και επίπεδης επιφάνειας προς το εσωτερικό του Πάρκου.
Η προτεινόμενη ανακατασκευή του θα γίνει από πυρήνα οπλισμένου σκυροδέματος ο οποίος δεν είναι ορατός, διότι θα επενδυθεί τελικά σε όλες τις ορατές όψεις του με τα ίδια υλικά που θα συλλεχθούν μετά από προσεκτική διαλογή τους (υπάρχουσα πέτρα).
Με την προτεινόμενη μελέτη Ανάπλασης του Πάρκου θα δημιουργηθεί ένα Πάρκο φιλικό, ευχάριστο, άμεσα αναγνωρίσιμο και εύκολα προσβάσιμο στους πολίτες.
Με την μελέτη λοιπόν αναβαθμίζονται οι χρήσεις αναψυχής (περίπατοι στο Πάρκο, πικ – νικ στους χώρους πρασίνου, παιδική χαρά), άθλησης (Τζόκινγκ στους χωμάτινους διαδρόμους), εκπαίδευσης (θεματικός κήπος) και πολιτιστικές εκδηλώσεις στην περιοχή χαμηλού πρασίνου.
Μερικές από τις παρεμβάσεις της ανάπλασης σε αυτή την κατεύθυνση είναι δημιουργία ελεγχόμενου περιφραγμένου χώρου παιδικής χαράς, η δημιουργία καθιστικών από φυσικά υλικά (πέτρα και ξύλο), σε όλη την έκταση του Πάρκου, η δημιουργία στοιχείων νερού (γραμμικό και κυκλικό), η δημιουργία θεματικού κήπου, η ανακατασκευή των πεζοδρόμων με νέο οικολογικό υδατοπερατό δάπεδο (κουρασάνι), πλήρες σύγχρονο σύστημα αποχέτευσης των όμβριων υδάτων με κράσπεδα και ρείθρα, για τη συλλογή των πλεοναζόντων υδάτων και διάθεσής τους στο σύστημα αποχέτευσης. Η δημιουργία συστήματος ηλεκτροφωτισμού, πυρόσβεσης και άρδευσης και η κατασκευή νέας δεξαμενής νερού για τις ανάγκες του Πάρκου.
Έτσι με την μελέτη αυτή δημιουργούμε ένα Πάρκο σύγχρονο και δυναμικό, το οποίο είναι ταυτόχρονα ένα χώρος ανοιχτός σε όλους τους πολίτες”.
Στο επεξηγηματικό κείμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας διαβάζουμε επίσης ότι: “Η ανακαίνιση και βελτίωση του κηποθέατρου δεν περιλαμβάνεται σε αυτή την μελέτη, έχει προγραμματιστεί να μελετηθεί σε επόμενη φάση. Η ανακαίνιση και βελτίωση του Δημοτικού Περιπτέρου επίσης δεν περιλαμβάνεται σε αυτή την μελέτη και βρίσκεται σε εξέλιξη μελέτη ανακαίνισης και βελτίωσή του. Η υπάρχουσα δεξαμενή είναι αδύνατο να διατηρηθεί, διότι αφ’ ενός έχει υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες και αφ’ ετέρου οι ανάγκες για άρδευση και πυρόσβεση είναι πολλαπλάσιες της αρχικής κατασκευής της και δεν καλύπτονται από το διαθέσιμο όγκο νερού που μπορεί να αποθηκεύσει. Η συντήρηση του Πάρκου γίνεται ήδη και μετά την ολοκλήρωση του έργου θα συνεχιστεί. Δεν κατασκευάζονται WC στους χώρους πρασίνου, διότι η εμπειρία έδειξε ότι αφ’ ενός απαιτούν την κατασκευή κτιρίων, τα οποία δεν συνάδουν με την μορφή του Πάρκου, απαιτούν συνεχή καθημερινή συντήρηση, δεν υπάρχει τελικά ανάγκη για νέα WC διότι υπάρχουν ήδη κοινόχρηστα εξωτερικά WC στην βόρεια πλευρά του Περιπτέρου με εξωτερική από τον διάδρομο πρόσβαση». .
Στοιχεία από την Τεχνική Υπηρεσία
Ζητήσαμε πληροφορίες και εξηγήσεις από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου. Ο αρχιτέκτονας μηχανικός κ. Χρήστος Τσώκος μας αφιέρωσε ολόκληρο δίωρο και μας ενημέρωσε για τις λεπτομέρειες της μελέτης. Μας έδειξε ότι η ρυμοτομία του πάρκου δεν αλλάζει, διατηρείται η παραδοσιακή του αρχιτεκτονική. Η μόνη δραστική παρέμβαση είναι η κατάργηση της περίφραξης, αλλ’ αυτό είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης, δεν είναι τεχνικό θέμα, αποτελεί δε βασικό στοιχείο της παλιάς μελέτης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το πιο κρίσιμο σημείο είναι αυτό της οδού Καζαντζάκη, όπου θα κοπούν 21 δέντρα. Ο λόγος είναι απλός: Τα δέντρα αυτά είναι δίπλα στον τοίχο. Οι ρίζες τους σπρώχνουν τον μαντρότοιχο, είναι θέμα χρόνου να τον «κλωτσήσουν», γεγονός που θα προκαλέσει την κατάρρευσή τους και μάλιστα υπό ανεξέλεγκτες (άρα επικίνδυνες) συνθήκες. Η λύση που – με τη λογική της πρόνοιας – επελέγη, είναι να καταργηθεί ο σημερινός μαντρότοιχος, να γίνει ένας τσιμεντένιος τοίχος αντιστήριξης μικρότερου ύψους (ο οποίος θα επενδυθεί από την ίδια πέτρα) ώστε να υπηρετηθεί η γενική φιλοσοφία της επιχειρούμενης ανάπλασης και να φυτευτούν νέα δέντρα σε αντικατάσταση των παλιών.
Η κοπή 40 περίπου δέντρων στην οδό Ξενοπούλου επιβάλλεται βασικά από την ανάγκη διαπλάτυνσης του πεζοδρομίου για την καλύτερη κυκλοφορία των πεζών. Θα μπορούσε ίσως να υπάρξει εναλλακτική λύση με ενσωμάτωση των δέντρων στο διευρυμένο πεζοδρόμιο, για ν’ αποφευχθεί η κοπή τους, υπάρχουν όμως και άλλες προσεγγίσεις, μιλούν για την ανάγκη να κοπούν οι λεύκες, επειδή, εκτός από γερασμένες πια, είναι φυλλοβόλα δέντρα και τον περισσότερο καιρό αφήνουν ανοιχτή τη θέα προς τη δομημένη περιοχή, ενώ, αν αντικατασταθούν με δέντρα αειθαλή, θ’ αναβαθμιστεί η αίσθηση που έχει κανείς κοιτώντας από μέσα προς τα έξω, θα καταστήσει απολαυστικότερη μια διάθεση καταφυγής και περιπάτου σ’ έναν ολοκληρωμένο χώρο πρασίνου.
Να προσθέσουμε σ’ αυτό το σημείο και μια (εκτός συνέντευξης) διευκρίνιση του ίδιου του Δημάρχου: Ο προγραμματισμός του Δήμου αφορά σταδιακά όλους τους γύρω δρόμους του Πάρκου. Περιλαμβάνει βεβαίως και δενδροφυτεύσεις σε όλους τους γύρω δρόμους. Το πράσινο όχι μόνο δεν θα μειωθεί, θα πολλαπλασιαστεί κιόλας.
Από την Τεχνική Υπηρεσία ζητήσαμε (και μας δόθηκαν) μερικά ακόμα ενδιαφέροντα στοιχεία:
Το ολικό εμβαδό του πάρκου είναι 73.353 τ.μ. Το εμβαδό εκτός από τα Σχολείο, τη βιβλιοθήκη και το Μουσείο, είναι 56.591 τ.μ. Υπάρχον εμβαδό περιοχής υψηλού πρασίνου 24.342 τ.μ. Η πρόταση ανάπλασης θα το μειώσει μόλις στα 24.156 τ.μ. Το υπάρχον εμβαδό περιοχής χαμηλού πρασίνου είναι 12.689 τ.μ. και θα μειωθεί στα 10.572 τ.μ. Το εμβαδό που καταλαμβάνουν οι δρόμοι είναι 12.722 και θα γίνει 14.839 εξ αιτίας των δρόμων που υπολογίζονται στη σημερινή παιδική χαρά. Το δε εμβαδό της περιοχής δεξαμενής θα μείνει ακριβώς το ίδιο: 1265 τ.μ.
Η τοποθέτηση της Υπηρεσίας Πρασίνου
Απευθυνθήκαμε στον Προϊστάμενο της Υπηρεσίας Πρασίνου του Δήμου Αγρινίου κ. Κώστα Κραβαρίτη. Μας είπε ότι η Υπηρεσία εισηγήθηκε να μην κοπούν τα δέντρα, όμως η κοπή τους είναι τεχνικό θέμα, η μάντρα στην οδό Καζαντζάκη έχει ρωγμές, είναι θέμα χρόνου να πέσει μόνη της και μάλιστα το πιο επικίνδυνο σημείο της βρίσκεται δίπλα στην είσοδο του Σχολείου. Αν θέλουμε να μη θρηνήσουμε θύματα, πρέπει κάτι να κάνουμε εγκαίρως. Η κοπή των 21 δέντρων απορρέει από την άμεση ανάγκη ανακατασκευής της μάντρας.
Ο κ. Κραβαρίτης μας τρόμαξε με την διαπίστωση ότι τα περισσότερα δέντρα του πάρκου είναι γερασμένα, ατροφικά, ξερά κι επικίνδυνα. Φοβάται ότι στους δύο επόμενους χειμώνες η κατάρρευση των δέντρων αυτών θα είναι ολοκληρωτική. Δεν θα μείνει τίποτα στο πάρκο. Χρειάζεται επείγουσα αντικατάστασή τους. Όμως «άλλη έννοια είναι η πυκνή βλάστηση, δηλαδή το δάσος που θέλουν ορισμένοι, και άλλη έννοια είναι αυτή του πάρκου», είπε χαρακτηριστικά, εννοώντας ότι το πάρκο (αντί του δάσους) είναι για να περπατούν με άνεση οι άνθρωποι ή να κάθονται στους ίσκιους των δέντρων.
Ρωτήσαμε για τα πλατάνια, έχουμε μαρτυρίες ότι κάποτε ήταν πολλά στην περιοχή. Μας εξήγησε (πράγμα που μας επιβεβαίωσε κι ο κ. Τσώκος) ότι ο υδροφόρος ορίζοντας έχει μετατοπιστεί, γι’ αυτό ξεράθηκαν τα πλατάνια, η Υπηρεσία όμως θα κάνει προσπάθεια ν’ αποκαταστήσει αυτό το στοιχείο.
Ρωτήσαμε, αλλά δεν ήξερε να μας πει, αν υπάρχει πρόβλεψη για να κατευθύνεται προς τα κάτω ο ολονύκτιος φωτισμός, με δεδομένο ότι ο άπλετος φωτισμός ενοχλεί τις φωλιές των πουλιών στα φυλλώματα. Από τη θέση αυτή, όπου το διατυπώνουμε για πρώτη φορά, θα περιμένουμε μία εξήγηση από τους μελετητές σ’ αυτό το θέμα, ενδεχομένως με μία προσθήκη στη μελέτη.
