Διεθνιστές που δεν είναι πατριώτες (Πρώτο μέρος)

Γράφει ο Σταύρος Καφετζής

Η κουβέντα ξεκίνησε με θέμα τη Χρυσή Αυγή αλλά, όπως συχνά συμβαίνει στο καφενείο, είχε τύχη παρόμοια με το ταξίδι του Κολόμβου. Αντί να φτάσει στην Ανατολή, κατέληξε στη Δύση. Το παλικάρι μιλούσε ωραία. Ήταν νέος, εύσωμος και εμφανίσιμος και είχε αρκετή άνεση στο λόγο, πράγμα που έκανε τις δυο νεαρές δασκάλες της παρέας να κρέμονται από τα χείλη του. Αφού ο νέος είπε μερικά από τα αμέτρητα στραβά ετούτης της χώρας, ότι τρώει τα παιδιά της, ότι διώχνει τα πιο άξια απ’ αυτά, ότι είναι άδικη και μεροληπτική κατέληξε. «Γιατί λοιπόν να την αγαπάω και να την υποστηρίζω; Είναι πατρίδα των πλουσίων και όχι των φτωχών.

Όχι, δεν της ανήκω, δεν θέλω να είμαι παιδί της, δε νιώθω καμιά υπερηφάνεια που είμαι Έλληνας. Γι’ αυτό δεν είμαι πατριώτης, είμαι διεθνιστής, έχω παγκόσμια συνείδηση και όχι Ελληνική». Βλέπετε, ίσως με μια δόση υπερβολής, ίσως για να εντυπωσιάσει με την τόλμη του αρνήθηκε τον πατριωτισμό του και τοποθετήθηκε με ακρίβεια πάνω σ’ αυτό που εννοούσε. Αν έλεγε «Δεν είμαι εθνικιστής», δηλαδή ένας χούλιγκαν που υποστηρίζει την πατρίδα του τυφλά και άκριτα, όπως την ποδοσφαιρική του ομάδα, εντάξει, θα τον δικαιολογούσα. Αλλά το να αρνείσαι τις ιστορικές ρίζες σου εξαιτίας ενός παρόντος που δεν σε ικανοποιεί, που δεν ικανοποιεί κανέναν σε μια εποχή που όλοι πάσχουμε, δείχνει ότι έχεις παρωπίδες, είσαι στενόμυαλος και επιπόλαιος. Αυτό δεν αναιρείται ούτε μετριάζεται από την δήλωση ότι είσαι διεθνιστής. Και πάνω σ’ αυτό νομίζω ότι ψεύδεσαι. Διότι, αναρωτιέμαι, είναι δυνατόν να είσαι διεθνιστής αν δεν είσαι πρώτα πατριώτης; Μπορείς, άραγε, να μισείς την πατρίδα σου και μαζί, φυσικά, τους Έλληνες αλλά να αγαπάς την ανθρωπότητα; Να αγαπάς συνολικά τις πατρίδες των άλλων και να μισείς τη δική σου; Βάζω λοιπόν τα πράγματα σε μια σειρά και σκέφτομαι: Θυμάμαι το γείτονά μου που αυτοαποκαλούνταν εθνικιστής και ήταν έτοιμος για τσακωμό ενάντια σε κάθε ανθέλληνα και προπαντός ενάντια σε κάθε κομμουνιστή.

Πίσω από τον όρο «εθνικιστής» ασφαλώς εννοούσε πολύ καλός, έως φανατικός πατριώτης, ένας πιστός υπέρ-πατριώτης. Λοιπόν, αυτός ο υπέρ-πατριώτης όχι μόνον έδερνε τα παιδιά του αλλά και τη γυναίκα του, τη μητέρα των παιδιών του. Ήταν ένας τύραννος στο σπίτι, αλλά έξω από αυτό διακήρυττε τον πατριωτισμό του, χρησιμοποιώντας τον όρο «εθνικιστής» Είχε άραγε το δικαίωμα να είναι υπερήφανος γι’ αυτό; Κι ακόμα: έλεγε την αλήθεια ή κορόιδευε και τον εαυτό του και τους άλλους, όσους τον έπαιρναν στα σοβαρά και μάλωναν μαζί του; Μπορείς να είσαι καλός πατριώτης, όταν μισείς την οικογένειά σου, όταν βλάπτεις αυτό το βασικό κύτταρο της πατρίδας σου του οποίου μάλιστα αποτελείς μέρος; Ας πάμε τώρα ένα σκαλί παραπάνω. Η πατρίδα σου δεν είναι ένα κομμάτι συστατικό της ανθρωπότητας; Πώς μπορείς να αγαπάς το σύνολο αλλά να εξαιρείς ένα μέρος του, αυτό στο οποίο ανήκεις; Μπορείς να μην τιμάς τη γη που σε στηρίζει και σε τρέφει, τους ανθρώπους που είναι γύρω σου, επειδή είναι ατελείς, γεμάτοι ελαττώματα, αλλά σίγουρα και με κάποιες αρετές διακριτές, που τους χαρακτηρίζουν και τους κάνουν μερικές φορές αξιαγάπητους;

Ο Ντοστογιέφσκι έβαλε στα χείλη μιας ηρωίδας του μια φράση που μου έμεινε από τα νιάτα μου. Δε θυμάμαι σε ποιο βιβλίο ούτε την ακριβή της διατύπωση, αλλά περίπου έλεγε τα εξής: «Αγαπώ την ανθρωπότητα, αλλά μη μου το ζητάτε, δεν μπορώ να αγαπήσω τον πλησίον μου». Τι σχέση έχει αυτό; Νομίζω ότι έχει σχέση με τη λειτουργία και την πληρότητα της συνείδησής μας. Αν στη συνείδησή μας υπάρχει ένα βασικό κενό, πώς μπορεί αυτή να λειτουργήσει σωστά σε ένα ανώτερο, πολύπλοκο και συγκρουόμενο με τον ίδιο τον εαυτό του επίπεδο; Γιατί η ανθρωπότητα έχει κάθε καρυδιάς καρύδια. Σοφούς και βλάκες, πολιτισμένους και κανίβαλους, τυράννους και ειρηνιστές, λαμόγια και έντιμους, θύτες και θύματα, δογματικούς και ορθολογιστές. Τα κράτη παρουσιάζουν παρόμοια διαφοροποίηση. Πως μπορεί να φτάσει η αγάπη μου αυτούς που ζουν στην άλλη άκρη του κόσμου;

 

Νόρα Καρατσικάκη - Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος