Μερικά οργανικά λιπάσματα που χρησιμοποιήθηκαν ή χρησιμοποιούνται για παροχή θρεπτικών στοιχείων και οργανικής ουσίας είναι τα:
- αποξηραμένα προιόντα σφαγίων (αίμα, οστά κλπ),
- υποπροιόντα εξαγωγής ελαίων,
- προιόντα απο τα διυλιστήρια των αποβλήτων των πόλεων,
- προιόντα απο τους χωνευτήρες παραγωγής βιοαερίου κλπ.
Η περιεκτικότητα σε κύρια θρεπτικά στοιχεία μερικών οργανικών λιπασμάτων δίνεται στο πίνακα. Το άζωτο σε οργανικά υλικά καθίσταται διαθέσιμο στα φυτά σιγά σιγά. Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορες μεταξύ αναλύσεων που κατά καιρούς δημοσιεύονται όσον αφορά την περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία των οργανικών λιπασμάτων. - Μια σημαντική πηγή οργανικής ουσίας για τον λαχανόκηπο είναι η παραγωγή κομπόστας απο τα υπολλείμματα των ίδιων των λαχανόκηπων.
Για την παραγωγή αυτού του φυτοχώματος, τα υπολλείμματα αναμιγνύονται με χώμα, νερό και λίγο άζωτο και ασβέστιο. Ανοίγεται αρχικά μία τάφρος σε μέγεθος ανάλογο με την ποσότητα των υπολλειμμάτων που θα υπάρχουν και τις ανάγκες σε φυτόχωμα. Τα υπολλείμματα τοποθετούνται σε στρώμα πάχους 15 εκατοστα , διαβρέχονται και σκορπίζεται λίγο αζωτούχο λίπασμα και λίγο ασβέστιο και στην συνέχεια καλύπτονται με στρώμα πάχους 3 εκατοστών περίπου. Η τακτική αυτή επαναλαμβάνεται μερικές ακόμα φορές με διαδοχικές στρώσεις φυτικών υπολλειμμάτων και χώματος. Όταν περάσουν μερικοί μήνες γίνεται ανάμιξη των υλικών και χρήση εφόσον έχει συμπληρωθεί η αποσύνθεση. - Κοπριά. Αφορά τόσο την χωνεμένη όσο και την αχώνευτη κοπριά. Η καλύτερη επιλογή αφορά την χωνεμένη κοπριά διότι προστίθεται αμέσως πρίν από τη σπορά ή την φύτευση, έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε ολικά θρεπτικά συστατικά, αλλά και άμεσα θρεπτικά στοιχεία, δεν προκαλεί έλλειψη αζώτου στο έδαφος, καταστρέφονται ή περιορίζονται οι σπόροι ζιζανίων και τέλος δεν υπάρχει κίνδυνος να προκληθούν εγκαύματα στα φυτά.
- τέλος δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την χλωρή λίπανση, η οποία αφορά την καλλιέργεια είτε το φθινόπωρο είτε την άνοιξη, καλλιεργείων κυρίως ψυχανθών αλλά και αγρωστωδών και την ακολουθούμενη ενσωμάτωση αυτών στον αγρο. Με αυτόν το τρόπο, αυξάνεται η οργανική ουσία στο εδαφος, εμπλουτίζεται το έδαφος με άζωτο κυρίως όταν καλλιεργείται ψυχανθές, βελτιώνεται το υπέδαφος γιατί αναπτύσσονται σε αυτό ρίζες και εμπλουτίζεται σε οργανική ουσία με την αποσύνθεση τους, εμπλουτίζεται το έδαφος με αφομοιώσιμα θρεπτικά στοιχεία, επιδρά στην ανάπτυξη των μικροοργανισμών του εδάφους και τέλος προστατεύει το έδαφος απο την διάβρωση.
Πίνακας. Περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία μερικων οργανικών λιπασμάτων.
